سمیه افشین‌فر
گروه اجتماعی

روز موعود است. عاشقان حضرتش پای در وادی عشق نهاده و عازم دیار نور شده‌اند، انفرادی و گروهی، انگار همه آمده‌اند، هیأت‌‌ها و دسته‌های عزاداری هم هستند، جوانانی با پرچم‌های انا علی العهد و یالثارات الحسین در طول مسیر قدم برمی‌دارند، مردی ویلچر مادر سالمندش را هل می‌دهد و با خود زمزمه می‌کند «دل پر دردم باز هوای کربلا کرده». مادر بر سینه می‌زند و با نجواهای پسر اشک می‌ریزد. برخی دل به عشق داده‌اند و پای پیاده موکب به موکب را طی می‌کنند، «نذر کرده‌ایم» این را دو جوانی می‌گویند که پاهایشان در گرمای بیش از 50 درجه قرمز شده و تاول زده، تاول‌ها درد دارد و مدت‌ها زمان می‌برد تا خوب شوند اما در عاشقی حساب و کتاب و سود و زیان مطرح نیست. یکی نذر سلامتی مادر را سال گذشته خواسته و امسال حاجت روا شده و دیگری برای آرزویی پنهان در دلش پای پیاده تا وادی عشق آمده: «اگر به آرزویم برسم سال آینده هم پیاده می‌آیم.» برای آنها خستگی معنایی ندارد «شوق زیارت اجازه خستگی نمی‌دهد» تن‌های خسته‌شان به موکب‌ها که می‌رسد، بی‌قرارتر از آن هستند که آرام بگیرند، برای همین بعد از استراحت کوتاهی راهی می‌شوند. زوج‌های جوان هم هستند، برخی سال گذشته تنها بودند و برخی امسال اولین سفر مشترک‌شان را تجربه می‌کنند و گروهی کالسکه به دست با نوزاد و کودکان خردسال خود عازم زیارت شده‌اند، «کاش می‌شد همه زندگی‌ام را در همین کوله پشتی جمع کنم و عازم جاده‌ای شوم که به کربلا می‌رسد. اربعین یعنی ارادت و عشق و ایمان و چه عشقی بالاتر از عشق عزیزترین فرد به پیامبر خدا(ص)»؛ این را مادری می‌گوید که امسال برای دومین سال با دو کودک خود عازم دیار نور شده، «انگار بچه‌ها هم انرژی مثبت محیط را جذب می‌کنند. دختر بزرگ من ده ساله و پسر کوچکم یک ساله است، قبل از سفر اطرافیان توصیه می‌کردند، بچه‌ها را همراه نیاوریم اما ما معتقد بودیم بچه‌ها عشق را می‌فهمند برای همین از مشهد حرکت کردیم و با ماشین تا مرز آمده‌ایم و راهی شده‌ایم تا شوق زیارت سالار شهیدان را به کودکانمان هدیه دهیم.» مریم و چند دختر جوان دانشجو اربعین امسال را متفاوت از سال‌های گذشته می‌دانند «در ابتدا قصد سفر نداشتیم اما با توجه به شرایطی که پیش آمد، تصمیم گرفتیم بیاییم و نایب الزیاره همه شهیدانی باشیم که می‌خواستند در این روز در کربلا باشند.» آنها با یادآوری شهدای جنگ تحمیلی دوازده روزه علیه کشورمان، اربعین را تجلی وحدت و همبستگی می‌دانند. «اینجا ایرانی و عراقی، عرب و فارس و مسائلی از این دست معنایی ندارد، اینجا همه یک تن شده‌اند و روح و روان این تن، سالار شهیدان و ذکر مصیبت اهل بیت(ع) است.»
 حسین اما امسال دوازدهمین سالی است که در مراسم اربعین شرکت می‌کند. شرکت در این مراسم برای او به رسم سنتی هر ساله درآمده است. «امسال زمینی به کربلا آمده‌ام تا سنت هر ساله‌ام را به جا بیاورم. مسیر زیادی را پیاده نیامده‌ام، اما زائران زیادی را دیدم که مسیرهای طولانی را طی می‌کنند.» حسین بار اولش نیست که به زیارت می‌آید اما هنوز بی‌صبرانه منتظر است به حرم برسد، «هر سال انگار اولین‌بار است که ضریح را می‌بینم، شلوغی محوطه حرم باعث می‌شود کمی دیرتر به ضریح برسیم و این لحظات گویی کند می‌گذرد.» برای رسیدن به ضریح با توجه به حجم جمعیت باید صبور بود؛ جمعیتی که شیعیان ایرانی و عراقی در آن حضور پررنگی دارند، اما عاشق صبوری بلد نیست. کربلا امروز وادی عاشقانی است که صبری شیرین را تجربه می‌کنند. آنقدر شیرین که بیشتر آنها را همانند حسین هر سال به کربلا می‌کشاند. او می‌گوید: «حال و هوای پیاده‌روی اربعین برای من تکرار نشدنی است وگرنه هر سال به اینجا نمی‌آمدم.»

از چای و قهوه عربی تا پزشکانی که نذر خدمت کرده‌اند
خدمات مختلفی در موکب‌ها جریان دارد؛ از شربت‌های خنک و چای و قهوه عربی تا پزشکانی که نذر خدمت کرده‌اند و در موکب‌هایی قند و فشارخون زائران را کنترل می‌کنند. هر سال موکب‌های مردم عراق و هموطنان ایرانی در مسیرهای منتهی به کربلا پذیرای زائران هستند. غربت در کربلا معنایی ندارد. عرب‌ها میهمان نوازند و اربعین تبلور میهمان‌نوازی همسایگان است. در خانه‌ها باز است، هر کسی هر چه داشته برای پذیرایی از زائران اباعبدالله مهیا کرده است. دمای هوا حدود 52 درجه است، زائران به خاطر دمای بالای هوا و گرمای شدید، باید زودتر از کربلا به سمت نجف بروند و بعد از زیارت، عراق را به مقصد ایران ترک کنند. زائران می‌گویند: «هر چند در این روزها بلیت هواپیما به سختی پیدا می‌شود، اما اینجا اتوبوس‌های ایرانی زیاد است و برای برگشت به ایران مشکلی وجود ندارد.» در مسیر بازگشت زائران شوق بازگشت به وطن را با حزن و اندوهی عمیق پیوند می‌زنند، آنها قلب‌هایشان را در میان ضریح شش گوشه جا گذاشته‌اند. از‌‌ همان لحظه که با سرزمین نور خداحافظی می‌کنند، آرزوی زیارت مجدد این حرم امن الهی را با خود به سوغات می‌برند.