رِندان تشنه‌لب
مقتلی تاریخی، با شکل و شمایلی هنری و حرفه‌ای
مصطفی جواهری
آموزگار
اولین باری که با رده‌بندی گروه سنی «و» روبرو شدم، مقابل همین کتاب بودم. داخل جلد، روبروی «و» نوشته بود: «مخاطبان عمومی».
همین موضوع، کتاب را برای من خاص‌تر کرد و تحریکم کرد که بَرش دارم و ببینم ماجرای «تشنه‌لبان» چیست؟ «تشنه‌لبان»، یک کتاب مقتل است. مَقْتَل یا مقتل‌نویسی نوعی تاریخ‌نگاری است که به چگونگی شهادت شخصیت‌های مهم دینی از زبان شاهدان و راویان عینی
می‌پردازد. مقتل‌نگاری در میان شیعیان رواج دارد و بیشتر برای شرح شهادت امامان معصوم علیه‌السلام خصوصاً امام حسین علیه‌السلام و یارانش است.
حمید گروگان، یکی از نویسنده‌های قدیمیِ نوجوانان و نویسنده این کتاب است و با زبانی پخته، روان و صمیمی توانسته است که یک اثر دوست‌داشتنی و جذاب را برای مخاطب عمومی مخصوصاً نوجوان‌ها ارائه کند. این مقتل یک تفاوت مهم با اغلب مقاتل دارد و آن هم این است که تنها به ذکر وقایع روز عاشورا می‌پردازد. کتاب با «صبح عاشورا» آغاز می‌شود و بعد صحبت امام با کوفیان، حضرت زینب در خیمه‌ها، اتمام حجت امام، به خود آمدن حر، بر سر دوراهی قرار گرفتن ابن‌سعد، هجمه جمعی دشمن و در ادامه مقتل یاران امام حسین (ع) و می‌رسیم به ظهر عاشورا. در ادامه، شهادت اصحاب و مقتل حضرت علی‌اکبر و دیگر نزدیکان اباعبدالله و مقتل طفل شیرخوار و به میدان رفتن امام حسین و اتمام حجت امام با کوفیان و گودال
قتلگاه...
حجم کتاب در نگاه اول زیاد است. کتابی که در قطع رحلی (بزرگ) چاپ شده است و 320صفحه هم دارد. اما پختگی و شیوایی قلمِ نویسنده و از طرفی دیگر، فرمِ درجه‌یک کتاب باعث می‌شود که در هنگام مطالعۀه آن اصلاً احساس خستگی نکنیم. کاغذ کاهی و البته ضخیم، صفحه‌بندیِ‌فوق‌العاده چشم‌نواز، تک‌بیت‌هایی از حافظ که متناسب با هر بخش از مقتل با سلیقه‌ای دقیق انتخاب و گزیده شده و تصویرسازی‌های بسیار زیبا موجب شده که ما علاوه بر آنکه با یک اثر تاریخی روبرو هستیم، با یک محصول هنری نیز مواجه شویم.
مقتل، شاید تنها کتابی است که ما پایان‌بندیِ آن را همیشه می‌دانیم ولی هربار برایمان تازگیِ حزن‌آور و اندوه‌باری دارد. غم سنگینی که لازم است هر سال آن را به خودمان یادآوری کنیم تا مبادا از حرارتش در دل‌هایمان کاسته شود. حرارتی که باعث شود «ولی‌شناس» شویم و باقی بمانیم که:
رندان تشنه‌لب را آبی نمی‌دهد کس / گویی ولی‌شناسان رفتند ازاین ولایت.