یادداشت

سلامت دیجیتال را جدی بگیرید

یوسف محمدپور
 رئیس کمیسیون سلامت دیجیتال
 انجمن فاوای اتاق بازرگانی تهران

 آینده سلامت کشور در دستان هوش مصنوعی و اینترنت اشیا خواهد بود و ما نیز در کشور نباید از این موضوع غفلت کنیم. از آنجا که هوش مصنوعی می‌تواند تحلیل‌های دقیق‌تری از داده‌های پزشکی فراهم و به تشخیص زودهنگام بیماری‌ها کمک کند، بنابراین بهترین دستیار پزشکان محسوب می‌شود و باید برای سرمایه‌گذاری در این بخش، حوزه سلامت دیجیتال و رفع موانع موجود، تلاش کرد. به عنوان مثال، الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند تصاویر پزشکی همچون‌ ام آرآی یا سی تی اسکن را با دقت بالا تحلیل کنند و حتی گاه مشکلاتی که ممکن است از چشم پزشکان دور بماند را هم به سرعت تشخیص دهند. این شناسایی زودهنگام بیماری، بی‌شک می‌تواند در موفقیت درمان بیمار تأثیرگذار باشد. هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل داده‌های بیماران، روند درمانی بهینه‌تری پیشنهاد دهد و در پیش‌بینی بیماری‌ها و تجویز داروها هم کارآمد باشد. علاوه بر آن، هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات سلامت و کاهش هزینه‌ها نیز کمک کند.
درباره نقش اینترنت اشیا(IOT) در حوزه سلامت دیجیتال نیز باید گفت که این فناوری می‌تواند با اتصال وسایل و ابزار تشخیصی پزشکی به یکدیگر، امکان پایش و نظارت بر وضعیت بیماران را به صورت لحظه‌ای فراهم کند. به عنوان مثال، فناوری‌های پوشیدنی که علائم حیاتی همچون ضربان قلب و فشار خون را اندازه‌گیری می‌کنند، می‌توانند اطلاعات نهایی را به صورت یکجا به پزشک‌ها و سیستم‌های هوشمند ارسال کنند تا در صورت لزوم، اقدام‌های درمانی به سرعت انجام شود. علاوه بر این، اینترنت اشیا می‌تواند به مدیریت بهتر منابع بیمارستانی، کاهش هزینه‌ها و بهبود کارایی سیستم‌های سلامت کمک کند.
موضوع مهم دیگر روند کاهشی جمعیت ایران و سالخوردگی کشور در چند سال آینده است که یکی از چالش‌های بزرگ محسوب می‌شود. چنین امری بی‌شک منجر به کمبود منابع انسانی بویژه در حوزه بهداشت و درمان خواهد شد. اینجاست که توسعه فناوری‌هایی همچون هوش مصنوعی و اینترنت اشیا می‌تواند به کاهش مشکلات جامعه تا حد زیادی کمک کند. یکی از کاربردهای مهم این دو فناوری، خودکارسازی برخی از وظایف پزشکی است که خود به خود، بار کار پرسنل درمانی را کاهش خواهد داد.
سلامت دیجیتال بی‌شک می‌تواند منجر به کاهش میزان فشار بر سیستم بهداشت و درمان در مواجهه با جمعیت سالمند و نیازهای خاص آنها شود. همچنین می‌تواند به صورت کارآمدتری به پایش و مدیریت بیماران کمک کند و با ارائه‌ خدمات از راه دور، دسترسی به مراقبت‌های پزشکی را در مناطق دورافتاده بهبود بخشد.
پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک، استفاده از
هوش مصنوعی و اینترنت اشیا در پزشکی رونق بگیرد و یکی از پیشرفت‌های مهم احتمالی، توسعه سیستم‌های تشخیصی خودکار و درمان‌های شخصی‌سازی شده بر اساس داده‌های بزرگ و تحلیل‌های پیشرفته‌ است. همچنین تکنولوژی‌های جدید می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی سالمندان و کاهش هزینه‌های درمانی کمک کنند.
البته استفاده از این فناوری‌ها مستلزم وجود داده‌های بزرگ(بیگ دیتا) است. اما با توجه به افزایش استفاده از هوش مصنوعی و اینترنت اشیا، یکی از نگرانی‌ها در حوزه سلامت دیجیتال، امنیت داده‌های بیماران است که باید برای رفع این دغدغه هم تلاش کرد. استفاده از رمزنگاری قوی، اجرای سیاست‌های دسترسی محدود و پایش مداوم سیستم‌های امنیتی نیز از جمله اقداماتی هستند که باید انجام شود تا داده‌های بیماران به صورت امن ذخیره و منتقل شوند. همچنین آموزش کادر درمان درباره اهمیت حفظ حریم خصوصی و روش‌های محافظت از داده‌ها ضروری است.