ندا سیجانی
روزنامه‌نگار

ارکستر ملی ایران دومین کنسرت بهارانه خود را به رهبری همایون رحیمیان و به خوانندگی محمد عبدالحسینی در تالار وحدت به روی صحنه برد.
این برنامه شامگاه یکشنبه 18 خردادماه با عنوان «مانده‌ با نگاهی» در گرامیداشت و پاسداشت زنده‌یاد استاد همایون خرم، آهنگساز و موسیقیدان برجسته ایران برگزار شد. «تو ای پری کجایی»، «پیک سحری»، «ساغرم شکسته ای ساقی»، «وای از شب من»، «بوی باران»، «اوج آسمان»، «روزی تو خواهی آمد» و... از قطعات اجرایی این برنامه بود که با استقبال خوبی همراه شد. این کنسرت دومین اجرای ارکستر ملی ایران در سال 1404 بود. پیش از این یکم اردیبهشت ماه ارکستر ملی با عنوان «خاطره‌ای با من هست» در گرامیداشت محمد سریر، موسیقیدان و آهنگساز پیشکسوت به رهبری همایون رحیمیان و خوانندگی علی تفرشی در تالار وحدت به روی صحنه رفت. این دو برنامه در حالی اجرا شدند که گویا مسئولان بنیاد رودکی در نظر دارند در سال جدید به آثار پیشکسوتان موسیقی ایران و گرامیداشت نام و یاد بزرگان، توجه بیشتری داشته باشند و این تصانیف ماندگار برای نسل جدید شنیدنی‌تر شوند.
ارکستری که بیش از دو دهه از راه‌اندازی آن می‌گذرد اما به لحاظ رپرتوار چندان غنی نیست و جای خالی آثار آهنگسازان بزرگ ایران در آرشیو این مجموعه خالی است.
 
 شبی به یاد بزرگان موسیقی ایران
همایون رحیمیان رهبر ارکستر ملی در گفت‌وگو با «ایران» درباره اجرای تالار وحدت بیان داشت: «این کنسرت دومین اجرایی است که در قالب بزرگداشت آهنگسازان بزرگ ایران برگزار می‌شود. در واقع هدف ما برگزاری برنامه‌هایی به یاد و نام آهنگسازان و بزرگانی است که سال‌ها در موسیقی ایران زحمت کشیدند و آثارشان جاودانه است و همچنان باید نام و آثار این بزرگان تکرار و شنیده شود. چرا که درحال حاضر متأسفانه ذهن مردم به سمت موسیقی‌های دیگر گرایش پیدا کرده و این اتفاق موجب شده موسیقی اصیل ایرانی به حاشیه کشیده شود. براین اساس تصمیم داریم نگاه جدی‌تری به این موضوع داشته باشیم و در برنامه‌های ارکستر ملی ایران شبی را به یاد این بزرگان و گرامیداشت آنها برگزار کنیم. درخصوص این برنامه هم صحبت‌هایی با آقای رضا خرم، فرزند استاد انجام گرفت و قطعات انتخاب شد.»
 
چرایی عدم همکاری خواننده‌ها با ارکستر ملی
محمد عبدالحسینی، خواننده اجرای شب گذشته ارکستر ملی ایران بود و برای اولین بار در کنار این ارکستر قرار گرفت. ارکستری که خوانندگانی چون محمدرضا شجریان، علیرضا افتخاری، محمد اصفهانی، علیرضا قربانی، سالار عقیلی، محمد معتمدی، حسام‌الدین سراج، عبدالحسین مختاباد و... با آن همکاری داشته‌اند اما به گفته رحیمیان، این روزها خواننده‌های مطرح کمتر سراغی از ارکستر می‌گیرند و همراهی و همکاری بسیار کمرنگی دارند.
این رهبر ارکستر در این باره اظهار داشت: «ارکستر ملی ایران، این روزها شرایط نسبتاً خوبی دارد و تنها مشکل ما عدم همکاری خواننده‌ها با ارکستر است که متأسفانه به خاطر مسائل مالی، کم لطفی‌های‌بسیاری از سوی این دوستان شاهد هستیم. البته دوستان دیگری هستند که صمیمانه در کنار ارکستر قرار می‌گیرند و می‌خوانند و از این جهت بسیار خوشحال هستیم. به طور مثال حضور آقای عبدالحسینی. آشنایی من با ایشان به سال‌ها قبل برمی‌گردد و آن زمان که در تلویزیون بودم، برایش کاری ساختم با عنوان «لطف بیکران» که با ارکستر بزرگ اجرا شد. ناگفته نماند آقای عبدالحسینی آشنا با موسیقی و شعر و
ادبیات هستند.»
در کنسرت شب گذشته ارکستر ملی، دو قطعه بی‌کلام هم اجرا شد و فضایی متفاوت برای حاضران در سالن رقم زد.
 
