تماشای فیلم روی کاغذ
کتابی که همزمان شما را به کتابخانه و سینما می‌برد
معصومه فراهانی
آموزگار
فیلم دیدن و کتاب خواندن در ذهن ما دو فرایند مجزا هستند، برای همین است که با دیدن اسم «سینما رمان» روی یک کتاب کمی تعجب می‌کنیم. اولین چیزی که در رمان «اختراع هوگوکابره» توجه مخاطب را به خود جلب می‌کند، فرم متفاوت داستان است. کتاب را که ورق می‌زنی، چند خطی کلمه می‌بینی و چند صفحه تصویر. داستان این کتاب همزمان با کلمات و تصاویر روایت می‌شود. تصاویری که آدم دوست ندارد چشم از آنها بردارد از بس که پر جزئیات و چشم‌نوازند.
داستان درباره پسری به نام «هوگو» است. هوگو در لابه‌لای دیوارهای ایستگاه راه‌آهن شلوغی در شهر پاریس زندگی می‌کند و از جدار ساعت‌های دیواری، اتفاقات ایستگاه را زیر نظر می‌گیرد. وظیفه او رسیدگی به ساعت‌های دیواری ایستگاه و تنظیم دقیق آنهاست که برای پسری به سن او، وظیفه بزرگی به نظر می‌رسد. او شب‌ها در اتاق کوچکی که به‌صورت مخفی بین دیوارهاست استراحت می‌کند و غذایش را از مغازه‌های راه‌آهن برمی‌دارد. چرا او تنهاست؟ چه کسی او را به این‌کار واداشته است؟ در همان آغاز داستان ذهن ما پر از سؤال می‌شود. از اینها گذشته، او یک راز دارد: یک دفترچه پر از نقش و فرمول و یک آدم‌آهنی بزرگ که کار نمی‌کند. راز او به زندگی یک دختر کتابخوان و پیرمرد بداخلاق اسباب‌بازی فروش در ایستگاه گره خورده است. او برای حل کردن رازش به آنها نیاز دارد اما همزمان باید از چشم‌ها پنهان بماند. «برایان سلزنیک» داستان پرگره هوگو را با کلمات و نقاشی‌های جادویی‌اش ذره ذره برایمان روایت می‌کند و ما از این روایت و گره‌گشایی آهسته در داستان لذت می‌بریم، انگار یک شکلات آرام آرام در دهان‌مان آب شود.
کتاب «اختراع هوگوکابره» راوی «دوستی» است، دوستی که شاه‌کلید حل معماها و مشکلات زندگی است. یکی از مسائلی که این کتاب به آن پرداخته‌است مسأله سینما و نخستین فیلم‌های ساخته شده توسط بشر است. قصه کتاب به «تاریخ سینما» گره می‌خورد و خواننده از انتخاب این فرم هوشمندانه برای کتاب توسط نویسنده شگفت‌زده می‌شود. آشنا شدن با شخصیتی واقعی در تاریخ سینما و پیوند خوردن زندگی او با کتاب، علت دیگری است که آن را از دیگر کتاب‌های نوجوان متفاوت می‌کند و ما را به فکر فرو می‌برد که برای نوشتن از شخصیت‌های واقعی در تاریخ خود، چه راه‌هایی برای نوشتن داریم!
«اختراع هوگوکابره» برنده جوایز ادبی از جمله مدال نیوبری و مدال کلدکات و مدال طلای لاک‌پشت پرنده شده است که مهر تأییدی بر شگفت‌انگیز بودن این رمان نوجوان متفاوت است.