در جلسه شورای عالی محیط زیست از سوی رئیس جمهوری مطرح شد
اجازه دستاندازی به اراضی مستحدثه خزر را نمیدهیم
زیستبوم- رئیسجمهوری با تأکید بر ضرورت حفاظت و مدیریت دقیق اراضی مستحدثه ناشی از عقبنشینی دریای خزر گفت: «قطعاً نباید اجازه داد به این اراضی دستاندازی شده و مورد سوءاستفاده قرار گیرد.» وی همچنین بر تدوین فوری دستورالعملها و تعیین دقیق مسئولیتها با همکاری دستگاههای مسئول تأکید کرد.
مسعود پزشکیان در چهلمین نشست «شورایعالی محیطزیست» و دومین جلسه این شورا در دولت چهاردهم، در خصوص طرح موضوع نحوه حفاظت و مدیریت اراضی مستحدثه گفت:«کارشناسان سازمان حفاظت محیطزیست به اتفاق مسئولان وزارت کشور، استانداران و دیگر مسئولان استانی، به فوریت جلسات خود را در این زمینه برقرار و دستورالعملها، مقررات لازم، نحوه اجرا و مسئولیت هر بخش را به دقت تعیین و تصویب کنند.»
قوانین قابل اجرا
رئیسجمهوری در این نشست با تأکید بر ضرورت تدوین، بررسی و تصویب دقیق مفاد مقررات مطرح در مواد دستور جلسه و اساساً تدوین و تصویب هر دستورالعمل و مقرراتی، اظهار کرد:«بسیار مهم است که مفاد و محتوای این مقررات با اخذ نظر صاحبان فرآیند، بخصوص مجریان تهیه شود تا منطبق بر واقعیات و قابل اجرا باشد، نه اینکه صرفاً مقرراتی انتزاعی و غیرقابل اجرا تدوین کنند که محملی برای فشار به مجریان شده و در گزارش دستگاههای نظارتی بهعنوان تخلفات اجرایی و موارد اجرا نشده درج شود.»
وی همچنین عطف به گزارش ارائه شده در جلسه درباره موفقیت آن دسته از مقررات و مسئولیتها که اجرای آنها به بخشهای مردمی واگذار شده است، افزود:«تجربه نشان داده هر کجا کار به دست بخشهای مردمی و صاحبان و ذینفعان واقعی فرآیند -البته با نظارت دقیق بخش حاکمیتی- سپرده شده، بسیار موفقتر از بخش دولتی عمل کردهاند. بهعنوان مثال، باور دارم اگر تأمین و توزیع آب همچنان در اختیار مردم بود و بهواسطه میرآبها مدیریت میشد، امروز تا این حد مشکل تأمین و توزیع آب نداشتیم.»
رئیسجمهوری با تأکید بر اینکه باید با تکیه بر تجربههای موفق و البته بهروزرسانی مقررات و دستورالعملها، متناسب با تغییرات و اقتضائات جدید، مدل مدیریت مردمی در عرصههای محیطزیستی را تقویت کرده و گسترش دهیم، گفت:«وقتی مسئولیت حفاظت از محیط زیستی که مردم در آن زندگی و کار میکنند به خود آنها سپرده شود، قطعاً بسیار مسئولانهتر نسبت به آن عمل میکنند، اما وقتی کار دست چند نفر تحت عنوان مدیر و کارمند باشد،
هرکس به دنبال تأمین منافع
دستگاه خود فارغ از منافع کلان خواهد بود.»
پزشکیان بر ضرورت عملکرد مسئولانهتر واحدهای تولیدی و صنعتی بزرگ و کوچک در قبال محیطزیست نیز تأکید کرد و گفت:«حفاظت از عرصههای محیطزیستی فعالیت این واحدها نیز باید با تدوین مقررات دقیق و بهروز، به خود آنها سپرده و بر عملکرد آنها به دقت نظارت شود.»
وی همچنین درباره بندی از دستور جلسه که مربوط به تدوین «برنامه جامع تنوع زیستی کشور»، معطوف از برنامه جهانی این حوزه بود، اظهار کرد:«به طور طبیعی در برنامههای تدوین شده در سازمانهای جهانی، اهداف کلی مطرح میشوند و برنامه اجرا و ساختارهای عملیاتی، باید در محل اجرای برنامه و متناسب با اقتضائات و ظرفیتها تدوین شود. تصویب این برنامه نیاز به مداقه بیشتر دارد، لذا اطلاعات و جزئیات کامل آن را در اختیار من هم قرار دهید تا در فرصت مناسب مطالعه و اعلام نظر کنم.»
