محمدرضا عارف: ایران آماده است فصل جدیدی از مشارکت‌های بزرگ و هوشمندانه با جهان را آغاز کند
رویداد «تحول در سرمایه‌گذاری و توسعه در بالادست نفت و گاز ایران»، روز گذشته با حضور معاون اول رئیس‌جمهوری، وزیر نفت، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و سفرای کشورهای خارجی در سالن اجلاس سران برگزار شد. مدیران ارشد و فعالان صنعت نفت و گاز از دیگر حاضران و میهمانان این رویداد بودند. در این گردهمایی برای اولین‌بار ۲۰۰ فرصت سرمایه‌گذاری در بخش بالادستی نفت و گاز با ارزش تقریبی 135 میلیارد دلار به‌صورت عمومی رونمایی شد.
به این ترتیب، هم اظهارات معاون اول رئیس‌جمهوری و هم اظهارات وزیر نفت، به همراه 200 فرصت سرمایه‌گذاری در بخش بالادستی صنایع نفت و گاز ایران، این رویداد را به یکی از مهم‌ترین ابتکارات وزارت نفت ایران برای جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز تبدیل کرد.
این رویداد با هدف معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری بی‌سابقه، کاهش ریسک سرمایه‌گذاران، افزایش شفافیت و ایجاد اکوسیستم مشارکت اقتصادی طراحی شد. بویژه آنکه همزمانی آن با گشایش‌ها در روابط ایران با کشورهای جهان، سیگنال‌هایی از کاهش موانع برای جذب سرمایه و فناوری خارجی را نشان می‌دهد و فرصتی تاریخی برای بازتعریف جایگاه صنعت نفت در اقتصاد کشور و بازار جهانی. همچنان که محمدرضا عارف نیز در این نشست با اشاره به مسائلی چون موقعیت ژئوپلیتیکی ایران، میزان ذخایر نفت و گاز ایران و جایگاه آن در جهان و سایر موارد، تأکید کرد که یکی از برنامه‌های دولت، که در این رویداد هم دنبال شده است، بازتعریف جایگاه صنعت نفت در اقتصاد کشور و بازار جهانی است.
به عبارت دیگر با جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی، افزایش تولید، اشتغال و تقویت زنجیره ارزش، این رویداد می‌تواند موتور محرک سرمایه‌گذاری در حوزه نفت و گاز ایران و به دنبال آن، موتور محرک اقتصاد ایران در دهه‌های آینده باشد. چرا که به تأکید معاون اول رئیس‌جمهوری، نفت و گاز، در جهان و البته که در ایران، نقش مهمی در اقتصاد دارد. بر همین اساس می‌توان اینطور برداشت کرد که هدف نهایی این رویداد، البته در صورت تحقق سایر شرایط داخلی و خارجی، بازگرداندن ایران به جایگاه یک بازیگر اصلی در بازار جهانی انرژی است.
ایران؛ ستون معادلات جهانی انرژی
معاون اول رئیس‌جمهوری در سخنرانی خود، اهداف و چشم‌اندازهای این رویداد و نیز برنامه‌ها و نگاه دولت چهاردهم به این بخش را تشریح کرد. او با قدردانی از تلاش‌های شرکت ملی نفت ایران برای برگزاری این همایش، گفت: «ما اینجا گرد هم آمده‌ایم تا درباره ظرفیتی صحبت کنیم که نه‌تنها آینده اقتصاد ایران را رقم می‌زند، بلکه در تأمین امنیت انرژی منطقه و جهان نقشی کلیدی دارد: بخش بالادستی نفت و گاز ایران.»
