باستان‌شناسان راز دیگری از تاریخ سترگ «آیاپیر» ایذه را کشف کردند؛ شهری که به گالری و موزه روباز نقش‌برجسته‌های کشور معروف است. تیمی از باستان‌شناسان به سرپرستی حسین فیضی و ایوب سلطانی، در دل صخره‌های آیاپیر، روی سنگی به اندازه یک کف دست، پادشاهی ایلامی که دستانش را به سوی خدای خورشید برافراشته، کشف کردند.
 
کشفی در سکوت کوهستان
صخره‌های «کنگلومرا»ی آیاپیر ایذه زیر آفتاب سوزان خوزستان، قرن‌ها راز خود را پنهان کرده بودند. در اینجا بود که چشم تیزبین حسین فیضی، مدرس دانشکده باستان‌شناسی شوش و ایوب سلطانی، مدیر پایگاه مسجدسلیمان، به همراه فرزاد نجفی و مهدی فرجی، به نقش کوچکی روشن شد که تاریخ چهار هزار ساله را در خود داشت. این نگارکند تنها ۲۶ سانتی‌متر است، اما دنیایی از معنا در خود جای داده است. حسین فیضی با چشمانی درخشان توضیح می‌دهد:«پادشاه بر تختی ساده نشسته، دست راستش به نشانه نیایش به سوی قرص خورشید بلند شده است. اینجا خدای خورشید و عدالت -«ناهونته»- مورد ستایش قرار گرفته است.» ایوب سلطانی می‌گوید:«حجاری این اثر بر سنگ «کنگلومرا»ی نامتجانس، نشانی از مهارت استثنایی هنرمند ایلامی دارد؛ جایی که هر ضربه قلم می‌توانست به فاجعه بینجامد، اما هنرمند با ظرافت، این نیایش را برای همیشه ثبت کرده است.»
 
پیوند با تمدن‌های همسایه
فیضی با دقتی علمی به تحلیل اثر می‌پردازد و می‌گوید:«این نقش کوچک، حلقه گمشده ارتباط فرهنگی ایلام با میان‌رودان است. ترکیب‌بندی آن با مهرهای استوانه‌ای «اور» و «شیماشکی» پیوند دارد، گویی هنرمندان ایلامی و میان‌رودانی از رودخانه‌های فرهنگی مشترکی سیراب می‌شدند.» 
سلطانی با نگرانی به سنگ ناهمگون کنگلومرا اشاره می‌کند و می‌گوید:«با وجود حفظ نقش در طول چهار هزار سال، این اثر اکنون در معرض تهدید است. ما نیاز فوری به اسکن لیزری و مستندسازی دقیق داریم تا این میراث برای نسل‌های آینده حفظ شود.» نقش‌برجسته کوچک تازه کشف شده، سیزدهمین نقش‌برجسته ایلامی در ایذه است که باورهای دینی و هنر مردمی را که چهار هزار سال پیش در این سرزمین زندگی می‌کردند، روایت می‌کند.