رئیسجمهــــــــــــوری خاطرنشـــــان کرد:«حفاظت از تنوع زیستی بدون برخورداری از برنامه جامع درباره محیطزیست امکانپذیر نیست. در برنامه جامع حفاظت محیطزیست باید همه اقتضائات مرتبط، از اقتصاد و جامعهشناسی تا نظایر آن، لحاظ شود. میتوان نظیر آنچه در حوزه اصلاح حکمرانی حوزه آب و با تشکیل ۱۲ تیم تخصصی در حال انجام است، اصلاح حکمرانی حوزه محیطزیست را نیز با تشکیل تیمهای تخصصی و همه دستگاهها و اجزای مرتبط، به شکل جامع دنبال کرد.»
مهمترین راهکار
حفظ سرمایههای طبیعی است
معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست نیز از ارائه کلیات «برنامه جامع حفاظت از تنوع زیستی کشور» در جلسه شورایعالی محیطزیست خبر داد و گفت:«این برنامه در چهارچوب برنامه جهانی تنوع زیستی و همسو با تعهدات جمهوری اسلامی ایران در کنوانسیون جهانی تنوع زیستی تدوین شده است.»
شینا انصاری با بیان اینکه ایران بهعنوان عضو کنوانسیون جهانی تنوع زیستی، تعهدات مشخصی در حوزه حفاظت از سرمایههای طبیعی دارد، اظهار کرد:«در این برنامه، چالشها و تهدیدهایی که تنوع زیستی جهان، بویژه کشور ما را تهدید میکند، احصا شده و برای مقابله با آنها حدود ۹۰ برنامه اقدام پیشبینی شده است.»
وی افزود: «مقرر شده است این برنامه با مشارکت و همکاری بینبخشی دستگاههای اجرایی دنبال شود، چراکه حفاظت از تنوع زیستی صرفاً بر عهده سازمان حفاظت محیطزیست نیست و نیازمند همراهی همه دستگاههای مسئول است.»
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست با تأکید بر اهمیت این برنامه گفت:«مهمترین دستور جلسه شورایعالی محیطزیست، همین برنامه جامع تنوع زیستی کشور بود که با توجه به دستور رئیسجمهوری برای تدوین یک برنامه مدون در این حوزه، تهیه و تلاش شده کاملاً همراستا با تعهدات بینالمللی کشور باشد.»
انصاری به دیگر موضوعات مطرح شده در جلسه نیز اشاره کرد و گفت:«ارتقای سطح حفاظتی برخی مناطق، ضوابط مرتبط با پسماندهای پزشکی و سایر موضوعات محیطزیستی از جمله مواردی بود که در مجموع، ۱۱ دستور کار شورایعالی را تشکیل میداد، اما بیتردید برنامه جامع تنوع زیستی مهمترین آنهاست.»
وی با بیان اینکه تنوع زیستی کشور با تهدیدهای متعددی مواجه است، خاطرنشان کرد: «آلودگیها، تخریب و تصرف زیستگاههای طبیعی و فشارهای انسانی، گونههای گیاهی و جانوری ما را در معرض خطر قرار داده است؛ بهطوریکه هماکنون بیش از ۲۰۰ گونه گیاهی و جانوری در کشور در معرض خطر انقراض هستند.»
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست تأکید کرد: «حفاظت مؤثر از تنوع زیستی بدون مشارکت جوامع محلی امکانپذیر نیست و باید در کنار کاهش آلایندهها و جلوگیری از تخریب زیستگاهها، از ظرفیت مردم محلی نیز استفاده شود تا این سرمایهها برای نسلهای آینده حفظ شود.»
۳ منطقه جدید
به مناطق تحت حفاظت اضافه شد
معاون محیطزیست طبیعی و تنوعزیستی ســــــــازمان حفاظت محیطزیست نیز به «ایرنا» گفت: «در جلسه شورای عالی حفاظت محیط زیست که با حضور رئیسجمهوری برگزار شد، ۳ منطقه با هدف حفاظت از تنوع زیستی ارزشمند کشور در استانهای فارس، منطقه البرز مرکزی و استان گلستان به عنوان منطقه حفاظت تصویب و به مناطق تحت مدیریت سازمان اضافه شد.»
حمید ظهرابی سیاست سازمان حفاظت محیط زیست را در این دوره، حفاظت از مناطق با ارزش تنوع زیستی خواند و گفت: «از این رو مناطق کاملاً هدفمند انتخاب میشوند.
این سه منطقه که انتخاب شدند از لحاظ ارزشهای تنوع زیستی جزو مناطق بسیار بااهمیت در سطح کشور به حساب میآیند و برخی هم در سطح بینالمللی واجد ارزش هستند.» وی گفت: «اثر طبیعی - ملی چشمه قدمگاه در استان فارس تصویب شد، این منطقه با اینکه محدوده کوچکی است اما ۸ گونه ماهی دارد که ۶ گونه آن اندمیک ایران و ۲ گونه آن اندمیک و مختص همان چشمه است از این رو منطقه بسیار حائز اهمیتی است و یکی از شگفتیهای خلقت در حوزه تنوع زیستی است.
