مولدسازی؛ نسخه نجات پروژههای نیمهتمام ورزشی
سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه: ورزش ایران بیشتر از بودجه نیاز به مدیر شجاع دارد مدیر مولدسازی وزارت ورزش و جوانان: ترس از مولدسازی ناشی از ناآگاهی است رئیس فراکسیون ورزش مجلس: هر مدیری طرح مولدسازی را اجرا نکند ترک فعل کرده است
گروه ورزشی/ اجرای صحیح، هدفمند و نظاممند طرح مولدسازی در حوزه ورزش میتواند تأثیر قابلتوجهی بر سرنوشت پروژههای نیمهتمام ورزشی در سراسر کشور داشته باشد؛ بهگونهای که با وجود محدودیتهای موجود در بودجه عمرانی ورزش در سال ۱۴۰۵، در صورت تحقق کامل این طرح در بدنه ورزش ایران، امکان جبران کمبود منابع و تأمین بودجه مورد نیاز برای تکمیل پروژههای نیمهتمام ورزشی فراهم خواهد شد. نتیجه این فرآیند، جهشی منطقی و استاندارد در نرخ سرانه ورزشی کشور رقم خواهد خورد.
به گفته احمد دنیامالی، تاکنون حدود ۱۰ همت از محل اجرای طرح مولدسازی داراییهای وزارت ورزش و جوانان خالصسازی شده و بخشی از کسری منابع مالی این وزارتخانه از این طریق جبران شده است. حال تصور کنید اگر این طرح بهصورت کلان و فراگیر در سطح کشور به اجرا درآید، نهتنها دیگر خبری از کمبود منابع برای تکمیل پروژههای نیمهتمام نخواهد بود، بلکه بدنه مدیریتی ورزش نیز با چالشی به نام کمبود بودجه عمرانی مواجه نخواهد شد.
وزارت ورزش و جوانان بهعنوان یکی از اصلیترین دارندگان داراییهای غیرمولد، شامل زمینها، اراضی و اماکن ورزشی، نقش بسیار مهمی در اجرای این سیاست ایفا میکند.
داراییهای این وزارتخانه ماهیتی فرانسلی دارند و علاوه بر نسل امروز ورزشکاران و جوانان، متعلق به نسلهای آینده نیز هستند؛ ازاینرو، صیانت، مدیریت و بهرهبرداری بهینه از این داراییها از مهمترین وظایف مدیران ارشد وزارت ورزش و جوانان به شمار میرود. عدم اجرای صحیح و همچنین کمبود آگاهی نسبت به سازوکارهای اجرایی این طرح، موجب شده است که طرح مولدسازی با شتاب مورد انتظار پیش نرود. در برخی استانها نیز به واسطه برخی مصلحتاندیشیها، اجرای این طرح با توقف یا کندی مواجه شده است. این در حالی است که با توجه به شرایط بودجهای کشور و ضرورت ایجاد تحول در حوزه توسعه، دکتر پزشکیان بر افزایش واقعی بودجه عمرانی از مسیرهای غیرسنتی تأکید کرده است.اصلاح سازوکار مولدسازی، اجازه تهاتر اموال مازاد دستگاهها برای تکمیل پروژههای نیمهتمام و اختصاص منابع حاصل از درآمدهای اختصاصی به طرحهای عمرانی، از جمله ابتکاراتی است که به گفته رئیسجمهوری میتواند رشد بیش از
۸۰ درصدی بودجه عمرانی را رقم بزند.
در همین راستا، درآمدزایی پایدار، همانگونه که رئیسجمهوری در جلسه علنی مجلس اعلام کرد، یکی از محورهای اصلی تأمین منابع برای توسعه زیرساختها به شمار میرود.
کارشناسان و صاحبنظران حوزه ورزش نیز تأکید دارند که باید به سمت اجرای دقیق، منظم و شفاف طرح مولدسازی حرکت کرد تا ورزش ایران به دلیل کمبود بودجه و منابع مالی با بحرانهای پیشبینینشده مواجه نشود و همزمان، سرعت پیشرفت و اثربخشی این طرح در سراسر کشور تقویت شود.
سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه مجلس در گفتوگو با «ایران»:
ورزش ایران بیشتر از بودجه نیاز به مدیر شجاع دارد
باید اماکن بلااستفاده و رها شده ورزشی به ثروت تبدیل شوند
سینا حسینی/ سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه مجلس یکی از روشهای مؤثر تأمین منابع برای تکمیل پروژههای سرگردان و نیمهتمام ورزشی را اجرای طرح مولدسازی میداند و معتقد است اگر وزارت ورزش و جوانان دیدگاه دقیق رئیسجمهوری درباره اجرای این طرح را بهدرستی عملیاتی کند، سرنوشت بسیاری از زیرساختهای ورزشی کشور روشن خواهد شد و نرخ سرانه ورزشی کشور با رشدی شگفتانگیز همراه میشود. مجتبی یوسفی، عضو کمیسیون تلفیق بودجه، با اشاره به اشراف رئیسجمهوری بر چالشهای موجود در حوزههای مختلف کشور، در گفتوگو با روزنامه ایران تأکید کرد:«باید میزان و کیفیت اجرای طرح مولدسازی را ارتقا دهیم تا از این طریق، بخشی از هزینههای دولت در حوزه عمرانی و کمبود منابع مالی جبران شود.»
تأکید رئیسجمهوری بر اجرای طرح مولدسازی و پیگیری وزیر امور اقتصادی و دارایی برای رفع موانع موجود و بازنگری در قوانین این طرح، تا چه اندازه میتواند به تسریع پیشرفت پروژههای نیمهتمام کمک کند؟
قطعاً این اتفاق رخ خواهد داد، اما پیش از آن باید این موضوع برای مدیران ورزش کشور بهدرستی تبیین شود که اجرای طرح مولدسازی کمک قابلتوجهی به دولت و بدنه ورزش خواهد کرد. متأسفانه برخی مدیران در حوزه ورزش هنوز به مولدسازی باور ندارند، در حالی که سخنان صریح رئیسجمهوری در مجلس، تکلیف را برای همه مدیران روشن کرده و اکنون باید شاهد شتاب گرفتن اجرای این طرح در بدنه ورزش کشور باشیم.
فراموش نکنیم که وظیفه دولت، تصدیگری در ورزش نیست، بلکه نظارت بر عملکردهاست؛ برخی مدیران هنوز به این درک نرسیدهاند و همین مسأله باعث شده اجرای طرح مولدسازی در ورزش با کندی همراه باشد.
با توجه به سخنان رئیسجمهوری، به نظر میرسد اجرای این طرح یکی از ضرورتهای تأمین منابع مالی ورزش است.
رئیسجمهوری به واسطه شناخت عمیقی که از مسائل جاری کشور دارد، بهدرستی به این موضوع مهم اشاره کرده است. ما نیز باید در کنار دولت قرار بگیریم تا اماکن بلااستفاده و رها شده ورزشی به ثروت تبدیل شوند و نیازهای جامعه ورزش، چه در حوزه همگانی و چه در حوزه قهرمانی برطرف شود.
اماکن ورزشی که ۱۸ یا حتی ۲۰ سال به حال خود رها شدهاند و امیدی به تکمیل آنها وجود ندارد، چه کمکی به ورزش کشور میکنند؟ چرا باید منابع دولتی صرف چنین پروژههای بلااستفادهای شود، در حالی که برخی ورزشکاران ما با کمبود منابع و زیرساخت مواجه هستند؟
اگر طرح مولدسازی بهدرستی اجرا شود، ورزشکاران زن و مرد کشور دیگر با فقدان زیرساختهای مناسب مواجه نخواهند بود. در مقطع کنونی، ورزش ایران بیش از هر زمان دیگری به مدیران شجاع و تصمیمگیر نیاز دارد؛ مدیرانی که با شهامت، دستور رئیسجمهوری مبنی بر طرح مولدسازی را به اجرا درآورند.
آیا معتقدید عدم اجرای طرح مولدسازی ناشی از مخالفتهای فردی است؟
به اعتقاد من وزیر ورزش باید با شهامت پای دستور رئیسجمهوری بایستد و این طرح را اجرایی کند. عملکرد شجاعانه مدیران میتواند باعث شود پروژههای سرگردان پس از سالها بلاتکلیفی تعیینتکلیف شوند. این اقدام مستقیماً به نفع ورزش کشور و قهرمانان ما خواهد بود و هیچ دلیلی برای مقاومت در برابر اجرای آن وجود ندارد.
برخی معتقدند موانع قانونی دلیل اصلی تأخیر در اجرای این طرح است.
