دولت پزشکیان نگاه ویژه‌ای به استان‌های مرزی، بالاخص مرزهای غرب و شرق کشور دارد. ایده او برای استان‌های مرزی کردستان و سیستان و بلوچستان، تبدیل نگاه امنیتی به نگاه توسعه‌ای است. در راستای تحقق همین ایده، سپردن مسئولیت به چهره‌های بومی در استان‌های مرزی از وعده‌های پزشکیان در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری بود. وعده‌ای که با انتخاب «آرش زره‌تن لهونی» به‌عنوان استاندار کردستان و «منصور بیجار» به‌عنوان استاندار سیستان و بلوچستان، جامه عمل پوشید.
اما در کنار این وضعیت، به دلیل همجواری ایران با اقلیم کردستان عراق، پاکستان و تا حدودی هم افغانستان، مرزهای مشترک با این مناطق، بویژه پاکستان و افغانستان، به محل تردد غیرقانونی اتباع و تروریست‌ها و حمل‌و‌نقل سلاح‌ و مواد مخدر به داخل کشورمان تبدیل شده بود. مسعود پزشکیان با درک چنین معضلی، در پی ناامنی‌زدایی و محرومیت‌زدایی از مناطق مرزی، برخورد با گروه‌های تروریستی و در نهایت تثبیت و تقویت امنیت پایدار برآمده است. در کنار انتخاب مسئولان بومی برای مناطق حساس و پیشبرد برنامه‌های توسعه‌ محور و همکاری مشترک با نیروهای مسلح در چهارچوب پاکسازی مرزها از گروهک‌ها، اخراج اتباع غیرمجاز و انسداد مرزها از جمله برنامه‌های مهم دولت چهاردهم در راستای ناامنی‌زدایی از منطقه جنوب‌شرق و رفع تهدید اتباع غیرمجاز از کل کشور بوده است. برای بررسی بیشتر مساله انسداد مرزها که اکنون به اولویت مهم برای کشور تبدیل شده است، «ایران» با مدیرکل دفتر امور مرزی و مرزنشینان و مشاور وزیر و رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور گفت‌وگو کرده است.
 
کارویژه مرز
در سال‌های اخیر با توجه به لزوم کاهش تبعات منفی بر امنیت مرزها و تقویت امنیت پایدار، موضوع انسداد جامع مرزهای کشور در دستورکار «کارویژه مرز» شورای امنیت کشور قرار گرفت. موضوعی که «بهمن امیری مقدم»، مدیرکل دفتر امور مرزی و مرزنشینان وزارت کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» به آن اشاره کرد.
امیری مقدم در ارتباط با ضرورت طرح انسداد مرزهای شرقی کشور، مهاجرت غیرقانونی، ورود سلاح، رفت و آمد تروریست‌ها، قاچاق مواد مخدر و سوخت را مسائل اولویت‌دار امنیت ملی خواند که با به نتیجه رسیدن طرح انسداد مرزها، رفع خواهد شد.
وی گفت: به‌رغم تلاش‌های فراوانی که در چند دهه گذشته برای انسداد مرزهای کشورمان صورت گرفت، متأسفانه به علت کمبود اعتبارات عمران و انسداد مرزها، در بسیاری از نقاط مرزی خلأهای امنیتی وجود داشت که این امر مشکلات فراوانی را در راه تأمین امنیت مناطق مرزی ایجاد کرده بود. از این رو وزارت کشور برای برطرف کردن چالش‌های پیش گفته، طی پیگیری‌های فراوان و با موافقت و تأیید شهید رئیسی، موفق شد اعتبارت لازم جهت انسداد کلیه مرزهای کشور را به تصویب برساند.
مدیرکل دفتر امور مرزی و مرزنشینان وزارت کشور درباره نحوه تقسیم کار بین دولت و نیروهای مسلح هم توضیح داد: مطابق تصمیمی که در جلسه شورای عالی امنیت ملی اتخاذ شد، مسئولیت انسداد کامل مرزهای کشور طی 8سال به ستادکل نیروهای مسلح محول شد.
امیری مقدم اضافه کرد: در این راستا با ابلاغیه‌های ستاد کل نیروهای مسلح، واحدهای مختلف ارتش، سپاه و فراجا با تجهیز کارگاه و تقویت امکانات مهندسی و لجستیکی، در مرزهای شهرستان تایباد استان خراسان رضوی و شهرستان زابل استان سیستان و بلوچستان شروع به انجام عملیات انسداد مرزهای کشور کردند.
 
