در ماه محرم برای کودکان چه بخوانیم؟
قـــــــهرمــــانــان کــــــــــــــــربــــــــلا
زهرا بزرگ‌زاده
روانشناس کودک
روضه رسیده بود به قتلگاه و سیاهی‌‌های مطلق مصیبت، توی حال و هوای خودم بودم و آماده‌ی چادر کشیدن به سر و گریه سر دادن که ناگهان چشمم به بچه‌‌های چهار، پنج، شش ساله‌ای افتاد که روبه‌رویم نشسته بودند و حالا دست از بازی کشده بودند و با ترس به داستان پرغصه و وحشتناک روضه‌‌خوان، گوش می‌‌دادند.
طاقت نیاوردم و بلند شدم. دست‌شان را گرفتم و بردم به اتاقی دیگر و با آنها مشغول بازی شدم.
این اتفاق، میان روضه‌‌های خانگی رایج است. کودکان هم باید در فضا و هوای روضه و عزای اهل بیت نفس بکشند و هم نباید ذهن کودکانه‌‌شان در این سنین با عمق مصیبت و نحوه اتفاق افتادن آن آشنا
شود.
شاید برخی والدین زیادی در این گزاره با من موافق نباشند اما آنچه به تجربه به دست آمده، می‌‌گوید برای تربیت دینی کودک، زیر 7 سالگی که هنوز ذهن انتزاعی شکل نگرفته است، باید به نشان دادن و اجرای سبک زندگی دینی اکتفا کرد.
اما کودکان بالای 7 سال چه؟ آنها هم در مجالس عزا شرکت می‌کنند و حالا سؤالات پخته‌‌تری از ما می‌‌پرسند. امام حسین که بوده؟ چرا او را کشتند؟ چرا ما برای او روضه می‌خوانیم؟ اغلب در پاسخ به این سؤالات نمی‌‌دانیم باید مطلب را تا کجا باز کنیم و توضیح دهیم.
اینجاست که خواندن کتاب‌‌هایی برای این سنین به کمک‌مان می‌‌آید. داستانهایی در مورد زندگی ائمه برای کودکان از قدیم‌الایام در دسترس بود، این داستان‌ها موضوعاتی حول محور احسان، فداکاری، ایستادگی و مقاومت داشت و تصویری مثبت و رحمانی در ذهن کودکان ترسیم می‌کرد. اما داستانهایی در مورد خود واقعه کربلا هم لازمه ادبیات کودک
است. چون کودکان دیر یا زود با این واقعه آشنا می‌‌شوند و این مهم است که روندی منطقی و داستانی واقعی و قابل درک به آنها ارائه شود.
از سری کتاب‌های خوب در این حوزه مجموعه قهرمانان کربلا، نوشته منصوره مصطفی‌‌زاده
است.
خانم مصطفی‌‌زاده را احتمالاً باید از صفحه‌‌های شبکه‌‌های اجتماعی‌‌شان بشناسید.
ایشان سال‌‌ها به بررسی کتاب‌های کودک پرداخته و حالا مجموعه‌‌ای هفت جلدی به نام قهرمانان کربلا در رثای هر یک از شخصیت‌های واقعه کربلا نوشته که برای سنین اول تا ششم دبستان مناسب است.
این مجموعه شامل کتاب‌‌هایی در مورد امام حسین(ع)، حضرت زینب(س)، حضرت ام‌البنین(س)، زهیر، حر، مسلم و حبیب است. این مجموعه چند ویژگی مثبت دارد:
1- در این داستان‌ها، به شهادت هر یک از یاران امام حسین علیه‌السلام اشاره شده اما نحوه شهادت ذکر نشده و اعمال وحشیانه اتفاق افتاده، مسکوت گذاشته شده تا کودک ذهنش با خشونت درگیر نشود.
2- در انتهای هر کتاب بخشی است به نام بیا با هم فکر کنیم! در این بخش، سؤالاتی مطرح شده که باعث می‌‌شود کودک از همان سنین پایین، رابطه و نسبت خودش و ائمه را بیابد و بفهمد اگر در آن داستان مهم و اتفاق بزرگ، فداکاری، چشم‌‌پوشی و بخشش، امیدواری و هدایتگری وجود داشت، من چطور می‌توانم در زندگی روزمره‌ام این دروس را پیاده کنم؟ 3- نکته نهایی در مورد این کتاب، معرفی شخصیت‌‌هایی است که کودکان اغلب از آنها چیزی نمی‌‌دانند در حالی که منش آنها نیز آموزنده است: زهیر، حر و حبیب.