درباره ۱۲ روز روزنامهنگاری جنگ
وفاق تیترها در دفاع از ایران
رضا صائمی
دبیر گروه فرهنگی
روزنامهنگاری اساساً حرفه سخت و دشواری است اما طبعاً در هنگام جنگ و فاجعه دشوارتر. بدیهی است وقتی جنگ در ساحت هوایی و شهری رخ دهد، روزنامه درآوردن زیر بمباران و موشک دشمن نفسگیرتر میشود و اینجاست که معیار عاشقی محک میخورد. آنها که روزنامهنگاری نه مشغله که دغدغهشان است و عاشق این کار، در میدان میمانند و با قلم پیکار میکنند.
روزنامهنگارانی که عاشق این حرفه بودند نه فقط شاغل در آن، زیر آتش دشمن گرد هم آمدند تا جذابیت پنهانمانده روزنامهنگاری را به رخ بکشند. آنها که روزنامهنگار ماندند بر آن شدند تا در روزگاری که دیگر نه روزنامهنگار ماندن که روزنامه درآوردن دشوار بود، روزنامه درآورند.
این بار فقط مسأله انتشار روزنامه نبود، بلکه نوعی استقامت و ایستادگی در برابر دشمن هم بود. ژورنالیستهایی که تلاش کردند در روزگار ناخوش جنگ، روزگار خوش روزنامهخواندن را تکرار کنند تا روزنامهنگاری نه یک نوستالژی که به یک استراتژی تبدیل شود و بتواند همچنان تأثیرگذار باشد. تأثیرگذاری و حماسه حضور روزنامهها و روزنامهنگاران در دل نبرد با دشمن نشان داد که برخلاف این سخن عباس معروفی که روزنامهها را باد برد، روزنامهها هنوز نمردهاند و روزنامه زنده است و هنوز میتوان نامش را به نکویی برد در آگاهیبخشی و انتشار روشنایی.
روزنامهنگاری در این دوازده روز برای آنها که بویژه در تحریریه حضور داشتند، سختترین شکل روزنامهنگاری میدانی بود که رنج وطن را بر دوش میکشیدند اما از گنج وطن دفاع میکردند.
در فضایی که روزنامه نگاری نه فقط روایتگری که جهادگری بود، هر خبرنگار و روزنامهنگاری همچون سرباز وطن بود که پشت سنگر تحریریه و با سلاح قلم به نبرد در برابر دشمن ایستاده و میجنگید. روزهایی که آگهی روزنامهها کم شد اما آگاهیبخشی آن بیشتر.
گویی روزنامهنگاری در این 12 روز در بالاترین سطح رسالت خود حرکت میکرد و چه بسا بیشترین همبستگی و همسویی بین روزنامهها برقرار بود.
تیترهای روزنامههای گوناگون کمتر اختلافنظرهای جناحی و سیاسی را بازتاب میداد و همه آنها در دفاع از کیان وطن هم تیتر شده بودند. گرچه تیترها با هم فرق میکرد اما محتوا و پیامها مشترک بود.
همه تیترها روایتگر وطن بودند. همه تیترها ذیل یک واژه قرار گرفته بودند: ایران. در واقع شاهد وفاق ملی در جامعه مطبوعاتی و روزنامه نگاران بودیم. آری این 12 روز گرچه روزگار سخت و تلخی برای روزنامهنگاران ایران بود اما شور مقاومت و مبارزه در برابر دشمن وطن، آن را به تجربهای شیرین و غرورآفرین تبدیل کرد.
حالا بار دیگر میتوان این فراز از ترانه اوایل انقلاب به نام «بهاران خجسته باد» را برای همه خبرنگاران و روزنامهنگاران و اهل قلمی که با سلاح قلم پای دفاع از کیان وطن ایستادند خواند «به آنان که با قلم تباهی دهر را... به چشم جهانیان؛ پدیدار میکنند... بهاران خجسته باد»