کتاب بخوانید عزیزانم...
در باب استفاده ابزاری از فیل‌های تاریخی
محمدعلی یزدانیار
دبیرگروه کتاب
mohammadaliyazdanyar@gmail.com
اول. برای مطالب شماره قبل که دنبال تصاویر کورمک مک‌کارتی بودم به تصاویر بسیار باکیفیت و متنوع و با تعداد زیاد رسیدم، به قدری که نمی‌دانستم از کدام‌یک استفاده کنم و دیگری را به کناری بگذارم. برای این شماره بابت پیدا کردن چهار قطعه عکس درست و حسابی از مهدی آذریزدی چنان به دریوزگی افتادم که مسلمان نشنود کافر نبیند! یعنی ما بالاخره چه وقتی قرار است که حواسمان به جزئیات باشد خدا می‌داند. بالاخره باید یک نفری یک جایی به ذهنش برسد که ما به تصاویر با کیفیت از مشاهیرمان هم نیاز داریم یا نه؟
دوم. یک باری نشسته بودیم با چند نفر از دوستان و اندازه سوادمان بحثی سیاسی و اقتصادی می‌کردیم. یکی از رفقا هرکسی هرچیزی که می‌گفت یک برچسب بزرگ به گوینده می‌چسباند و بعد بر اساس آن برچسب اصل حرف را هم زیر سؤال می‌برد. آن روز من و باقی دوستانم زیاد عباراتی مثل «لیبرال سرمایه‌دار»، «چپ ارتجاعی»، «تندروی متحجر» و غیره را شنیدیم.
سوم. حالا جالب اینجاست که در جمع ما، این آقای برچسب‌زننده متقن‌ترین، قطعی‌ترین و لایتغیرترین احکام را صادر می‌نمود و اصلاً جوری صحبت می‌کرد که گویا جمع دانش فریدمن، فوکویاما، مارکس، انگلس، دکتر علی شریعتی و کوروش کبیر با هم در مخزن ذهن ایشان ذخیره شده است. در حالی که در همین جمع، بدون شک کم‌دانش‌ترین فرد همین رفیق مدعی و برچسب‌زن ما بود.
چهارم. اینکه رفیق ماست و ما هم میان خودمان به بالا و پایین‌های اینطوری عادت داریم. شما فکر کنید روزنامه‌نگار و خبرنگار و کارشناس مسائل رسانه و سیاستگذار و تصمیم‌گیر کم‌مطالعه باشند. فکر می‌کنید برای جمع کردن انتقادات و توجیه اقداماتشان به چه حربه‌ای چنگ می‌اندازند؟
پنجم. آفرین درست حدس زدید، حتی اگر حدس هم نزدید باز آفرین چون من اینجا همه شما را دوست دارم، پس آفرین درست حدس زدید یا نزدید! آن عزیز مسئول می‌رود سراغ برچسب زدن به منتقدان، آنها را تا حد دشمن کافر پایین می‌آورد و خودش را می‌برد می‌چسباند صاف بغل خانه مقدس خدا. یعنی از الان به بعد دیگر اگر به آقای مسئول حرفی زده باشی انگار به کعبه مقدس توهین کردی. از اینجا به بعدش هم که دیگر روشن است. ماجرا درکل از مسیرش خارج می‌شود. منتقد واقعی برای شخصیت خودش ارزش قائل است و آن را ارزانی هر ادبیاتی نمی‌کند، بقیه مخالفان هم که چهارتا می‌گذارند روی حرف‌های آقای مسئول و به خودش پس می‌دهند.
ششم. راه حل؟ مطالعه کنید و مدعی نباشید عزیزان دلم. شما هرچقدر بیشتر بخوانید، رواداری و شنوایی بیشتری پیدا می‌کنید، برای خودتان هم بهتر است که باسوادتر می‌شوید، برای هر مشکلی هم نمی‌زنید به صحرای کربلا و از فیل‌های تاریخی مایه نمی‌گذارید.