سیستان و بلوچستان در وضعیت کرامت

محروم‌ترین منطقه کشور میزبان اولین‌ها بود؛ اولین سفر استانی دولت چهاردهم و اولین سفر استانی غیرپوپولیستی و در شأن ملت

 مردمی اما غیرپوپولیستی، نخبه‌گرایانه اما بدون وعده‌های شعاری، با تصویری حقیقی از وحدت. اینها ویژگی‌های اولین سفر استانی رئیس‌جمهور پزشکیان به مقصد سیستان و بلوچستان است، سفری که هم در فرم و هم محتوا با تجربه‌های گذشته کاملاً متفاوت بود. از صبح پنجشنبه گذشته تا پاسی از شب، دیدارها و برنامه‌های رئیس‌جمهور در زاهدان یک معنی داشت؛ تلاش برای زدودن چهره محرومیت و راهگشایی برای توسعه سیستان و بلوچستان. پزشکیان بارها تأکید کرد که این راه رسیدن به این اهداف، باید از درون خود استان بجوشد و تهران نقش راهبر حمایتگر و هماهنگ کننده داشته باشد. یک دلیل اینکه در دولت چهاردهم برای نخستین بار یک استاندار بلوچ و اهل سنت برای سیستان و بلوچستان برگزیده شد، همین بود. علاوه بر این تغییر محتوا، به لحاظ فرم هم در این سفر از استقبال‌های مردمی خبری نبود. پزشکیان تأکید کرد که برای حفظ کرامت مردم این رسم را تعطیل کرده است. او حتی به دوران مسئولیت خود اشاره کرد که وقتی رئیس دانشگاه بود، ناچار بود براساس پروتکل‌ها در مراسم استقبال حاضر شود، آن هم در شرایطی که کرامت مدیران حفظ نمی‌شد. با این توصیف رئیس‌جمهور، می‌توان وضعیت کرامت را در مراسم استقبال حدس زد. این تصمیم پزشکیان درحالی است که در سیره امام علی(ع) آمده است در یک سفر، وقتی دهقانان منطقه انبار از اسب‌ها پیاده شدند تا پیشاپیش مرکب امام(ع) بدوند، امام(ع) دهقانان را از این کار نهی کردند و علت آن را در مشقت افتادن دهقانان و نداشتن فایده‌ای برای حاکمان دانستند. اما در بررسی اینکه این سفر چه پیامدهای توسعه‌ای برای استان دارد و چه مشکلاتی را از زندگی مردم رفع خواهد کرد، نیازمند گذشت زمان و عملی شدن آنهاست. اما تا اینجا مهم‌ترین رهاورد سفر، وحدتی است که ظهور یافت. حضور مولوی عبدالحمید امام جمعه اهل سنت مسجد مکی زاهدان در دیدار نخبگان استان با رئیس‌جمهور و نیز حضور وی در ملاقات بزرگان طوایف با پزشکیان، اتفاق مبارکی بود که پس از چند سال روی داد. این حضور و ملاقات و نیز گفتارها از سوی هم رئیس‌جمهور و هم مولوی عبدالحمید، بیانگر این بود که «وفاق» مهم‌ترین راه و ابزار برای گشودن گره‌ها و هم‌بسته ساختن بیش از پیش پیوندها میان گوشه‌گوشه ایران اسلامی است. یا اینکه در سیستان و بلوچستان، راه‌حل‌ها برای رفع مشکلات باید از درون استان و بر بستر همین وفاق تعریف و با همکاری و همفکری دولت در تهران دنبال شود.

طراحی راه‌حل‌ها
از سیستان و بلوچستان
پزشکیان در دیدار فعالان اقتصادی استان، با بیان اینکه به اینجا آمده‌ایم تا مشکلات را از زبان خودتان بشنویم و با همفکری خودتان برای آنها راه‌حل پیدا کنیم، اظهارکرد: بر اساس هدف سند چشم‌انداز ایران باید به کشوری پیشرفته و در جایگاه اول منطقه تبدیل شود. اگر قرار است به چنین جایگاهی برسیم باید خیلی چیزها را عوض کنیم و باید جور دیگر در ساختار، نگاه، رویکرد، تولید، صنعت و دیگر عرصه‌ها نگاه و عمل کنیم.
وی با اشاره به توجه ویژه‌اش به طرح‌های مرتبط با توسعه مکران، سواحل خلیج‌فارس و سواحل شمالی و نیز تکمیل کریدورها اضافه کرد: هماهنگی‌های لازم با مقام معظم رهبری نیز شده و ایشان رهنمودهای لازم را ارائه داده‌اند تا در این راستا از بهترین کارشناسان بین‌المللی با بالاترین رتبه‌های علمی برای مشورت دعوت به همکاری کنیم.
رئیس جمهور با بیان اینکه حتماً با اصلاح نگاه و رسیدن به زبان مشترک کارها را به پیش خواهیم برد، گفت: باید به جایی برسیم که بهترین نقطه است. برای این منظور به همکاری شما احتیاج داریم و اختیارات لازم نیز به بخش‌های مربوطه داده خواهد شد؛ این‌گونه نخواهد بود که فقط در تهران بنشینیم و دستور دهیم.

