سید عباس عراقچی در ادامه برنامه‌های دیپلماتیک خود راهی عمان و هلند شد

دیپلماسی برای مهار زنجیره بی ثباتی

سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در دور جدید برنامه‌های دیپلماتیک خود برای حضور در اجلاس «مجمع مسقط» راهی عمان شد. این سفر در حالی صورت گرفت که تداوم برنامه‌های جنگی اسرائیل علیه لبنان، توقف مذاکرات هسته‌ای و بی‌ثباتی‌های زنجیره‌‌ای در غرب آسیا صحنه سیاست منطقه‌‌ای را دستخوش تحولات سیالی کرده است. در چنین شرایطی سفر عراقچی به «مسقط» از یک ‌سو بازتاب ‌دهنده تلاش تهران برای مدیریت همزمان چند پرونده حساس از جمله گفت‌وگوهای منطقه‌ای و بحران‌های انسانی و امنیتی منطقه به شمار می‌‌رود و از سوی دیگر استمرار نقش سنتی عمان در میانجی گری و تسهیل گفت‌وگوهای دشوار را یادآوری می‌‌کند. در همین راستا دیدار با «بدر البوسعیدی»، وزیر امور خارجه عمان و گفت‌‌وگو درباره تحولات منطقه‌ای، نشست با مسئولان مرکز گفت‌‌وگوی بشردوستانه درباره تهدیدهای نظم بین‌الملل و رایزنی با نماینده ویژه سازمان ملل در پرونده یمن از تلاش دستگاه سیاست خارجی ایران برای پیگیری ابزارهای دیپلماسی خود حکایت می‌‌کند؛ تلاشی که قرار است با سفر عراقچی از «مسقط» به «لاهه» و حضور او در نشست منع سلاح‌‌های شیمیایی از سطح منطقه‌‌ای به عرصه‌‌ای گسترده‌‌تر و چندجانبه پیوند بخورد.
وزیر امور خارجه که غروب یکشنبه وارد پایتخت عمان شد، نخستین ساعات حضورش را به دیدار با «بدرالبوسعیدی» اختصاص داد که در چهارچوب روابط نزدیک دو کشور طیف گسترده‌ای از موضوعات دوجانبه و منطقه‌ای را دربر گرفت. گفت‌‌وگو درباره ابعاد مختلف همکاری‌های اقتصادی و تجاری در کنار بحث درباره روابط تاریخی و فرهنگی تنها بخشی از محتوای این نشست بود اما مواضع بیانیه‌ها نشان داد که تداوم بحران‌های منطقه به ‌ویژه جنگ غزه و حملات روزافزون اسرائیل در لبنان و سایر نقاط منطقه سایه سنگین‌‌تری بر میز گفت‌وگوهای دوجانبه انداخته است.
 نقش سازنده مسقط در مسیر پرونده هسته‌ای
در این میان موضوع هسته‌ای که همواره یکی از محورهای ثابت روابط تهران و مسقط بوده است، بار دیگر جایگاه برجسته‌‌ای یافت. عراقچی با قدردانی از تلاش‌ها و ابتکارهای عمان در مدیریت این پرونده پیچیده شرحی از آخرین تحولات آن ارائه کرد که «بدرالبوسعیدی» تقریباً بلافاصله پس از پایان دیدار در شبکه اجتماعی ایکس برعمق پیوندهای تاریخی دو کشور و حمایت مستمر عمان از مسیر همکاری‌ها تأکید کرد و نوشت که تحولات مرتبط با برنامه صلح‌‌آمیز هسته‌ای ایران به‌ طور مفصل مورد بررسی قرار گرفته است. این واکنش بار دیگر عمان را در جایگاه کشوری نشان داد که همچنان به‌ دنبال ایفای نقش سازنده در تنش ‌زدایی میان ایران و بازیگران غربی است.
اما دستور کار وزیر امور خارجه ایران تنها به دیدارهای رسمی دولتی محدود نشد. او صبح روز دوشنبه میزبان «دیوید ‌هارلند»، مدیر اجرایی مرکز گفت‌وگوی بشردوستانه و جمعی از مدیران ارشد این نهاد بین‌المللی بود. این گفت‌وگو به‌ نوعی امتداد همان نگرانی‌هایی بود که در سطح دولت‌ها نیز پیرامون خطرات فزاینده علیه صلح و امنیت بین‌المللی مطرح شده است در شرایطی که نقض‌های آشکار حقوق بین‌الملل در مناطق مختلف جهان به‌ ویژه غرب آسیا ادامه دارد. عراقچی در این دیدار با اشاره به «یکجانبه‌ گرایی ستیزه‌جویانه آمریکا» و «جنایات مستمر رژیم صهیونیستی»، تصویری از وضعیتی ارائه کرد که در آن بی‌توجهی به قواعد بنیادین نظم بین‌الملل، منطقه را در مسیری خطرناک قرار داده است که تنها با اقدام جمعی دولت‌ها و نهادهای مدنی قابل اصلاح است.
در ادامه سفر، پرونده یمن نیز جایگاهی ویژه در گفت‌وگوها یافت. دیدار عراقچی با «هانس گروندبرگ»، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن فرصتی برای ارزیابی آخرین تحولات میدانی و سیاسی در این کشور بحران ‌زده بود. «گروندبرگ» با ارائه گزارشی از روندهای جاری خواستار تداوم نقش حمایتی ایران در پیشبرد تلاش‌های صلح شد. وزیر خارجه ایران نیز ضمن محکوم‌ کردن حملات اسرائیل و سیاست‌های محاصره‌ گرانه علیه یمن از خطرات گسترش ناامنی ناشی از قانون‌ شکنی اسرائیل سخن گفت که به باور تهران اکنون تنها محدود به غزه یا مرزهای یمن نیست که در حال بازتعریف موازنه‌های امنیتی کل منطقه است.
سفر وزیر خارجه ایران در ادامه به لاهه و نشست منع سلاح‌های شیمیایی می‌رسد. او قرار است پس از مشورت‌های منطقه‌ای‌اش در فضایی چندجانبه به بیان دیدگاه‌های ایران درباره یکی از حساس‌‌ترین دغدغه‌های امنیت جهانی بپردازد.
در همین حال وزارت خارجه فرانسه خبر داده است که وزیر خارجه ایران، چهارشنبه (پنجم آذر) به پاریس سفر خواهد کرد و با ژان‌نوئل بارو همتای فرانسوی خود دیدار خواهد کرد. موضوع این دیدار تحولات منطقه و برنامه هسته‌ای ایران و روابط دو جانبه عنوان شده است.