آن دسته از مدیرانی که با اجرای این طرح مخالفت میکنند، بهخوبی میدانند چه میزان از داراییهای ورزشی کشور در شرایط کنونی رها شده است، اما به دلیل نداشتن استراتژی و برنامه مشخص، نسبت به این مسأله بیتفاوت هستند؛ در حالی که خود آنها نیز میدانند با بودجههای محدود دولتی امکان گرهگشایی از پروژههای نیمهتمام وجود ندارد و اعتبارات فعلی پاسخگو نیست.
به همین دلیل تأکید دارم اگر مدیری شهامت و جسارت تصمیمگیری داشته باشد، بدون حاشیه و حرف و حدیث، با اجرای طرح مولدسازی میتواند به دولت و ورزش کشور کمک کند. گاهی گفته میشود مشکل ورزش، مدیران هزینهزا هستند، اما واقعیت این است که برخی مدیران حتی «مدیر هزینه» هم نیستند و به دلیل ضعف در تصمیمگیری و نبود شجاعت مدیریتی، مانع پیشرفت ورزش میشوند.
در صورت اجرای کامل این طرح، تا چه حد میتوان انتظار ترمیم بودجه ورزش را داشت؟
بیتردید تأثیر آن بسیار قابل توجه خواهد بود. البته اعتقاد دارم اگر نگاه رئیسجمهوری در موضوع بودجه ورزش به طور کامل محقق شود، خانواده ورزش کشور از نظر منابع مالی با مشکل جدی مواجه نخواهد شد. باید در توزیع بودجه میان فدراسیونهای موفق و فدراسیونهایی که دستاوردی نداشتهاند تفاوت قائل شویم. چرا فدراسیونی که بیشترین افتخارات را برای ورزش ایران کسب کرده، باید به اندازه فدراسیونهای ناموفق بودجه دریافت کند؟
ضروری است همانگونه که دولت در تقسیم بودجه به بهینهسازی توجه دارد، در حوزه ورزش نیز این رویکرد اعمال شود تا فدراسیونهای موفق مورد حمایت ویژه قرار گیرند. ما در برخی رشتهها، بویژه کشتی و ورزش بانوان، کارنامهای موفق داشتهایم و طبیعی است که باید میان این رشتهها و رشتههایی که صرفاً هزینهزا بودهاند تفاوت قائل شویم تا مسیر موفقیت دوباره تکرار شود.
مدیر مولدسازی وزارت ورزش در گفتوگو با «ایران»:
ترس از مولدسازی ناشی از ناآگاهی است
مهری رنجبر / حمید راغب، مدیر طرح مولدسازی وزارت ورزش و جوانان، در گفتوگو با روزنامه ایران درباره چگونگی اجرای این طرح در بدنه ورزش کشور توضیحاتی ارائه کرد که در ادامه متن کامل این گفتوگو را میخوانید:
مولدسازی اتفاق خوبی برای توسعه زیرساختهای ورزش محسوب میشود. تاکنون چند پروژه از طریق مولدسازی تکمیل شده است؟
مولدسازی در ورزش را باید در دو مقطع بررسی کرد؛ اول، پیش از حضور دنیامالی و دوم، دوره مدیریت او در وزارت ورزش. در دولت قبل، حدود دو تا سه سال از راهاندازی مولدسازی در وزارت ورزش گذشته بود، اما خوداظهاری چندانی از سوی وزارت ورزش به وزارت امور اقتصادی و دارایی، بهعنوان متولی مولدسازی، انجام نمیشد. مجموعه واحدهایی که در هیأت عالی مولدسازی در وزارت ورزش و سایر وزارتخانهها تأیید شده بود، در نامه ابلاغی وزارت امور اقتصادی و دارایی شناسایی و معرفی شدند.برخی از این واحدها پیشتر در قالب واگذاریهای اصل ۴۴ شناسایی شده بودند، اما چون به نتیجه نرسیده بودند، تعدادی از آنها بهعنوان املاک مازاد در قالب مولدسازی ابلاغ شد که باید به فروش میرسیدند. مجموع این اقدامات تا سال ۱۴۰۳ شامل چهار واحد فروشرفته در اهواز، شهرکرد و دو مورد در یزد بود که در مجموع ۴۸ میلیارد تومان ارزش داشت.