محمدرضا عارف، با اشاره به جایگاه ویژه ایران به‌عنوان دارنده دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی و چهارمین ذخایر نفتی جهان، تأکید کرد که «کشورمان فراتر از یک بازیگر معمولی، ستونی پایدار در معادلات جهانی انرژی است.» به گفته عارف، «آنچه این ظرفیت‌ها را به فرصت‌های واقعی تبدیل می‌کند، تنها حجم منابع نیست، بلکه موقعیت جغرافیایی ممتاز، نیروی انسانی متخصص، زیرساخت‌های گسترده و عزم جدی برای تحول و همکاری‌های سازنده است.» پس از بیان این مقدمه، عارف به توانمندی‌های اقتصادی ایران پرداخت و توضیح داد: «ایران با مساحتی بیش از یک میلیون و 650 هزار کیلومتر مربع و جمعیتی ۸۵ میلیون نفری، میان ۱۸ کشور برتر جهان از نظر وسعت و جمعیت قرار دارد. ترکیب جمعیتی جوان، حضور گسترده دانشجویان و فارغ‌التحصیلان آموزش عالی و رتبه‌بندی ایران در گروه کشورهای با توسعه انسانی بالا، بستری مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی فراهم کرده است. این ویژگی‌ها، همراه با پنجره جمعیتی کنونی، فرصتی طلایی برای افزایش تولید و رشد اقتصادی ایجاد می‌کند.»
معاون اول رئیس‌جمهوری توضیح داد که «موقعیت جغرافیایی ایران، با دسترسی به مرزهای آبی و خاکی با ۱۵ کشور و قرار گرفتن در مسیر کریدورهای حمل‌ونقل بین‌المللی شمال به جنوب و شرق به غرب، کشورمان را به مرکزی برای تسهیل تجارت منطقه‌ای تبدیل کرده است.»
ضرورت سرمایه‌گذاری در توسعه فناوری‌های کلیدی
وی در ادامه با تأکید بر ظرفیت‌های طبیعی و اقتصادی ایران و سیاست‌های کلان برای حفظ ثبات و تقویت دیپلماسی اقتصادی، آینده‌ای روشن برای همکاری‌های بین‌المللی، بویژه در حوزه تجارت و سرمایه‌گذاری خارجی ترسیم کرد. عارف گفت:«ایران با داشتن ۲۰۸ میلیارد بشکه ذخایر نفتی اثبات شده، سومین دارنده بزرگ ذخایر نفتی جهان و با داشتن ۳۲ تریلیون مترمکعب ذخایر گاز، دومین دارنده ذخایر گازی جهان است. در مجموع با معادل ۳۴۰ میلیارد بشکه نفت خام، ایران در صدر کشورهای جهان از نظر ذخایر هیدروکربوری قرار دارد. این منابع همراه با اهمیت راهبردی صنعت نفت و گاز در اقتصاد کشور، این بخش را به یکی از پایه‌های اصلی توسعه تبدیل کرده است.»
معاون اول رئیس‌جمهـــــــــــوری، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش بالادستی نفت و گاز را متنوع دانست و به مواردی مانند توسعه میدان‌های نفتی و گازی، بلوک‌های اکتشافی، جمع‌آوری گازهای مشعل، احداث خطوط لوله، مخازن ذخیره‌سازی، واحدهای فرآوری سریع‌الاحداث، تقویت فشار گاز، آب‌شیرین‌کن‌ها و طرح‌های بهینه‌سازی و پشتیبانی اشاره کرد.
او همچنین بر ضرورت سرمایه‌گذاری در توسعه فناوری‌های کلیدی، تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان و سرعت بخشیدن به بومی‌سازی و انتقال فناوری‌های پیشرفته تأکید کرد و این اقدامات را گام‌هایی اساسی برای تبدیل ایران به قدرتی تأثیرگذار در صنعت نفت و گاز، برشمرد.
عارف با اشاره به برنامه هفتم پیشرفت به‌عنوان سند اصلی برنامه‌ریزی کشور، توضیح داد:«این برنامه با نگاهی جامع و آینده‌نگر، سیاست‌هایی متوازن برای توسعه صنعت انرژی، بویژه نفت و گاز ارائه کرده است. هدف رشد اقتصادی هشت درصدی که در این برنامه تأکید شده، با بهره‌گیری از منابع مالی داخلی و سازوکارهای شفاف و سودآور در بخش‌هایی مانند نفت و گاز قابل دستیابی است.»
وی اشاره کرد:«برنامه هفتم پیشرفت، دولت را موظف کرد با هدف تبدیل ایران به هاب انرژی منطقه، حجم صادرات گاز را به ۴۰ میلیارد مترمکعب و واردات گاز را به ۲۰ میلیارد مترمکعب در سال برساند.»
