قصههای من و بابام
کتابی قدیمی در لباسی جدید
زهرا بزرگزاده
روانشناس کودک
این کتاب مصور برای همه ما آشناست. تصاویری سریالی که داستانی نوشته نشده را از رابطه پدری مهربان با پسری شیطان و بانمک روایت میکند. قصههای من و بابام را ایرج جهانشاهی ترجمه کرده و در سه جلد و در انتشارات فاطمی به انتشار رسیده است.
جالب است بدانید که اریش ازر نویسنده آلمانی، نقاش تصاویر سیاسی و کاریکاتورهای او علیه نازیسم است. به همین علت او را زندانی و به مرگ محکوم میکنند. قصههای من و بابام اولین و آخرین کار غیرسیاسی اوست.
کتابهای قصههای من و بابام، در ابتدا بدون متن و با تصاویر سیاه سفید منتشر شده اما در چاپهای متعدد بعدی تصاویر رنگی شده و متنی هم به آن اضافه شده که خواننده گمان میکند از خود نویسنده است اما این متون تنها برداشتی از داستانهای تصویری هستند.
هدف از کتابهایی با محوریت تصاویر داستانی بدون متن، افزایش خلاقیت و درگیر شدن مخاطب زیر شش سال با کتاب به تنهایی است. در این حالت کودکان با دیدن داستانها حدس میزنند که چه اتفاقی در هر مرحله برای پدر و پسر میافتد و هر کودک ممکن است سناریوی خودش را داشته باشد اما در سری جدید کتابها هم داستان به کودکان داده شده و او همین سناریوی نوشته شده را به عنوان تنها داستان ممکن میپذیرد و هم کودک را همچنان به خواننده و بزرگسال وابسته میکند. از این جهت رسالت اصلی کتاب در این سری جدید کمی مخدوش شده است. اما از جهت دیگر، متن نوشته شده برای هر سری عکسها ساده است و برای نوجوانان میتواند مناسب
باشد.
نکته دیگر در مورد کتابهای اریش ازر این است که برخی از داستانهای آن شاید برای کودک در سنین 5-4 سال مناسب نباشد؛ مثلاً کشیدن پیپ توسط پسربچه برای عصبانی کردن و جلب توجه پدر، داستانی است که برای این سن نوعی آموزه نادرست دارد. از این جهت والدین یا خوانندگان کتاب میتوانند با صلاحدید خود این بخشها را تغییر دهند.
در نهایت در صورت خوانش تعاملی کتاب میتوانید در مقابل اصرار کودک برای خواندن متن مقاومت کرده و بگذارید کودک خودش داستان را حدس بزند و برای هر تصویر داستانهای متفاوتی بسراید؛ پس از آن میتوانید داستان نوشته شده را نیز بخوانید تا کنجکاوی امانش را نبریده!