فاطمه مهاجرانی
سخنگوی دولت

چندی پیش جمعی از نخبگان و دانشجویان جوان میهمان دفتر سخنگویی بودند و ساعاتی را به شنیدن درد دل‌هایشان، سختی‌ها و ناامیدی‌هایشان نشستم. از نگرانی برای آینده تا جدی گرفته نشدن، دلسردی برای آینده، تصمیم برای مهاجرت و... گفتند. صبوری و نجابت‌شان را ستایش کردم و وعده دادم که پیام‌شان را به دولت و وزیر محترم برسانم که رساندم .
درهمین حال چند روز قبل جناب آقای دکتر سیمایی صراف، وزیر محترم علوم نیز سخن از حال ناخوش دانشجو و دانشگاه گفته و گفتند که «فضای دانشگاه را از حیث امید، نشاط و اعتماد مطلوب ارزیابی نمی‌کنند و دانشجو در وضعیت روحی خوبی به سر نمی‌برد.» ایشان دلیل این حال بد را احساس بی‌تأثیری دانشجویان در امور کشور، نگرانی از کم بودن مراودات بین‌المللی و مانند این خواندند.
همه اینها و نکات بسیار دیگری که مجال وصف آنها نیست، نشانگر یک نکته است و آن اینکه بازگرداندن امید و نشاط به دانشگاه ضروری است. بر همین اساس هم بوده است که دولت در این صد روز سعی کرد نشان دهد به دانشگاه اعتماد دارد و بنای دولت حمایت از این سرمایه‌های اجتماعی است. بازگرداندن 150 دانشجوی تعلیقی به آغوش دانشگاه بخشی از این تلاش برای احیای امید از دست رفته بوده است .
در همین راستا دولت به چند نکته توجه کرده و آنها را مدنظر دارد.
نخست آن‌که باید به دانشگاه به عنوان یک فرصت و نه تهدید نگریسته شود. اگر نگاه تهدیدآمیز به دانشگاه و دانشجو وجود داشته باشد، با پدیده خطرناک مهاجرت که این سال‌ها به طرز عجیب و وحشتناکی با آن دست به گریبانیم، روبه‌رو خواهیم بود. حیف است که سرمایه‌های این کشور که برای رشد و بالیدن آنان هزینه فراوانی پرداخت‌شده، این‌چنین کشور را، آن هم در شرایطی که به حضورشان نیاز مبرم دارد رها کنند .
دوم آن‌که نیروی انسانی متخصص و نخبه بزرگ‌ترین سرمایه‌های مالی و معنوی هر جامعه‌ای هستند. لذا دانشگاه باید به تخصص در بستر تعهد وفادار باشد و وارد اختلاف نظرهای سیاسی و جناحی نشود. زیرا دانشگاه را نمی‌توان با سلیقه و جریان سیاسی خاصی اداره کرد، نکته‌ای که متأسفانه چندان توجه جدی به آن در گذشته صورت نگرفته است.
سوم، پذیرفتن این مسأله است که دانشجو و دانشگاه وظیفه پرسشگری، دفاع از حقوق مدنی، استقلال و پیشرفت کشور و کارآمدی نظام را دارد و باید به آن به عنوان یک فرصت نگریست، فرصتی که نایاب و گرانقدر است.
چهارمین نکته این است که باید دانشگاه امن و نه امنیتی داشته باشیم. تجربه نشان داده است که حلقه وصل میان دانشگاه، جامعه و سیاست، عنصر آزادی و احساس امنیت در دانشگاه است. دانشگاهی که استاد و دانشجوی آن در هراس نیندیشند و در مخاطره فعالیت نکنند می‌توانند عقل نقاد جامعه خویش باشند و اگر لااقل برای همه مشکلات جامعه راه‌حل نداشته باشند، دست‌کم توان طرح پرسش را دارا خواهند بود.
و نکته آخر آن‌که دانشگاه دلمرده و مأیوس کم‌ترین سودی برای جامعه و نظام ندارد. پس ضروری است که فضای اعتماد، اعتدال و توافق در دانشگاه حاکم شود تا امید به این نسل آینده‌ساز بازگردد. چراکه جامعه توسعه‌یافته در بستر دانشگاهی پژوهشگر، توسعه‌یافته و امیدوار شکل خواهد گرفت.