خبرنگار اعزامی «ایران» از نشست نخستوزیران سازمان همکاری شانگهای در مسکو گزارش میدهد
طرح ایران برای رمزارز مشترک
گروه سیاسی - معاون اول رئیسجمهور در نشست نخستوزیران سازمان همکاری شانگهای از آمادگی ایران برای ایفای نقش فعال در اجرای تحقق اهداف توسعهای سازمان همکاری شانگهای و ابتکاراتی همچون تقویت سازوکارهای مالی مبتنی بر پولهای ملی، توسعه زیرساختهای حملونقل پایدار و تسهیل تردد کالا و مسافر، تولید محصولات مشترک، ارتقای مراکز نوآوری تحقیقاتی برای توسعه فناوریها و محصولات جدید، تقویت همکاری در حوزههای کلیدی همچون اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی خبر داد. محمدرضا عارف افزود: «جمهوری اسلامی ایران، ایجاد و ارتقای کریدورهای اقتصادی و حملونقلی را برای تسهیل تجارت، تأمین امنیت زنجیرههای تأمین، امنیت غذایی، کاهش فقر و افزایش همگرایی منطقهای ضروری میداند و در این راستا ایران آماده همکاری برای توسعه کریدورهای ترانزیتی مستقل و ایمن است.» عارف گفت: «جمهوری اسلامی ایران، همواره از چندجانبهگرایی واقعی، احترام به منشور ملل متحد و مقابله با سوءاستفاده از نهادهای بینالمللی حمایت کرده است و ایران معتقد است که امنیت، توسعه و عدالت جهانی تنها از طریق همکاری برابر ملتها و پایان دادن به سیاست تحریم و فشار حاصل میشود.»
مرتضی گلپور
گزارشگر اعزامی «ایران» به مسکو
بیست و چهارمین اجلاس نخستوزیران عضو سازمان همکاری اقتصادی شانگهای، کمی قبل از ۱۰ صبح دیروز به وقت محلی، کار خود را در «ساختمان بینالمللی مسکو» واقع در منطقه «مسکو جدید» آغاز کرد. نخستوزیران حاضر در اجلاس، پس از بیان نظرات دولتهای متبوع خود، در مراسمی ۱۰ سند همکاری امضا کردند. دیدار با ولادیمیر پوتین رئیسجمهوری روسیه، پس از این اجلاس، با حضور مشترک نخستوزیران و در کاخ کرملین انجام شد.
آنچه در اجلاس صبح دیروز از سوی ۹ نخستوزیر و یک وزیر خارجه یعنی هند، بیان شد، سخنی مشترک بود که به زبانهای مختلف، از سوی دولتهای مختلف، با ادبیاتی متفاوت اما با مضمون و هدفی مشترک مطرح شد.
همچنان که از نام ساختمان محل برگزاری اجلاس پیداست، محور مشترک نخستوزیران کشورهای عضو شانگهای، ابراز نگرانی درباره یکجانبهگرایی در جهان امروز، یافتن و تعیین راههای مقابله با این یکجانبهگرایی میان اعضای شانگهای و درنهایت، تعریف و تعیین زمینههای نوین همکاری بود.
تأکید نخستوزیر روسیه مبنی بر اینکه «تحریمها توسعه و پیشبرد همکاریهای اقتصادی و انسانی را تهدید میکند»، تصریح نخستوزیر چین بر اینکه «جنگهای تعرفهای اثر زیادی بر تعاملات بینالمللی گذاشته و خود را به مثابه یک تهدید نشان میدهد»؛ یا این سخن نخستوزیر بلاروس که گفت «ما کشورهای حاضر در سازمان شانگهای باید به گونهای تعاملات خود را سازمان دهیم که تحریمها نتواند بر آن اثر بگذارد»، بیانگر نگرانیهای مشترک کشورها درباره مسألههای مشترک بینالمللی بود که همه کشورها را تحت تأثیر قرار میدهد. همچنان که معاون اول رئیسجمهور کشورمان گفت: «ما نیازمند حرکت جمعی به سوی درهم تنیدگی اقتصادی و شکل دهی به اقتصادهای تاب آورِ ملی و منطقهای هستیم.»
در پاسخ به این نگرانیها بود که نخستوزیران حاضر، راهکارهایی چون عملیاتی کردن جدی برنامههای راهبردی، ایجاد سازوکارهای ملی مستقل برای سازمان شانگهای، ایجاد زنجیره تأمین بین کشورهای عضو، گسترش ارتباطات مردمی و اجتماعی، افزایش پروازها بین شهرهای کشورهای عضو، همکاری در زمینه استارتاپها و انتقال تجارب و یافتهها در زمینه هوش مصنوعی را مطرح کردند و آنها را اقداماتی برای تقویت مناسبات و مقابله با تهدیدات بینالمللی عنوان کردند.