آرشیو ارکستر ملی ایران خالی است
همایون رحیمیان در ادامه صحبت‌هایش به مسأله رپرتوار ارکستر ملی ایران اشاره کرد و بیان کرد: «آرشیو ارکستر ملی ایران، نیاز به تقویت دارد و براین اساس صحبتی‌هایی با دوستان مجموعه بنیاد رودکی انجام گرفته تا یک دپارتمان آهنگسازی و تنظیم برای ارکستر راه‌اندازی شود، تا بدین طریق بتوانیم از حضور جوانان در ارکستر و ساخت آثار جدید و همچنین تنظیم آثار قدیم بهره ببریم. به این علت که بسیاری از آثار قدیمی برای ارکستر تنظیم نشده است و نیاز است دوستان بنیاد رودکی در این زمینه همراهی و همکاری داشته باشند تا این آثار در آرشیو بنیاد بماند.
در واقع مهم‌ترین مسأله و مشکل ارکستر ملی رپرتوار است. بعضی از آثار آهنگسازان بزرگ ایران، تنظیم مجدد شده است اما اصل پارتیتور در آرشیو نیست بنابراین همان طور که اشاره کردم، پیشنهاد این است دپارتمانی در این زمینه راه‌اندازی شود و این مشکلات برطرف گردد.»
او در ادامه صحبت‌هایش اظهار کرد: «متأسفانه دست‌مان برای ارکستر ملی خالی است اما درخصوص ارکستر سمفونیک این دغدغه وجود ندارد، چرا که آثار آهنگسازان بزرگ دنیا قابل دسترسی است و نیاز به تنظیم و آهنگسازی و خواننده نیست. اما ارکستر ملی این دردسرها را دارد. کما اینکه پیش از این شاهد این گونه اتفاقات بوده‌ایم. این درحالی است که نام و هنر هنرمندان بزرگ با آثارشان بیشتر شنیده و دیده می‌شود و باید اجرا شود.»

اجرای آثار داریوش رفیعی با ارکستر
همایون رحیمیان مسأله دیگر ارکستر ملی را کمبود نوازنده عنوان کرد و گفت: «برخی از سازهای ارکستر تعداد نوازنده‌هایش کم است و نیاز است تقویت شود. این نوازنده‌ها گاهی با ارکستر سمفونیک همکاری دارند و گاهی عکس این موضوع است و امیدوارم با کمک و درایت دوستان بنیاد رودکی این مسأله هم مرتفع شود. نکته دیگر تبلیغات گسترده درخصوص ارکستر ملی ایران است. سطح شهر پرشده از بیلبورد خواننده‌های پاپ که ذهن و گوش مردم را به یک موسیقی خاص عادت داده‌اند و شبانه روز از رادیو و تلویزیون پخش می‌شود، اما هیچ موسیقی ارکسترالی از رسانه ملی به گوش نمی‌رسد و تبلیغاتی از ارکسترها نیست. با این حساب یقیناً ذهن خواننده به سمت موسیقی‌هایی می‌رود که بیشتر دیده و شنیده می‌شوند.» به گفته او، به احتمال زیاد برنامه بعدی ارکستر، اجرای آثار داریوش رفیعی است و در تلاش هستیم نت‌ها و رپرتوار کار را جمع‌آوری کنیم.»
 
توجه به موسیقی اقوام ایران
این رهبر ارکستر درباره اجرای موسیقی اقوام با ارکستر ملی بیان داشت: «هدف و برنامه ارکستر پرداختن به موسیقی اقوام ایران است و در زمان‌های مناسبتی کم و بیش به آن پرداخته شده است. هدف ما این است به موسیقی اقوام نگاه جدی‌تری شود و طی ماه این گونه کارها هم شنیده شود.»