طبق قانون، منابع حاصل از فروش اموال مازاد باید صرف پروژههای نیمهکاره شده و به ردیف همان پروژهها یا ردیف پروژههای همان وزارتخانه تزریق شود. اما به دلیل عدم آگاهی مسئولان سه استان و نبود هماهنگی یا ارتباط مؤثر با وزارتخانه، این ۴۸ میلیارد تومان به خزانه واریز شد و به پروژهها اختصاص نیافت؛ هرچند رقم چندان بالایی هم نبود.
با حضور دنیامالی، مولدسازی جدیتر شده است؟
با انتخاب دنیامالی بهعنوان وزیر ورزش و جوانان، نگاه ویژهای به مولدسازی برای تأمین هزینههای پروژههای نیمهکاره شکل گرفت؛ تا جایی که واحد مستقلی با عنوان «مولدسازی» در وزارتخانه راهاندازی شد. ما نیز با مطالعه و بررسی عملکرد سه سال قبل متوجه شدیم که متأسفانه بخشنامهها صرفاً بهصورت خشک و بیروح ابلاغ شده بودند، بدون آنکه متولی مشخصی داشته باشند.
گاهی آییننامهها از طریق واحد ذیحسابی، حقوقی یا املاک به استانها ارسال میشد، اما اشرافی بر آییننامه اجرایی وجود نداشت.
این در حالی است که پس از آییننامه اجرایی مصوب سران سه قوه، چندین بخشنامه درباره نحوه قیمتگذاری، نوع و پایان قراردادها، مدلهای ارزشافزایی و تبصرههای مختلف صادر شده بود که استانها از آنها بیاطلاع بودند و ورودی به این فرآیند نداشتند.
اقدامی که انجام دادیم، بومیسازی آییننامه و تدوین روش اجرایی با زبان قابل فهم برای بدنه وزارت ورزش بود. در این چهارچوب، ریلگذاری لازم برای تشکیل کمیتههای استانی انجام شد. بر اساس این مدل، سه فرم تدوین کردیم تا نیازهای مولدسازی را پوشش دهد.
کمیته مولدسازی در چند استان راهاندازی شده است؟
در هر ۳۱ استان کشور، کمیته مولدسازی تشکیل شده است. رئیس کمیته استان، مدیرکل ورزش و جوانان همان استان است و اعضا شامل نمایندگان دفتر توسعه منابع، مدیران حقوقی، کارشناسان فنی و مالی و حتی در برخی استانها نماینده حراست هستند. یک نفر نیز بهعنوان دبیر کمیته انتخاب میشود که برای هماهنگی به وزارتخانه معرفی میگردد.
تاکنون چند پروژه شناسایی شده است؟
در فراخوان اولیه و بر اساس خوداظهاری استانها، حدود ۱۵۰ واحد شناسایی شده و آماده اعلام به کمیتههای استانی برای تأیید و تصویب هستند. برآورد ضمنی ارزش این ۱۵۰ واحد، بین ۲۰ تا ۳۰ همت است. البته باید توجه داشت که مولدسازی دارای مراحل متعددی است؛ از تأیید اموال و قیمت پایه در سامانه «سادا» گرفته تا تأیید قیمت پایه توسط هیأت عالی و در نهایت انتخاب روش اجرای مولدسازی. این روش میتواند بهصورت تهاتر برای تسویه بدهی پیمانکاران باشد یا از طریق مزایده به فروش برسد و منابع آن صرف ساخت چند پروژه شود. در حال حاضر، حدود ۶ تا ۷ همت مصوبه هیأت عالی مولدسازی داریم. از این میزان، حدود ۱.۵ همت آماده برگزاری مزایده است، اما به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی، رکود خرید و فروش و متراژ بالای املاک که موجب افزایش قیمت پایه شده، مشتری چندانی وجود نداشته است.
چرا مدیران کل ورزش و جوانان استانها از مولدسازی واهمه دارند؟
این موضوع فقط مختص حوزه ورزش نیست؛ در بسیاری از دستگاهها، مدیران کل استانها از ابلاغ قوانین خشک و بدون پیوست فرهنگی هراس دارند. بخشی از این ترس ناشی از بیاطلاعی است. از سوی دیگر، اتفاقات عجیب و غریبی که در پرونده برخی مدیران مرتبط با مشارکتهای ماده ۲۷ رخ داده، باعث شده این ترس در ناخودآگاه مدیران باقی بماند. در برخی استانها نیز قوانین بهدرستی برای مدیران تبیین نشده و هجمههای رسانهای و اداری، آنها را نگران کرده است.
