مرتضی الویری
شهردار اسبق و عضو پنجمین دوره  شورای اسلامی‌شهر تهران

عمر کوتاه مدیریت شهردار‌ها در کشور چالشی است که موجب شده برنامه‌ریزی دقیق برای اداره شهرها نداشته باشیم.
مشکل اصلی ما به این برمی‌گردد که اعضای شوراهای اسلامی‌شهر و روستاها در کشورمان به نحو شایسته‌ای انتخاب نمی‌شوند.
 علت این موضوع نیز به دو عامل اساسی بر می‌گردد که باعث می‌شود انتخابات شوراها به نحو مطلوب و مناسبی نباشد. اگر بخواهم به این دو عامل اشاره کنم، اولین و مهم‌ترین آن موضوع نظارت در انتخابات شوراهاست.
همه می‌دانیم که احراز صلاحیت اعضای شوراهای شهرها توسط هیأت‌های نظارت بر انتخابات بررسی می‌شود، هیأت‌های نظارت مرکزی نیز مرکب از پنج نفر از افرادی است که مجلس انتخاب می‌کند؛ مجلسی که خود برآمده از نظارت استصوابی است طبیعتاً افرادی را از همان فیلتر و با همان شاخص‌ها به عنوان ناظر بر انتخابات تعیین خواهد کرد و این افراد نیز طبعاً نظرات خودشان را در بررسی صلاحیت‌ها دخالت خواهند داد.
به اعتقاد من این فیلتر نگران‌کننده است که موجب می‌شود افراد با صلاحیت و متخصص نتوانند از این فیلتر عبور کنند. عامل دیگری که موجب ضعف شوراهای شهر و روستا و به دنبال آن ضعف شهرداری‌ها می‌شود مسأله فقدان احزاب فراگیر و پرقدرت در کشورمان است. لازمه دموکراسی و مردم‌سالاری وجود احزاب قوی و قدرتمند است، احزابی که بتوانند فرآیند انتخاب‌ها را هدایت کنند و ترتیبی دهند تا افراد صالح و کاردان انتخاب شده و تمشیت امور را بر عهده بگیرند.
 اما متأسفانه در کشورمان نگاه به احزاب تنها محدود به زمان انتخابات است و احزاب فقط برای چند روز انتخابات آفتابی می‌شوند در حالی که حزب در سیستم‌های دموکراتیک در تمام ایام سال فعال و در تعامل با مردم است. بنابراین نمایندگان احزاب سعی می‌کنند در تعامل با جامعه تجربیاتی کسب و نیروهای کارآمد را شناسایی کنند سپس همین نیروهای نخبه و کارآمد را به رأی مردم می‌گذارند. پس احزاب همه تلاش‌شان را برای انتخاب افراد کاردان به کار می‌گیرند، چرا که کارنامه این افراد منتخب، کارنامه حزب به حساب خواهد آمد. در بسیاری از کشورها مردم نه به اشخاص بلکه به حزب مورد نظر رأی می‌دهند.
 حزب هم چون می‌خواهد کارنامه خوب داشته باشد بهترین‌ها را معرفی می‌کند، اما در کشورمان متأسفانه احزاب هنوز جایگاه مناسب خودشان را پیدا نکرده‌اند، هنوز احزاب فراگیر و سراسری نداریم. بنابراین به نظرم این دو عامل باعث شده است تا گاهی شهرداران مناسب انتخاب نشوند، چرا که شهرداران را شوراهای شهر انتخاب می‌کنند و شوراها به دلیل اینکه برآمده از تشکیلات حزبی و کارشناسی نیستند و از فیلتر نظارت عبور می‌کنند، قدرت انتخاب شهردار مطلوب و نظارت بر عملکرد او را ندارند.