معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی استان تهران در گفت‌وگو با «ایران»:
حمل‌ونقل استان تهران از جاده به ریل هدایت می‌شود
سهیلا یادگاری
خبرنگار اقتصادی
استان تهران یکی از محورهای مواصلاتی اصلی کشور در جابه‌جایی بار و مسافر است، این استان در قلب کریدورهای شمال-جنوب و شرق-غرب قرار دارد و سهم بالایی از جابه‌جایی‌ها در کشور از راه‌های استان انجام می‌شود، اما در سال‌های اخیر زیرساخت‌های حمل و نقلی استان نسبت به کشور توسعه کمتری داشته است. «امیرحسین آزاد دوار» معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی استان تهران، با اشاره به معضلات حمل و نقلی در استان از برنامه‌های دولت و سیاست‌های جدید توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل استان تهران خبر داد و به سؤالات «ایران» درخصوص برنامه‌های برون‌رفت از معضل حمل و نقل استان تهران پاسخ داد.
علاوه بر معضلات ترافیکی درون شهری، حمل و نقل برون‌شهری استان تهران نیز مشکلات متعددی دارد که وزیر راه و شهرسازی در بازید از پروژه‌های راهسازی جنوب شرق استان به آن اشاره کرد، برای حل این مشکلات، دولت برنامه مشخصی در دست اقدام دارد؟
استان تهران ۱۸ درصد جمعیت و یک‌درصد مساحت کشور را دارد. از طرف دیگر مراکز سیاسی، اقتصادی، نظامی، دو فرودگاه بزرگ کشور و سهم قابل توجهی از خطوط ریلی، جاده‌ای، آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها، کریدروهای شمال- جنوب و شرق به غرب در استان تهران واقع شده است. نزدیک به ۳ هزار کیلومتر راه در استان تهران موجود است که ۲ هزار کیلومتر آن راه روستایی و بقیه راه‌های اصلی، فرعی، درون شهری و برون شهری است. در برخی اوقات سال تا ۲۰ درصد تردد کشور موبوط به استان تهران است و در مواقع دیگر این عدد ۱۴ تا ۱۵ درصد تردد کشور است.
با وجود سهم بالای استان تهران در حمل و نقل کشور، اما شبکه حمل و نقل استان به وضعیت بحرانی نزدیک می‌شود و معابر درون شهری و برون شهری همین وضعیت را دارد. به همین دلیل دولت دستورالعمل‌ها و برنامه‌هایی برای جلوگیری از بحرانی شدن وضعیت حمل و نقل استان را در دست اقدام دارد.
در استان، برخی پروژه‌ها چند سال است که معطل مانده و تکمیل نشده است، اولویت دولت برای توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل تکمیل کدام پروژه‌هاست؟
احداث و تکمیل تعدادی از پروژه‌های حمل و نقل در دولت چهاردهم در دستور کار قرار گرفته است که با اجرای آنها، تلاش می‌کنیم وضعیت حمل و نقل استان شرایط بحرانی را پشت سر بگذارد. پروژه‌هایی بر اساس مطالعات سال 95 برای استان تهران به تصویب رسیده اما اجرا یا تکمیل نشده و شبکه حمل و نقل استان به همین دلیل دچار معضل شده است. بیشترین پروژه‌ها مربوط به حوزه راه است. از مهم‌ترین این پروژه‌ها، کمربندی اسلامشهر- بهارستان-رباط‌کریم به طول 30 کیلومتر در جنوب غرب استان تهران بین آزادراه تهران- قم و جاده قدیم تهران-ساوه است. دومین کمربندی بسیار مهم استان تهران، کمربندی پاکدشت در شرق استان به طول 32 کیلومتر است، پروژه دیگر، بخش دوم محور قدیم تهران-قم به طول 129 کیلومتر که حدود 50 کیلومتر آن در استان تهران است، 20 کیلومتر این پروژه اجرا شده و برای تکمیل 20 کیلومتر دیگر 100 میلیارد اعتبار لازم است که در صورت تأمین آن، این مسیر در هفته دولت افتتاح می‌شود. کمربندی قلعه نو در محور ری- ورامین، پروژه دیگر در دست احداث است، این محور، یکی از پرترددترین محورها در جنوب شرق استان تهران است. جاده ری- ورامین در محدوده ورودی شهر قلعه نو یکی از محورهای پرتردد است. این محدوده به دلیل توقف ماشین‌های عبوری، ترافیک سنگینی در محور ری- ورامین ایجاد می‌کند و هفت درصد ترافیک مربوط به منطقه ری و قلعه نو و
۹۳ درصد ترافیک حاصله مرتبط با ترددهای ورودی و عبوری است. با افتتاح این محور یکی از گلوگاه‌های ترافیکی رفع ترافیک می‌شود. باند دوم محور ساران- کیلان، در شهرستان دماوند نیز پنجمین پروژه راهسازی در دست احداث در استان تهران است.