آیا امکان هزینهکرد منابع مولدسازی یک استان در استان دیگر وجود دارد؟
اولویت قانونی این است که منابع حاصل از مولدسازی در همان استان هزینه شود؛ مگر در شرایطی که مولدسازی بیش از نیاز پروژههای آن استان باشد. البته گستردگی پروژههای نیمهکاره بهگونهای است که همه استانها را مأمور کردهایم در حد توان خود به فکر مولدسازی باشند.
ممکن است در موارد خاص، منابع مولدسازی یک شهر، در صورت نداشتن پروژه، به شهر دیگری اختصاص یابد؛ اما در حال حاضر، انتقال منابع مولدسازی از یک استان به استان دیگر در عمل صفر است. طبق آمایش سرزمینی، مولدسازی هر استان باید صرف پروژههای همان استان شود و بعید است منابع آن به استان دیگری اختصاص داده شود.
رئیس فراکسیون ورزش مجلس در گفتوگو با «ایران» :
هر مدیری طرح مولدسازی را اجرا نکند، ترک فعل کرده است
گروه ورزشی/ رئیس فراکسیون ورزش مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت اجرای طرح مولدسازی در حوزه ورزش، در گفتوگو با «ایران» توضیح داد: «برابر تکلیفی که رئیسجمهوری به تمامی دستگاههای دولتی ابلاغ کردهاند و در این رابطه اختیارات لازم به استانداران سراسر کشور تفویض شده است، همه مدیران باید بدون درنگ نسبت به اجرای این طرح اقدام کنند تا مشکلات و محدودیتهای بهوجودآمده در بودجه سال ۱۴۰۵ برطرف شود.» محمدمهدی فروردین در ادامه توضیح داد: «فضاهای مرده ورزشی که سالها به حال خود رها شدهاند، باید در قالب طرح مولدسازی و بهصورت قانونی واگذار شوند تا از محل این واگذاریها، حوزه ورزش بتواند هزینههای عمرانی خود را تأمین کند. قطعاً با بودجه عمرانی کنونی در نظر گرفتهشده برای ورزش، نمیتوان انتظار تکمیل پروژهها و جبران ضعف منابع مالی را داشت؛ از اینرو اجرای طرح مولدسازی میتواند کمبودهای موجود در این بخش را برطرف کند تا شاهد بهرهبرداری از پروژههای عمرانی ورزشی باشیم.» رئیس فراکسیون ورزش مجلس شورای اسلامی در پاسخ به پرسشی درباره راهکار جلوگیری از مقاومت برخی مدیران استانی در مسیر اجرای این طرح، میگوید: «مولدسازی دارای مصوبه سران قواست و وقتی رئیسجمهوری تمامی دستگاههای اجرایی را مکلف به اجرای این طرح کردهاند، هیچکس حق یا توان عدم اجرای آن را ندارد. هر فردی که در برابر اجرای این طرح مقاومت کند، رفتار او ترک فعل محسوب میشود و باید در برابر قانون پاسخگو باشد.»
نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی در ادامه توضیح داد: «وقتی دولت موافق اجرای این طرح است، مخالفت و مقاومت برخی افراد در لایههای میانی برای من قابل درک نیست. چرا نباید پروژههای سرگردان و بلاتکلیف واگذار شوند تا از محل واگذاری آنها، بودجه عمرانی ورزش کشور تأمین شود؟ آقای پزشکیان نیز در جلسه علنی مجلس از ضرورت بازنگری در حوزه مولدسازی خبر دادند و تأکید کردند که این اقدام میتواند به کمک بودجه کشور بیاید؛ بنابراین دیگر هیچکس حق مخالفت ندارد. قطعاً مجلس نیز در کنار دولت خواهد بود تا این طرح بدون کموکاست اجرا شود و منابع مورد نیاز برای تکمیل پروژههای ورزشی تأمین شود.» فروردین در پایان توضیح داد: «بیتردید فراکسیون ورزش مجلس با جدیت، موضوع اجرای طرح مولدسازی در حوزه ورزش را پیگیری خواهد کرد و تلاش میکنیم موانع موجود را در جریان بازنگری دولت در اجرای این طرح برطرف کنیم تا در اسرع وقت شاهد تقویت بودجه عمرانی ورزش کشور باشیم.»