طرح 8 ساله پایش مرزها
مدیرکل دفتر امور مرزی و مرزنشینان وزارت کشور معتقد است که انسداد مرزهای کشور به تنهایی نمی‌تواند مشکل مهاجرت غیرقانونی به کشور را برطرف کند و در این خصوص لازم است به عوامل مختلف داخلی و خارجی توجه شود تا این چالش به شکل ریشه‌ای برطرف گردد.
امیری مقدم در پاسخ به این سؤال که انسداد مرزها چه سهمی در رفع معضل مهاجرت‌های غیرقانونی به کشورمان خواهد داشت، گفت: در بعد خارجی تا زمانی که سطح عوامل دافعه جمعیت (جنگ و ناامنی، بیماری، مشکلات اقتصادی و مالی، چالش‌های فرهنگی و اجتماعی و...) در کشورهای پیرامون ما بالا باشد، اتباع آن کشورها میل به مهاجرت بیشتری خواهند داشت.
وی اضافه کرد: در بعد داخلی نیز باید قوانین، مقررات و همکاری دستگاه‌های مختلف به شکلی ساماندهی گردد که بتوان با جدیت بیشتر مشکل اتباع بیگانه را حل کرد و در این راه باید ترکیبی از روش‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری را به کار بست .
بنابر اعلام این مقام مسئول، هدف از اجرای طرح انسداد مرزها این است که بتوان مؤلفه امنیت در مناطق مرزی را در ابعاد مختلف ارتقا و طی 8 سال کلیه مرزهای کشور با استفاده از تجهیزات نوین الکتریکی و اپتیکی در کنار انسداد فیزیکی مورد کنترل، رصد و پایش قرار گیرد. از این رو کاهش ورود مهاجران غیر مجاز از راه مسدود کردن خلأهای مرزی که محل ورود و خروج آنان است، مقابله با قاچاق اسحله، مواد مخدر، سوخت، جلوگیری از تردد گروهک‌های معاند و مبارزه با باندهای قاچاق انسان و... از اصلی‌ترین هدف‌های اجرای این طرح ملی است.
 
برنامه کوتاه‌مدت و بلندمدت  
مدیرکل دفتر امور مرزی و مرزنشینان وزارت کشور تأکید دارد که با اتمام پروژه انسداد مرزها، درصد زیادی از ترددهای غیرمجاز مرزی محدود خواهد شد.
وی تأکید کرد: چشم‌اندازی که در کوتاه مدت می‌توان برای این طرح ترسیم کرد در وهله نخست، انسداد و کنترل نقاطی از مرزهای شرقی کشور است که مترددین غیرمجاز از آن طریق اقدام به عبور از مرز می‌کنند و در مرحله بعد انسداد کامل مرزهای استان‌های شرقی کشور خواهد بود. در نهایت نیز انسداد کامل دیگر مرزهای کشور در دستورکار قرار خواهد گرفت.
امیری مقدم همچنین ابراز امیدواری کرد که با تلاش واحدهای عملیاتی و مهندسی ارتش، سپاه و فراجا، انسداد مرزهای کشور زودتر از بازه زمانی پیش‌بینی شده به اتمام برسد تا از قِبَل این مهم، شاهد افزایش امنیت پایدار مناطق مرزی کشورمان باشیم.
به گفته وزیر کشور، روند انسداد مرز شدت بیشتری گرفته و فاز نخست طرح، در سیستان و بلوچستان و به طول 90 کیلومتر در دست اجراست که در نیمه اول سال آینده به اتمام و مرحله بهره‌برداری می‌رسد.
 
روی دیگر انسداد مرزها
طرح انسداد مرزها مشخصاً برای جلوگیری از ورود اتباع غیرمجاز به کشور است. این درحالی است که به گفته ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شورای مجلس، تعداد اتباع خارجی مجاز و غیرمجاز در ایران بین ۶ تا ۷ میلیون نفر است که بنظر می‌رسد 60 درصد از آنها به صورت غیرمجاز در کشورمان سکونت دارند. این حضور غیرقانونی منجر به بروز مسائل امنیتی و اجتماعی بسیاری شده است. از همین رو وزارت کشور با ایجاد تمایز بین اتباعی که به صورت قانونی در ایران حضور دارند و مهاجرین غیرمجاز، طرح ساماندهی و اخراج اتباع غیرمجاز از کشور را با همکاری فراجا در دستور کار خود قرار داده است. طرح انسداد مرزها نیز برای جلوگیری از ورود مجدد این اتباع به کشور درحال اجراست.
 
اخراج یک میلیون
اتباع غیرمجاز
«نادر یاراحمدی» مشاور وزیر و رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح کرد که در طرح ساماندهی اتباع غیرمجاز، سالانه حدود یک میلیون نفر اتباع غیرقانونی از کشور طرد خواهند شد. طبق اعلام او، در حال حاضر طرح انسداد مرزها در حال انجام است ولی اگر تلاش دولت افغانستان برای کمک به طرح انسداد مرز وجود نداشته باشد، قطعاً به همه اهداف نخواهیم رسید. یاراحمدی همچنین خبر داد که «شناسایی و اخراج اتباع غیرمجاز و بدون مدرک استمرار دارد.»