شما برای توسعه استان اراده کنید
پزشکیان در دیدار فرهیختگان و نخبگان سیستان و بلوچستان که با حضور و سخنرانی مولوی عبدالحمید و دیگر نخبگان استان برگزار شد، با اشاره به تجربه ساختن خانه‌های بهداشت در آذربایجان شرقی گفت: این مسأله باعث شد با خود بیندیشم اصلاً اگر تهران نباشد و ما نخواهیم به منابع و اعتبارات مرکز کشور تکیه کنیم، آیا باید هیچ کاری از پیش نرود؟ دریافتم که باید به مردم تکیه کنم و کار را با ظرفیت‌های داخل استان پیش ببرم.
وی ادامه داد: امروز هم از سوی دولت در اینجا هر کاری از دست‌مان برآید برای استان شما انجام می‌دهیم، اما اگر شما اراده کنید این استان را به گلستان تبدیل می‌کنید و ما هم کمک خواهیم کرد. ما تلاش می‌کنیم بسترهای لازم را فراهم کنیم.
به گفته رئیس‌جمهور با وحدت و با کمک هم و دست در دست هم دادن می‌توانیم برتری دین اسلام را نشان دهیم و مشکلات را حل کنیم، نه اینکه به دنبال حذف یکدیگر باشیم. اگر با هم نباشیم دشمن به ما طمع می‌کند و بمب اتم هم به درد ما نمی‌خورد، این مردم هستند که طمع دشمن را به یأس تبدیل می‌کنند.
پزشکیان همچنین با اشاره به صدور قطعنامه ضد حقوق بشری علیه ایران گفت: وقتی همین کسانی که علیه ما قطعنامه حقوق بشری صادر کرده‌اند دم از حقوق بشر می‌زنند من شرم می‌کنم. رژیم صهیونیستی در غزه آن همه جنایت کرده و اینها سکوت کرده‌اند و حالا برای ما ادعای حقوق بشری دارند. شرم بر آن حقوق بشری که شما حامیان رژیم صهیونیستی دم از آن می‌زنید.

برای خدمتگزاری به مردم آمده‌ایم
رئیس جمهور در دیدار جمعی از علمای شیعه و اهل سنت و سران طوایف استان، با قدردانی از تلاش‌های صورت گرفته در راستای حفظ وحدت و یکپارچگی استان، به رفتار سیاسی و خصمانه کشورهای اروپایی در مواجهه با کشورمان اشاره کرد و گفت: ما بارها اعلام کرده‌ایم که با هیچ کشوری خصومت نداریم و به دنبال گسترش مناسبات خود با جهان هستیم، اما قطعاً زیر بار زور هم نخواهیم رفت؛ نه به کسی زور می‌گوییم و نه زور می‌پذیریم.
وی در ادامه، با بیان اینکه بنای دولت رفع مشکلات استان، رفتار با مردم بر اساس حق و عدالت و جلب رضایتمندی آنان است، افزود: آنچه موجب دلمردگی و ناامیدی مردم بویژه جوانان می‌شود، تبعیض و بی‌عدالتی است، اگر ما با عمل و اقدام خود بتوانیم رضایت مردم را جلب کنیم، هیچ قدرتی توان رویایی با کشور ما را نخواهد داشت.
مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی امام جمعه اهل سنت مسجد جامع زاهدان هم با ابراز خرسندی از سفر دولت وفاق ملی به استان سیستان و بلوچستان و قدردانی از رویکرد مردم مدارانه و عدالت محور پزشکیان گفت: به عقیده ما حفظ کرامت و جلب رضایت مردم برای کشور امری حیاتی است و هر سیاستی که منجر به رضایتمندی مردم شود برترین و بهترین سیاست است.
تأکید بر مطالبه گری جامعه
رئیس جمهور در دیدار فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی استان راه کنترل قدرت و تبدیل نشدن آن به دیکتاتوری را برخورداری از یک جامعه قدرتمند دانست و افزود: معتقدیم همانگونه که حاکمیت برای موفقیت باید از قدرت برخوردار باشد، جامعه نیز برای کنترل حاکمیت به منظور جلوگیری از دیکتاتوری به قدرت نیازمند است و این شما هستید که می‌توانید این قدرت را در جامعه ایجاد کنید، اما در چهارچوب قانون.
پزشکیان تصریح کرد: تغییر بدون خواست جامعه و بدون حاکم صالح امکان‌پذیر نیست. ما پای حرف‌های‌مان هستیم و شما هم ما را بیش از اندازه بزرگ نکنید تا بتوانیم در مسیر حل مشکلات گام برداریم.
رئیس جمهور در ادامه با بیان اینکه توفیقات دولت در اقدامات انجام شده از جمله در انتصاب استاندار اهل سنت بلوچ در سیستان و بلوچستان و استاندار عرب در خوزستان با حمایت‌ها و رهنمودهای رهبری معظم انقلاب امکان‌پذیر شده است، افزود: اقدامات صورت گرفته نشان می‌دهد که در درون و ساختار حاکمیت وفاق شکل گرفته، گرچه ممکن است عده‌ای تمامیت‌خواه از این اتفاقات مثبت ناراضی باشند.
پزشکیان با بیان اینکه دولت وفاق ملی در مسیر تغییر روندهای نادرست در کشور است که البته تحقق این هدف زمانبر است و به صورت دفعی اتفاق نخواهد افتاد، اظهارکرد: ما معتقدیم تغییر در روندهای نادرست لزوماً به معنای تغییر در مدیران نیست و نباید به جای استفاده از مدیران با تجربه آنها را به بهانه‌های مختلف حذف کرد.