یک مسأله دیگر هم این است که چون اسم این منطقه چشمه قدمگاه است و مردم محلی معتقدند که آنجا قدمگاه امام رضا(ع) است، تنوع زیستی آن منطقه حفظ شده که بیانگر این است که ارزشهای معنوی مردم هم میتواند در حفظ محیط زیست مؤثر باشد.»
ظهرابی منطقه بعدی را ارس شهرستانک معرفی کرد و گفت: «در این منطقه درخت کهنسالی با سن بالای ۲۷۰۰ سال به عنوان یک اثر طبیعی - ملی داخل منطقه حفاظت شده البرز مرکزی است. این منطقه هم از بابت ذخایر ژنتیکی بسیار حائز اهمیت است چراکه درختان کهنسال ذخایر و گنجینههایی از لحاظ تنوع زیستی هستند.»
به گفته او همچنین منطقه زرین گل در استان گلستان هم مورد تصویب قرار گرفت البته قرار شد یک بررسی بین سازمان حفاظت محیطزیست و منابع طبیعی در خصوص بکر بودن آن منطقه انجام شود اما تصویب شد، این منطقه رویشگاه بیش از ۶۰ گونه درختی و درختچهای است، از نظر تنوع زیستی بسیار حائز اهمیت است، این منطقه رویشگاه ۲ گونه سرخدار و انجیری است که این دو گونه از نظر حفاظتی اهمیت بسیاری دارند، قرار شد یک بررسی اجمالی توسط سازمان حفاظت محیطزیست و منابع طبیعی انجام و بعد آگهی شود.
۷ منطقه به عنوان حفاظتگاه مردمی تصویب شد
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیطزیست گفت: «همچنیــــــــــن ۷ منطقه به عنوان حفاظتگاه مردمی مصوب شد. از سیاستهای سازمان حفاظت محیطزیست مردمی کردن حفاظت است که در این محدودهها حیات وحش آنها در اختیار مردم قرار میگیرد؛ سرشماری و برآورد جمعیت میشود و حفاظت آن به مردم سپرده میشود و در نهایت بعد از اینکه جمعیت رشد کرد و به حد قابل قبولی رسید آنگاه اجازه بهرهبرداری تحت نظارت سازمان داده میشود که در واقع همان قرقهای اختصاصی است.» وی افزود: «این مناطق شامل منطقه لشکرگاه در خراسان جنوبی، میانکوه طبس خراسان جنوبی، اوزوم خراسان شمالی، لنگر خراسان شمالی، خوشاب استان گلستان، کوه مسجد استان یزد و هیزم چاه در استان اصفهان است که مجموع مساحت این مناطق ۴۰۵ هزار هکتار است.»
تصویب آییننامه
مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی
او درباره تصویب آییننامه جامع مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی هم گفت: «ایران از سال ۱۳۷۵ به این کنوانسیون پیوست و مرجعیت ملی آن در این سالها بین سازمان حفاظت محیطزیست، وزارت امور خارجه و وزارت جهاد کشاورزی در تغییر و تحول بود و در نهایت از خرداد ماه امسال مرجعیت این کنوانسیون به سازمان حفاظت محیطزیست محول شد و برای اجرای وظایفی که در این مرجعیت داریم و هماهنگی بین دستگاهها و سیاستگذاری برای حفظ تنوع زیستی، مصوب شد کارگروهی به ریاست سازمان حفاظت محیط زیست و متشکل از دستگاههای دولتی مرتبط، سازمانهای مردم نهاد و جمعی از متخصصان و دانشگاهیان تشکیل شود تا سیاست گذاریها، پیگیریها و نظارت بر حفظ تنوع زیستی در قالب این کارگروه انجام شود.»
وی گفت: «اردیبهشت سال ۱۴۰۳ دولت مصوبهای داشت در خصوص تعیین بهای جانوران وحشی از لحاظ مطالبه ضرر و زیان که یک سری اشکالات داشت که در جلسه امروز رفع شد، در واقع ماهیان کور غار یک گونه آن مد نظر قرار گرفته بود که در این اصلاحیه همه گونهها مشمول شدند، همچنین گونه ماهیان خاویاری کشور را در دو دسته قرار داده بودند که یکی از دستهها خسارت و جریمه آن بیشتر از گروه دوم بود که همه را یکپارچه کردیم.»
ظهرابی افزود: «برنامه جامع حفاظت از تنوع زیستی کشور هم مطرح و ارائه شد، مقرر شد اسناد پشتیبان این برنامه در اختیار ریاست جمهوری قرار بگیرد و بررسی کنند در صورتی که با سیاستهای دولت کاملاً همراه و هماهنگ بود به تصویب برسد.»
