محبوبه ستارزاده
خبرنگار

به دنبال تجاوز آشکار رژیم صهیونیستی به کشور، هر روز شاهد انتشار شایعات متعددی در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی هستیم که بی شک این شایعات، نشان می دهد دشمن ضربات سخت و غیرقابل پیش‌بینی از سوی جمهوری اسلامی ایران متحمل شده و حالا تصمیم گرفته در جبهه جنگ روانی، وارد مرحله‌ای تازه شود. یکی از شایعات پررنگ در روزهایی که از شروع تجاوز رژیم اشغالگر قدس به خاک کشورمان می‌گذرد،«احتمال انفجار تلفن‌های همراه»است؛ موضوعی که به نگرانی های برخی کاربران دامن زده و برای آنها این سؤال پیش آمده که آیا واقعاً گوشی های هوشمند ناامن هستند و همچون ماجرای پیجرها در لبنان، امکان انفجار این گوشی ها نیز وجود دارد؟ در چنین شرایطی، چگونه می توانند گوشی خود را امن‌تر کنند و چه راهکارهایی برای رفع خطرهای احتمالی وجود دارد؟

لزوم استفاده هوشیارانه از ابزارهای ارتباطی
این نخستین بار نیست که میدان درگیری دشمن متجاوز صهیونیستی به بازار داغ شایعات، اخبار جعلی و عملیات روانی‌گره می‌خورد. انتشار گاه و بیگاه اخباری جعلی مبنی بر ضرورت خالی کردن یک منطقه از شهر، انتشار عکس و فیلم های آرشیوی و حتی آتش زدن لاستیک ها و باقیمانده محصولات کشاورزی و ایجاد دود ساختگی و انتشار عکس های آن، بخشی از عملیات روانی دشمن بوده است که ادامه دارد. این بار هم شایعه انفجار ناگهانی گوشی های هوشمند را به میان آورده‌اند تا مردم با این سناریوی ساختگی، ماجرای پیجرها را به یاد بیاورند و ترس و وحشت بر مقاومت و ایستادگی آنان غلبه کند که البته ناکام مانده‌اند؛ شایعه ای که به دنبال موج جدیدی از حملات موشکی علیه اهداف نظامی رژیم صهیونیستی به وقوع پیوست که در نتیجه آن، خساراتی به مرکز تکنولوژی‌های پیشرفته و امنیت سایبری اسرائیل وارد شده است.
این شایعات در فضای مجازی، واکنش های مختلفی به دنبال داشته و متخصصان نگاه های متفاوتی دارند. برخی معتقدند در صورت بی توجهی به موارد امنیتی، هردستگاه متصل به اینترنت، می تواند به یک دریچه نفوذ و سرقت اطلاعات تبدیل شود ولی موضوع انفجار، چندان منطقی به نظر نمی رسد چراکه ماجرای پیجرها پیچیدگی های خاص خود را داشت.برخی دیگر اما معتقدند مردم باید هوشیارتر از قبل از تجهیزات متصل به اینترنت خود بهره بگیرند. در تازه ترین واکنش، عیسی زارع پور، وزیر سابق فناوری اطلاعات گفت: «باید هوشیارانه از ابزارهای ارتباطی و تجهیزات هوشمند استفاده کنیم و درعین حال مراقب جنگ روانی دشمن باشیم.»
پلیس فتا  نیز در اطلاعیه های مختلف از مردم خواسته است از کلیک بر لینک های ناشناس و مختلف اجتناب کنند چراکه هر یک از این لینک ها می تواند باعث آلوده شدن گوشی به بدافزارهایی خاص شود که در زمینه های مختلف می تواند به کاربران آسیب برساند. گفته می شود حتی برخی از این نرم افزارها می توانند باعث داغ شدن بیش از حد سی پی یو گوشی و از بین رفتن آن شود. به گفته پلیس فتا، یکی از این موارد، پیامک‌های جعلی فیشینگ با مضمون بهره مندی و فعال‌سازی عابربانک یا اینترنت بانک است که برای برخی از شهروندان ارسال شده است. ماهیت این پیامک ها علاوه بر کلاهبرداری، می‌تواند مقاصد جاسوسی و حتی امنیتی  باشد. در این اطلاعیه پلیس فتا فراجا به هموطنان توصیه شده از کلیک روی هر نوع لینک یا پیوند آلوده که از طریق سرشماره تلفن های شخصی در داخل سامانه پیامکی یا پیام رسان‌ها ارسال می‌شود اکیداً خودداری کنند.

