الهام یوسفی
روزنامه نگار

به‌ تازگی آیت‌الله العظمی نوری همدانی از مراجع عظام تقلید نکاتی را درباره رابطه روحانیت با مردم و نقش این رابطه در حل مشکلات و ثبات و آرامش کشور مطرح کرده‌اند. این نکات در پیام ایشان به هجدهمین اجلاسیه مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه مطرح شد و مشخصاً مسأله رابطه مردم و روحانیت به بحث گذاشته شد. در این پیام آمده بود: «روحانیت امروز باید آستانه تحمل خود را بالا ببرد و وضع فعلی را به‌خوبی درک کند. بخواهیم یا نخواهیم امروز برخی از مردم مشکلات را به نام روحانیت می‌نویسند، چون این انقلاب از حوزه بوده است و این انقلاب البته افتخار حوزه است، اما باید به مردم این پیام را برسانیم که ما در مشکلات نیز کنار آنها هستیم.»
طرح چنین مسائلی از سوی عالی‌ترین جایگاه حوزه و مراجع عظام تقلید، بیانگر دغدغه همیشگی مراجع عظام و روحانیت درباره ارتباط با مردم است. به‌ویژه اینکه اکنون تحریم‌های اعمال شده از خارج و ناترازی‌های اقتصادی برجای مانده از سوءمدیریت‌های داخلی، مشکلات عدیده‌ای را برای مردم و کشور ایجاد کرده است. مسأله‌ای که در این میان مطرح است، سهم و نقش هر گروه، قشر یا بخشی از جامعه گسترده ایرانی برای عبور از این مشکلات است. به‌نظر می‌رسد ناظر بر نقش و جایگاه ویژه روحانیت میان مردم است که آیت‌الله العظمی  نوری همدانی چنین نکاتی را مطرح کرده‌اند. اما به رغم اهمیت این سخنان،‌تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است.  برای همین از دو تحلیلگر، یکی از فضلای حوزه علمیه قم و دیگری، یک عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه که ارتباط دیرینه‌ای با روحانیت دارند، خواسته‌ایم تحلیل خود را در این باره  ارائه کنند.

روحانیت بیشتر در کنار مردم باشند

آیت‌الله سید محمد غروی
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم

تلقی مردم این است که چون روحانیت در به وجود آمدن انقلاب اسلامی و تداوم آن تا امروز مؤثر بوده‌، پس حکومت هم صرفاً در اختیار روحانیت است و به همین دلیل از روحانیت انتظار زیادی برای حل مشکلات و درک مسائل دارند.
این امر طبیعی است و مردم توقع دارند که روحانیت تبیین بیشتری داشته باشند و خود را شریک مردم در مشکلات و مسائل بدانند. اما واقعیت این است، افرادی که در دوره‌های مختلف امور مدیریتی کشور را بر عهده داشته و دارند، عموماً افرادی غیر روحانی هستند که البته این امر انتخاب خود مردم هم بوده است. اما این امر بدین معنا نیست که مشکلات امروز کشور کاملاً مربوط به مدیران غیر روحانی است و تورم و مشکلات اقتصادی نیز تقصیر آنان است و در سوی دیگر، روحانیت نیز در این رابطه وظیفه‌ای بر عهده ندارند. بلکه به جای این رویکرد، معتقدیم همه ما امروز باید در کنار مردم باشیم. شرایط امروز کشور اقتضا می‌کند مردم و مسائل آنان را بیشتر درک کنیم و در کنار آنان باشیم.
مسائل هم به گونه‌ای تبیین شود تا مردم گمان نکنند فقط در کشور ما این شرایط وجود دارد. زیرا در کشورهای دیگر هم این وضعیت وجود دارد. روحانیون از ابتدای شکل‌گیری انقلاب در کنار مردم بوده و هستند. اما روحانیون و افرادی که در حال حاضر پست و مقامی دارند، قاعدتاً باید مسائل را بهتر تبیین کنند.
در این میان ائمه جمعه نیز می‌توانند نقش مؤثرتری ایفا کنند و با همدردی بیشتر با جامعه، بدون اینکه تنشی پیش بیاید یا مشکلاتی برای دولت ایجاد شود، عوامل به وجود آمدن چنین وضعیتی را موشکافی و تبیین کنند.

همراهی روحانیت با دولت و ملت باعث ثبات می‌شود

 محمدکاظم انبارلویی
 عضو شورای مرکزی مؤتلفه اسلامی

روحانیون همواره مورد رجوع مردم برای حل مشکلات‌شان بوده و هستند. مشکلات اقتصادی دهه اخیر موجب شد دهک‌های پایین جامعه تحت فشار قرار بگیرند و به‌‌رغم سیاست‌های یارانه‌ای، باز هم فشار زیادی به آنان وارد می‌شود. از سوی دیگر جامعه نیز تحت هجوم شدید رسانه‌ای دشمن قرار دارد.
در چنین شرایطی تنها مرجع مردم روحانیت هستند تا به آنان رجوع کنند. هر چند خیریه‌ها و گروه‌های جهادی برخی از خلأ‌های حمایتی موجود را جبران می‌کنند، اما در این شرایط مردم توقع همراهی بیشتری از سوی روحانیت دارند.
دولت و مجلس در بودجه سال آینده تلاش کردند این فشارها را تا حدودی کاهش دهند، با وجود این، این انتظار از علما و نخبگان وجود دارد که نسبت به آرام‌سازی فضای جامعه کمک کنند تا تصمیم گیران بتوانند سیاست‌های خود برای بهبود اوضاع اقتصادی را به‌درستی اجرا کنند. روحانیت به لحاظ نرم‌افزاری یعنی در تولید محتوا و فکر می‌تواند به دولت در رفع مشکلات کمک کند.
همچنین در حوزه فرهنگ نیز بدون آنکه بودجه‌ای از دولت داشته باشد، روحانیت فعالیت‌های خاص خود را دارد. به طور کلی روحانیون باید همیشه در متن مطالبات مردم قرار گیرند و مطالبات آنان را به دولت منتقل کنند و انتقال‌دهنده تلاش‌های دولت به ملت باشند.
هر چند روحانیون همیشه با حضور در کنار مردم سعی کرده‌اند تاب‌آوری جامعه را در مشکلات بالا ببرند. اما امروز کشور ما در شرایط جنگ اقتصادی به سر می‌برد. لذا می‌بایست همه در کنار مردم قرار گرفته و همراه آنان باشیم. زیرا همخوانی، همیاری و همدلی روحانیت، علما و مراجع با دولت و ملت، ما را به ثبات نسبی در اداره کشور و دستاوردهای شگرف خواهد رساند.