معصومه غفاری
گروه فرهنگی

دنیای دوبله ایران، این‌بار داغدار صدای ماندگار دیگری شد؛ استاد «ایرج رضایی» دوبلور پیشکسوت و هنرمند خوش‌صدای ایرانی که سه‌شنبه سی‌ام بهمن‌ماه در 89 سالگی درگذشت. خبری که شنیدن آن داغی شد بر قلب دوستدارانش و اشکی جاری بر چشمان رفقا و همکاران دیرینه این استاد دوبله و صدای کشور ما شد. استاد ایرج رضایی که به عنوان دوبلور، مدیر دوبلاژ، فیلمنامه‌نویس و شاعر شناخته شده بود، کار دوبله را از سال ۱۳۳۸ و مدیریت دوبلاژ را از سال ۱۳۵۸ آغاز کرد. صدایش به جای نقش‌هایی نظیر «آلبرت فوآره» با بازی برنارد هپتون در سریال «ارتش سری» و «شارنیه» با بازی فرناندو ری در «ارتباط فرانسوی ۲» و همچنین نقش «معاون کلانتر» در کارتونی به همین نام، که هنوز هم یادش حالی خوش بر خاطر همه مردم و کودکان دهه‌پنجاهی می‌نشاند و «یادش به‌ خیر» همراه با لبخندی می‌شود بر لبان آنها. از این استاد صدا و دوبله کشورمان که بیشترین فعالیت او را می‌توان در آثار تلویزیونی همچون سریال «مختارنامه» و در نقش «محمدبن حنفیه» با بازی محمدرضا شریفی‌نیا به یاد آورد، نقش‌های دیگری نیز با صدای او به یادگار مانده است که می‌توان به «دایی بیللئو جی کارول» در «برف‌های کلیمانجارو» و همچنین یاسر (پدر عمار) با بازی ایون سولونرسالت در فیلم «محمد رسول‌الله» اشاره کرد.
به بهانه درگذشت این استاد دوبله، به سراغ تعدادی از بزرگان این عرصه از جمله «نصر‌الله مدقالچی» دوبلور مطرح، بنام‌ و خوش‌صدایی  رفتیم که خبر درگذشت مرحوم «ایرج رضایی» را از زبان ما شنید و گفت، ‌ای کاش صبر نمی‌کردید تا بزرگان فرهنگ و هنر کشورمان یکی‌یکی بروند و نبودشان بهانه‌ای باشد برای صحبت با ما. کاش تا زنده‌ایم سراغی از ما بگیرید.

ناصر ممدوح:

استاد تکرار نشدنی

ایرج رضایی یک انسان به‌تمام معنا، حرفه‌ای، بسیار مهربان، خوشرو، خوش اخلاق و مهربان بود و به جرأت می‌توانم بگویم که جز خوبی، شرافت و محبت خاطره‌ای در یاد رفقا و همکارانش ننشاند.
خیلی خوب است که انسان‌ها وقتی از دنیا می‌روند یاد و خاطره‌ای خوش از خود بر جای بگذارند؛ استاد ایرج رضایی یکی از همین انسان‌های تکرارنشدنی بود که پس از درگذشتش جز نیکی از خود به یادگار نگذاشت. چند روز قبل با آقای «افشاری» که این روزها در شمال زندگی می‌کنند، تماس گرفتم تا جویای حالشان باشم، با وجود اینکه همکاری‌های بسیاری با هم داشتیم، مرا به یاد نیاورد و گفت «ناصر ممدوح» را نمی‌شناسم. ای کاش قبل از درگذشت این عزیزان به سراغ‌شان برویم و جویای حال‌شان باشیم و نگذاریم فراموش شوند.
ایرج رضایی در کنار فعالیتش به عنوان مدیر دوبلاژ در مقام یکی از دوبلورهای مطرح، در بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی فعالیت داشتند که از شاخص‌ترین آنها می‌توان به سریال «ارتش سری» اشاره کرد و نیز آثار شاخصی که در کنار مرحوم عطاالله‌کاملی و ناصر طهماسب برای هنر ایران و ایرانی به یادگار مانده است.
از دیگر همکاری‌هایی که من شخصاً با ایرج رضایی داشتم، می‌توانم به انیمیشن دهه پنجاه و یا شصت «معاون کلانتر» اشاره کنم که همراه خانم «مینو غزنوی» از دیگر دوبلورهای بنام کشورمان به هنرنمایی پرداخته و نوستالژی زیبایی را برای کودکان آن دوران خلق کردند. باید بگویم که وجود عزیزانی مانند مرحوم رضایی، برای هنر دوبله کشور بسیار ارزشمند و تکرارنشدنی است. با رفتن‌شان خیلی چیزها از بین رفت که دیگر تکرار نخواهد شد.  جز هنرمندان قدیمی و بنام‌ و دوبلورهای مطرحی که این روزها فقط هفت یا هشت نفر از آنها در قید حیات هستند، باقی همه رفتند.. .همچنان‌که آن فیلم‌ها رفتند، آن دوران رفت و آن صداها رفتند و تمام شدند و دیگر تکرار نخواهند شد. اساتیدی مانند ایرج رضایی دیگر تکرار نخواهند شد.

سعید مظفری:
«ایرج رضایی» دوبلوری کاربلد و بااخلاق بود

خبر درگذشت مرحوم «ایرج رضایی» را امروز صبح شنیدم و بسیار متأثر شدم. دوبلوری شاخص، کاربلد و انسانی با‌اخلاق و بی‌حاشیه که جز مهربانی و اخلاق‌مداری چیز دیگری از او به یاد ندارم. هرچند مرحوم ایرج رضایی در سال‌های اخیر به دلیل بیماری فعالیتی در حوزه دوبله نداشتند، اما تأثیر حضور ایشان در این عرصه را نمی‌توان نادیده گرفت. ترجیح می‌دهم در مورد اتفاقات گذشته دوبله چیزی به یاد نیاورم. اینقدر از کار دوبله جریحه‌دار و بیزارم؛ کاری که عمر و جوانی‌مان بی‌ثمر در آن تلف شد.

بهروز رضوی:

دوبله، عاشقانه «ایرج رضایی» بود

حوزه همکاری من و مرحوم رضایی دور از هم بود. من در رادیو و ایشان در سینما و تلویزیون مشغول به ‌کار بودند. بنابراین شاید خاطره چندانی از همکاری با ایشان نداشته باشم، اما می‌توانم آن مرحوم را از اساتید کاربلد و مسلط به حوزه دوبله ایران بنامم؛ هنرمندی که عاشقانه و از سر علاقه در این عرصه فعالیت می‌کرد و همین علاقه‌مندی باعث شده بود که یک سر و گردن بالاتر از دیگر دوبلورهای هم‌دوره خود باشد. انسانی بسیار بااخلاق و مهربان با روحی بزرگ که دست بسیاری از علاقه‌مندان با استعداد در این حوزه را گرفته و وارد این عرصه کردند و قالب جوان‌ترها از آموزش‌های ایشان بهره‌مند شدند.

نصر‌الله مدقالچی:

تا زنده‌ایم سراغمان را بگیرید

خبر درگذشت ایرج رضایی مرا بسیار متأثر کرد، حرف زیادی در خصوص ایشان برای گفتن ندارم و کهولت سن اجازه این را به من نمی‌دهد، اما کاش تا زمانی که این هنرمندان در قید حیات هستند به سراغشان بروید و حالشان را جویا شوید‌، نه اینکه درگذشت آنها بهانه‌ای باشد برای گفت‌وگو با دوستان و هنرمندان هم‌دوره با اساتیدی مانند مرحوم رضایی.