نتایج داوریها تا حدی قابل پیشبینی بود
عباس یاری- روزنامهنگار و منتقد سینما/ ماجرای حضورم در جمع هیأت داوران انجمن منتقدان و نویسندگان، برای بررسی آثاری که در چهل و سومین دوره جشنواره فیلم فجر شرکت کردند به سالها قبل بازمیگردد؛ به دورهای که مجله فیلم و فیلم امروز را بنا نهادیم؛ به سال شصت و هفت و دورانی که در همراهی با دیگر دوستان، انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران را راهاندازی کردیم. حضور در این جمع به نوعی من را به آن سالها برد، به خصوص که برای راهاندازی انجمن منتقدان و نویسندگان تلاش و دوندگی زیادی کردم و ما نیز برای هفت دوره مراسمی برای اهدای جایزه به برترین فیلمهای سال برگزار کردیم. منتهی شکل برگزاری و حتی داوریهای آنها، تفاوتی با جشنوارههای این سالها داشت. از ماجرای چرایی حضورم در جمع این داوران که بگذرم و قبل تأکید براین که درباره نتایج داوریها در اعلام نتایج جشواره فیلم فجر امسال چه نظری دارم، باید به نکتهای اشاره کنم. اینکه در همه جهان و در ارتباط با همه جشنوارههای شناخته شده فیلم جهان، گاهی شاهد راهیابی فیلمهایی به جمع داوریها هستیم که از نظر شاخصهای کیفی سطح قابل قبولی ندارند. این را گفتم که بدانید اگر نقدی به سطح کیفی فیلمهای راه یافته به چهل و سومین دوره جشنواره فیلم فجر وارد است، دیگر جشنوارهها، حتی آنهایی که در سطحی جهانی برگزار میشوند نیز از آن مستثنی نیستند. آنطور نیست که بگویم همه جا گل و بلبل است و اینجا اینچنین! طی چند سال اخیر سینمای کشورمان گرفتار وضعیت نامطلوبی شد. طی دورههای قبل، فیلمهایی به جشنواره فیلم فجر راه یافتند که در شأن آن نبودند. درباره فیلمهای جشنواره امسال هم اینگونه بود. واقعاً انتظار حضور برخی از فیلمها را در جشنواره امسال نداشتیم. افرادی که به عنوان هیأت انتخاب با آن همکاری میکنند ناگزیر به جستوجو میان فیلمهای متقاضی هستند تا از میان آنها دست به انتخاب بزنند. با این حال معتقدم مسئولان برگزاری جشنواره باید بیش از اینها برای آن جایگاه و شأن قائل شده و بدون هیچ ملاحظهای دست به انتخاب میزدند. هرچند نمیتوان فراموش کرد که در دورههایی، آنقدر خود مسئولان جشنواره هم در رابطه با تعهداتشان بدعهدی کردند که شاهد کنار کشیدن برخی فیلمسازان از حضور در جشنواره فیلم فجر بودیم. بر همین اساس معتقدم که جشنواره به سبب شرایطی که طی سالهای قبل شاهد بودهایم، بخشی از اعتبار خود را نزد فیلمسازان از دست داده است. خب اینکه فلان فیلم به دلیل آن که تولید پسرخاله یا فلان رفیق من است که نباید به جشنوارهای در این سطح راه پیدا کند! این اتفاقی است که در این سالها شاهد بودهایم. در مجموع فیلمهایی که در جشنواره فیلم فجر امسال شرکت کردند نیز چنین مواردی را شاهد بودیم، بعد از اکران برخی فیلمها با این پرسش مواجه میشدیم که چرا این فیلم به بررسیها راه یافته بود؟ از این مسأله که بگذریم و جشنواره را با شرایطی که طی سالهای قبل داشته است و از سویی بضاعت فعلیاش ببینیم، به گمانم نتایج داوریها تا حدی قابل قبول و قابل پیشبینی بود.