ساعت 10 و 15دقیقه صبح دیروز به وقت مسکو، نخستوزیران حاضر در اجلاس نخستوزیران کشورهای سازمان شانگهای وارد محل قرارگرفتن پرچمها شدند تا عکاسان عکس یادگاری و تصاویر نمادین این اجلاس را ثبت و ضبط کنند. در میان نخستوزیران حاضر، تنها معاون اول رئیسجمهوری اسلامی ایران بود که لحظهای پیش از به صدا درآمدن شاتر عکاسان، بار دیگربه پشت سر نگاه کرد، یعنی به جایی که پرچم قرار گرفته بود. دیروز در عکس یادگاری این اجلاس، در میان نخستوزیران حاضر تنها محمدرضا عارف بود که به گونهای ایستاد تا پرچم جمهوری اسلامی ایران تماماً در کنار او قرار بگیرد، نه در پشت سرش. مذاکرات رسمی نخستوزیران 9 کشور عضو سازمان شانگهای به علاوه هند که وزیر خارجهاش در این اجلاس حضور یافت، پس از ثبت این تصاویر آغاز شد.
فرصتهای جهان امروز از زبان روسیه
سخنران اول اجلاس، میخائیل میشوستین، نخستوزیر کشور میزبان بود. نخستوزیر روسیه با اشاره به اینکه هدف اصلی سازمان همکاریهای شانگهای، توسعه و پیشبرد همکاریهای اقتصادی و انسانی است، گفت: «در اقتصاد جهانی با تحولات حساسی روبه رو هستیم، در کنار این، هوش مصنوعی و دیجیتالسازی در همه حوزههای صنعتی از فرصتهای امروز جهان است.»
میشوستین با بیان اینکه در تحولات امروز جهان، مراکز رشد اقتصادی به سمت آسیا و آفریقا درحال جابهجایی است، اظهارکرد: «تحریمها همه این زمینهها و فرصتهای اقتصادی جهانی را تهدید میکند و تحریمها تلاش دارند دسترسی کشورها به منابع طبیعی را محدود کنند.»
بلاروس: باید مستقل از تحریم باشیم
نخستوزیر بلاروس، به عنوان دیگر سخنران اجلاس، با بیان اینکه ما کشورهای عضو سازمان شانگهای به صورت جمعی درحال افزایش همکاریهای اقتصادی و امنیتی خود هستیم، گفت: «باید به نحوی تعاملات خود را با یکدیگر تنظیم کنیم که تحریمها بر آن تأثیرگذار نباشد. برای این منظور باید مکانیزم مالی مستقلی داشته باشیم تا مستقل از تحریم باشیم.»
وی خواستار توجه بیشتر کشورهای عضو به فعالیت بانک توسعه شانگهای شد و ایجاد هاب ترانزیتی میان اوراسیا و شانگهای، ایجاد ثبات در زنجیره تأمین و کار مشترک بر تأمین امنیت غذایی را از مهمترین وظایف این اجلاس دانست.
نخستوزیر بلاروس، گفت: «باید مراکز منطقهای شانگهای را ایجاد کنیم و نیز برنامه ویژهای برای تربیت نیروهای متخصص داشته باشیم. افزایش پروازهای مستقیم میان شهرهای کشورهای عضو شانگهای بسیار مهم است و ما کشورهای عضو باید برنامههای مهم را عملیاتی کنیم که میتواند زمینه افزایش همکاری ملتهای ما را فراهم کند.»
هند به دنبال تجارت آزاد
با کشورهای عضو است
سخنران بعدی وزیر خارجه هند بود که به جای نخستوزیر نارندرا مودی در اجلاس شرکت کرد.
وزیر خارجه هند، گفت: «وضعیت کنونی امروز جهان بسیار پیچیده است و ما باید ریسکهای این وضعیت را محدود و از آن عبور کنیم.» وی یک راه کاهش این ریسکها را ایجاد ارتباطات تنگاتنگ بین کشورهای عضو شانگهای دانست و اظهار کرد: «هند به دنبال امضای موافقتنامه تجارت آزاد با بسیاری از کشورهای عضو سازمان شانگهای است.»
وزیر خارجه هند درکنار ضروری خواندن گسترش ارتباطات مردمی، مانند ارتباط فرهنگیان و ورزشکاران کشورهای عضو، افزود: «هند پیشنهاد میکند کارگروه همکاری در زمینه استارتاپها بین کشورهای عضو سازمان شانگهای ایجاد شود که زمینه فعالیت و همکاری و شناسایی جوانان و نخبگان را فراهم میکند.»
تأکید عارف بر افزایش
همکاریهای شانگهای
محمدرضا عارف معاون رئیسجمهور ایران، سخنران بعدی اجلاس بعد از وزیر خارجه هند بود.
عارف در این سخنرانی، از نشست شورای نخستوزیران سازمان همکاری شانگهای به عنوان فرصتی برای مرور دستاوردهای اقتصادی این سازمان و گفتوگو درباره مسیر نوسازی و ارتقای فعالیتهای این سازمان در شرایط پرتحول کنونی جهان یاد کرد. وی با اشاره به اینکه جهان امروز دگرگونیهای عمیق سیاسی، اقتصادی و فناوری را تجربه میکند، خاطرنشان کرد: «نظام بینالمللی در حالگذار به مرحلهای تازه است؛ مرحلهای که در آن، رشد اقتصادهای نوظهور، تحولات فناورانه و افزایش تعاملات منطقهای، چهره جدیدی از صحنه بینالمللی را رقم میزند.»