تکمیل این طرح‌ها چقدر اعتبار نیاز دارد؟ مشکلی در تأمین اعتبار ندارید؟
مشکل اصلی برای توسعه حمل و نقل استان، تأمین اعتبار لازم است. مجموع محورها با اولویت در استان تهران که در اداره کل راه و شهرسازی استان در دست احداث قرار دارد حدود 100 کیلومتر است که برای تکمیل به 50 همت اعتبار نیاز دارد. با اعتبار استانی امکان تکمیل پروژه‌ها نیست به همین دلیل دولت تأمین اعتبار از مولدسازی را برای پروژهای راهسازی استان در نظر گرفته است. انتظار و امید داریم با استفاده از قانون مولدسازی بتوانیم پروژه‌های راه استان تهران که چند سال معطل مانده است را اجرا کنیم.
توسعه حمل و نقل ریلی نیز در دستور کار قرار دارد؟
استراتژی بلندمدت دولت برای حل مشکل ترافیکی استان تهران، حمل و نقل ریل پایه است تا بار از جاده به ریل منتقل شود، در حال حاضر شهر تهران تقریباً حمل و نقل ریل پایه دارد. اما در استان، حمل و نقل ریلی توسعه نیافته و معطل مانده است. با اجرای این برنامه حمل و نقل استان تهران از جاده به ریل هدایت می‌شود.
برنامه‌ای مشخص برای اتصال ریلی شهرهای اقماری به تهران، طرح‌ریزی شده است؟
در کنار مسیرهای قدیمی ریلی مانند خط‌آهن تهران- مشهد، خطوط حومه‌ای هم احداث شده اما این خطوط جوابگوی تقاضا در استان تهران نیست. مثلاً در شمال شرق استان در شهرهای پردیس، دماوند و فیروزکوه یا در غرب در حوزه ملارد، مارلیک و شهریار خطوط ریلی مناسب نداریم. جاهایی که خط آهن بوده اگر امکان توسعه داشته، ساخته شده است. اما این خطوط جوابگوی کل استان نیست. مثلاً در محور امام رضا روزانه شاهد ترافیک سنگینی هستیم. ترافیک آونگی و روزانه بین شهرهای اقماری و شهر تهران داریم. با اقدامات راهسازی تلاش می‌کنیم شرایط رفت و آمد و حمل و نقل بحرانی نشود، اما برای حل ریشه‌ای معضل ترافیک، باید حمل و نقل استان ریل پایه شود تا سیستم حمل و نقل در دسترس، ارزان، ایمن و فاقد آثار مخرب محیط زیستی را در استان داشته باشیم.
با توجه به حدود 2 هزار کیلومتر راه روستایی در استان، برای توسعه‌ای راه‌های روستایی نیز برنامه‌ای دارید؟
بهسازی و روکش راه‌های روستایی استان در حال انجام است. با مجموع اقداماتی که در دولت چهاردهم برای کاهش مشکلات زیرساختی حمل و نقل استان تهران اجرا شد، در نوروز امسال 26 درصد تلفات جاده‌ای در استان تهران نسبت به نوروز سال قبل، کاهش داشت که نشان می‌دهد با وجود تنگناهای مالی، اقدامات مناسبی انجام شده است. استان تهران در اعتبارات حمل و نقلی یکی از استان‌های محروم است. از نظر اعتباری در سال‌های گذشته به استان اجحاف شده است. در بازدید 12 فروردین وزیر راه و شهرسازی از پروژه‌های راهسازی استان، اراده‌ای خاص برای حل مشکلات حمل و نقلی استان نشان داده شد. هدف این است که با اجرای اقدامات ضروری، نهایتاً شبکه حمل و نقلی استان به وضعیت بحرانی نرسد و به تدریج توسعه زیرساختی در استان به وقوع بپیوندد.