برنامه های غیرضروری را حذف کنید
معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتای فراجا هم در گفت وگویی با ایسنا، به ارائه نکات امنیتی در زمینه «تجهیزات هوشمند» در مقابل تهدیدات دشمن پرداخت و یادآور شد: با توجه‌ به تهدیدات متصور برای تجهیزات هوشمند در شرایط تهاجم دشمن، باید کاربران نکات ضروری امنیتی را مد نظر داشته باشند. سرهنگ جواد مختاررضایی همچنین خواستار حذف برنامه‌های غیر ضروری گوشی های  کاربران بویره برنامه‌های متعلق به شرکت‌هایی با سابقه همکاری با رژیم صهیونیستی و سرویس اطلاعاتی دشمن از قبیل برنامه‌های شرکت متا و گوگل شد.
وی افزود: یکی از اقدامات ضروری در این مقطع زمانی که می‌تواند بخش زیادی از نگرانی بدافزاری را کاهش دهد، بازگرداندن تلفن‌های همراه به تنظیمات کارخانه است. برای این کار، کاربران می‌توانند از اطلاعات ضروری مانند عکس‌های شخصی و شماره مخاطبان پشتیبان بگیرند و تلفن همراه خود را به حالت کارخانه یا ریست فکتوری درآورند.
معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتای فراجا ادامه داد: همچنین می‌توانید از بخش تنظیمات تلفن همراه قسمت برنامه‌ها آیکون سه نقطه با کلیک بر روی مدیر مجوز
(Settings- Apps - Permission manager)،  مجوزهای هر برنامه را بررسی کنید و همه دسترسی های غیرضروری را لغو کنید.
وی گفت:کاربران باید به این نکته توجه داشته باشند که اگر باتری گوشی شان زودتر از روزهای گذشته خالی می شود، این مراحل را سریع تر انجام دهند. وی  از افراد دارای مشاغل حساس نیز خواست از تلفن‌های هوشمند استفاده نکنند یا به صورت روزانه‌،  تلفن همراه خود را خاموش و روشن کنند. بهتر است کاربران اپلیکیشن ها را از فروشگاه‌های داخلی نصب کنند و دسترسی‌هایی را که مورد نیاز نیست ببندند.

تونل های منتهی به ابزار جاسوسی دشمن
محسن دیندار، کارشناس رسمی دادگستری در حوزه ICT هم در گفت وگو با « ایران»، یادآور شد: کاربران باید به این موضوع توجه داشته باشند که در صورت بی توجهی به موارد امنیتی، هردستگاه متصل به اینترنت، می‌تواند به یک دریچه نفوذ و سرقت اطلاعات تبدیل شود. وی افزود: در شرایطی که جنگ ها در بستر فناوری و با ترکیبی از داده و ابزار، هر روز هوشمندتر می شوند و دسترسی سریع به داده های دقیق و باارزش به عنوان یک مزیت رقابتی محسوب می شود، هر اتصال به اینترنت ممکن است ما را در یک تونل منتهی به ابزار جاسوسی دشمن قرار دهد.
این کارشناس حوزه آی سی تی یادآورشد: با وجودی که شرکت های سازنده و توسعه دهنده ابزارهای سخت افزاری و نرم افزاری، خود را متعهد به رعایت قوانین مربوط به حریم خصوصی و عدم دسترسی غیرمجاز به اطلاعات شخصی می دانند اما با این حال طبق گزارش های منتشر شده، اغلب این شرکت ها در شرایطی ویژه، خود را مجاز به بهره برداری از داده های شخصی مشتریان خود می دانند. دیندار افزود: فارغ از شرکت هایی که به صورت کاملاً شناخته شده و با کسب رضایت از کاربر از طریق قرار دادن ابزارهای ارتباطی نسبت به دراختیار گرفتن داده ها و انجام عملیات داده کاوی برای مقاصد متنوع اقدام می کنند، ابزارهای ناشناخته ای هم به طرق مختلف در قالب نرم افزارهای نصب شده روی تلفن های هوشمند و رایانه ها، امکان سرقت اطلاعات و دسترسی غیرمجاز به منابع کاربر همچون دوربین، میکروفون و اطلاعات داخل دستگاه را فراهم می کنند و تجهیزات الکترونیکی را به دستگاه رصد یا شنود تبدیل می کنند. وی افزود: هر اتصال یک گوشی هوشمند به اینترنت کافی است تا اطلاعات جغرافیایی محل استقرار کاربر با بالاترین دقت مورد شناسایی قرار بگیرد. بنابراین کاربران در استفاده از رایانه ها و گوشی های هوشمند، باید به مواردی خاص توجه کنند که به  آنها اشاره می شود. بهتر است کاربران تنها درمواقع مورد نیاز به اینترنت متصل باشند و از نصب نرم افزارهای متفرقه و شناخته نشده بر روی دستگاه خود خودداری کنند. همچنین باید در اعطای دسترسی به نرم افزارهای نصب شده، به منظور بهره برداری از منابع دستگاه از جمله میکروفن، دوربین یا داده های دستگاه جانب احتیاط را رعایت کنند. به گفته دیندار، کاربران باید دسترسی به موقعیت جغرافیایی را تنها در مواقع ضروری روشن کنند. همچنین در شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها علاوه بر انتشار داده ها و هویت خود با احتیاط کامل، باید از تبادل اطلاعات با کاربران ناشناخته جداً خودداری کنند. این کارشناس رسمی دادگستری در حوزه ICT همچنین از کاربران خواست ضمن عمل کردن به توصیه های کارشناسان و مسئولان، از پسوردهای قوی برای حفاظت از سیستم ها و داده ها و اطلاعات خود استفاده کنند. وی در پایان گفت: هرچند رعایت تمام اصول فوق برای کاربر دستگاه های هوشمند باعث ایجاد امنیت صد درصدی نمی شود اما می تواند در دسترسی غیرمجاز به اطلاعات و داده های کاربران، موانع جدی ایجاد کند.