معاون اول رئیسجمهور کشورمان در ادامه سخنان خود با قدردانی از اقدام کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در محکومیت تجاوز نظامی به کشورمان، اظهار کرد: «اگرچه جمهوری اسلامی ایران تحت تأثیر تبعات یکجانبهگرایی آمریکا و نیز جنایات رژیم صهیونیستی است، با اینحال، ما از وظایف و مسئولیتهای خود به عنوان یک بازیگر فعال، جدی و اثرگذار در عرصه مناسبات اقتصادی و توسعهای چندجانبه و منطقهای غافل نبوده و نیستیم.»
با این توضیحات بود که عارف گفت: «جمهوری اسلامی ایران، همواره از چندجانبهگرایی واقعی، احترام به منشور ملل متحد و مقابله با سوءاستفاده از نهادهای بینالمللی حمایت کرده است و ایران معتقد است که امنیت، توسعه و عدالت جهانی تنها از طریق همکاری برابر ملتها و پایان دادن به سیاست تحریم و فشار حاصل میشود.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر اینکه ما نیازمند تابآوریهای جمعی در مقابل شوکهای آینده هستیم، تصریح کرد: «با توجه به این وضعیت، نیازمند حرکت جمعی بسوی درهم تنیدگی اقتصادی و شکل دهی به اقتصادهای تاب آور ملی و منطقهای هستیم.» عمقبخشی به همکاریهای تجاری، اقتصادی، علمی و فرهنگی در میان اعضا، ناظران و شرکای گفتوگو، موضوعی بود که عارف تأکید کرد «باید محور اصلی فعالیتهای آتی سازمان همکاری شانگهای باشد».
معاون اول رئیسجمهور همچنین از آمادگی ایران برای ایفای نقش فعال در اجرای تحقق اهداف توسعهای سازمان همکاری شانگهای و ابتکاراتی همچون تقویت سازوکارهای مالی مبتنی بر پولهای ملی، توسعه زیرساختهای حملونقل پایدار و تسهیل تردد کالا و مسافر، تولید محصولات مشترک، ارتقای مراکز نوآوری تحقیقاتی برای توسعه فناوریها و محصولات جدید، تقویت همکاری در حوزههای کلیدی همچون اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی خبر داد. وی افزود: «جمهوری اسلامی ایران، ایجاد و ارتقای کریدورهای اقتصادی و حملونقلی را برای تسهیل تجارت، تأمین امنیت زنجیرههای تأمین، امنیت غذایی، کاهش فقر و افزایش همگرایی منطقهای ضروری میداند و در این راستا ایران آماده همکاری برای توسعه کریدورهای ترانزیتی مستقل و ایمن است.»
عارف همچنین در سخنانی در نشست قالب محدود با حضور نخستوزیران، رؤسای دولتها و نمایندگان ارشد کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای اظهار کرد: «با هدف توسعه بسترهای مالی مدرن و امن سازمان، پیشنهاد میشود یک رمز ارز مشترک مبتنی بر فناوری بلاکچین و هوش مصنوعی طراحی شود.»
بنابر اظهارات معاون اول رئیسجمهور، اجرایی کردن این ایده میتواند روند تبادلات اقتصادی میان اعضای سازمان را تسهیل کند، سطح اعتماد و شفافیت را ارتقا دهد و نقشی کلیدی در تقویت همگرایی منطقهای و تحقق اهداف توسعه پایدار سازمان همکاری شانگهای ایفا کند.
چین:
باید اصول و روش مشترک داشته باشیم
بعد از معاون اول رئیسجمهور ایران، نخستوزیر قرقیزستان، برنامههای کشور متبوع خود برای گسترش جایگاه و مناسباتش در سازمان شانگهای را تشریح کرد که توسعه کریدورها و افزایش همکاریهای اقتصادی مهمترین آنها بود.
نخستوزیر چین نیز در سخنرانی رسمی اش، با بیان اینکه سال گذشته در حوزه بینالملل تغییرات قابل توجهی رخ داده است، اظهار کرد: «برپایه این تغییرات امروز میبینیم سیاست یکجانبهگرایی بیشتر شده و جنگهای تعرفهای نیز افزایش یافته که اثر زیادی بر تعاملات بینالمللی گذاشته و به صورت تهدید خود را نشان میدهد.»
وی خواستار این شد که کشورهای عضو در چهارچوب شانگهای به عنوان یک سازمان منطقهای اصول و روش مشترک داشته باشند تا نشان دهنده همکاریهای مشترک اعضا باشد.
نخستوزیر چین همچنین خبر داد که این کشور آماده است با همه کشورهای عضو همکاری کند تا با طراحی برنامههای جدید، دستاوردهای فناورانه را با دیگر اعضا به اشتراک بگذارد.