اولویت‌های حوزه انرژی ایران
عارف در ادامه سخنان خود اولویت‌های حوزه انرژی ایران را برای بازیگران اقتصادی داخلی و خارجی این حوزه تشریح کرد. وی با بیان اینکه تحقق اهداف برنامه هفتم پیشرفت در صنعت نفت و گاز به ۱۱۰ تا ۱۲۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد، گفت:«بخش عمده این منابع باید از طریق داخلی و خارجی تأمین شود.»
معاون اول رئیس‌جمهوری افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز، توسعه پالایشگاه‌ها و ارتقای فناوری‌های مرتبط را از اولویت‌های اصلی دانست و اظهار کرد:«تأمین مالی این پروژه‌ها عمدتاً از منابع داخلی وزارت نفت، صندوق توسعه ملی، قراردادهای نفتی، اوراق مشارکت و در سال‌های اخیر، مشارکت بانک‌های داخلی انجام می‌شود.»
نگاه ویژه دولت به بخش غیردولتی
معاون اول رئیس‌جمهوری با تأکید بر رویکرد برنامه هفتم پیشرفت به نقش بخش غیردولتی اظهار کرد:«با توجه به محدودیت‌های سرمایه‌گذاری دولتی، این برنامه بر مشارکت حداکثری بخش خصوصی در توسعه صنعت انرژی تمرکز دارد.» عارف با اشاره به شعار سال، بر اهمیت هدایت سرمایه‌های مردمی به سمت پروژه‌های نفت و گاز تأکید کرد و گفت:«در کنار ظرفیت‌های بانکی و بازار مالی داخلی، جذب سرمایه خارجی و فناوری‌های نوین نیز ضروری است و به‌عنوان راهکارهایی کلیدی برای تأمین مالی در نظر گرفته شده‌اند.»
معاون اول دولت پزشکیان، برنامه هفتم پیشرفت را نقطه عطفی در سیاست‌های انرژی ایران توصیف کرد و گفت:«اجرای این برنامه می‌تواند صنعت انرژی کشور را متحول کند و جایگاه ایران را در بازارهای انرژی منطقه‌ای و جهانی ارتقا دهد.»
به باور او، ایران با تکیه بر توان داخلی و سیاست‌های اقتصادی و صنعتی، آماده است تا فصل جدیدی از مشارکت‌های بزرگ و هوشمندانه را با جهان آغاز کند.
ایران خواهان شراکت‌های راهبردی است
این تحولات، فراتر از شعارهای سیاسی، راهبردی ملی است که با اصلاح قوانین، بهبود قراردادها، تضمین حقوق سرمایه‌گذاران و تنوع‌بخشی به مدل‌های مالی در حال شکل‌گیری است.
با بیان این توضیح، معاون اول رئیس‌جمهوری تأکید کرد:«ایران به دنبال شراکت‌های راهبردی و پایدار مبتنی بر منافع مشترک است و از همین رو دولت با ارائه بسته‌های جذاب سرمایه‌گذاری، مدل‌های مشارکت خلاقانه، تضمین‌های بین‌المللی و تسهیلات ویژه، بستر را برای حضور سرمایه‌گذاران بزرگ در پروژه‌های کلان نفت و گاز فراهم کرده است.»
عارف نقشه راه ایران را اینطور تشریح کرد:«از توسعه میدان‌های مشترک تا پروژه‌های مناطق راهبردی، از انتقال فناوری تا ایجاد هاب‌های انرژی منطقه‌ای و از صادرات دانش‌بنیان تا دیپلماسی انرژی، ایران نقشه راهی جامع و عمل‌گرایانه پیش روی سرمایه‌گذاران قرار داده است.»
در پایان این سخنرانی، معاون اول رئیس‌جمهوری با اشاره به تحولات ژئوپلیتیکی اخیر، امنیت انرژی را نه‌تنها یک موضوع اقتصادی، بلکه یک ضرورت جهانی دانست و ایران را به‌عنوان کشوری با سابقه ثبات و همکاری منطقه‌ای، بخشی از راه‌حل جهانی معرفی کرد. او خطاب به میهمانان خارجی گفت:«از شما دعوت می‌کنم ایران را نه‌فقط یک فرصت، بلکه شریکی قابل اعتماد و آینده‌نگر ببینید. این رویداد، آغاز گفت‌وگویی تازه است و ما آماده‌ایم این گفت‌وگو را به همکاری‌های عملی و دستاوردهای ملموس تبدیل کنیم.»