هرجا اراده باشد، راه پیدا می‌شود
پزشکیان در نشست شورای برنامه‌ریزی و توسعه سیستان و بلوچستان، با تأکید بر اینکه باید نگاه و رویکردمان را تغییر دهیم
و الا با این مدل و روش به اهداف چشم‌اندازی که ترسیم شده نمی‌رسیم، گفت: باید تلاش کنیم آنچه انجام می‌دهیم در شأن ایران و ایرانی و در تراز رسیدن به جایگاه اول منطقه باشد، اگر نه با همین روند به جایی نخواهیم رسید.
رئیس جمهور با بیان اینکه علم اقتصاد پیچیده‌تر و تخصصی‌تر از آن است که هر کس بتواند نسخه اقتصادی بنویسد، وقتی این را رعایت نمی‌کنیم نتیجه‌اش همین می‌شود که الان با آن مواجهیم، اظهارکرد: چندین سال است که رهبر معظم انقلاب به مسئولان تأکید کرده‌اند برای توسعه مکران، خلیج فارس و تقویت اقتصاد دریامحور کاری کنند، اما وقتی پروژه‌های تعریف شده را مرور کردم، دیدم که چنگی به دل نمی‌زنند.
وی ادامه داد: متأسفانه برخی ادعا می‌کنند که ما خودمان بلدیم کارها را انجام دهیم، اما مهم است که این کار را با چه هزینه و تبعاتی انجام بدهیم.
پزشکیان تأکید کرد: دیگر اجازه نمی‌دهیم این وقت تلف شود و تلاش‌مان را مضاعف می‌کنیم تا ایران‌مان را بسازیم. بیایید دست به دست هم دهیم تا ایران را بسازیم.

تشریح چرایی
لغو استقبال مردمی
در پایان این سفر، رئیس‌جمهور در گفت‌و‌گویی با شبکه استانی سیستان و بلوچستان، نتایج سفر یک روزه خود را که شامل تصویب 124 هزار میلیارد تومان اعتبار برای توسعه این استان است تشریح کرد. پزشکیان، محرومیت‌زدایی، پیاده کردن عدالت و نیز آخر بودن این استان در بسیاری از شاخص‌ها را از دلایل انتخاب سیستان و بلوچستان به عنوان اولین مقصد سفرهای استانی خود عنوان کرد. رئیس‌جمهور درباره وجه تمایز سفرهای استانی این دولت با دولت‌های قبل گفت: زمانی که مدیر بودم و رؤسای‌جمهور دیگری بودند، علی رغم اینکه ما رئیس دانشگاه بودیم از ما دعوت می‌کردند در مراسم استقبال شرکت کنیم، برخوردهای نامناسبی حتی با مدیران می‌کردند و مردم را در شرایط نامناسب می‌آوردند تا برایشان سخنرانی کنند، در این روش حرمت مردم حفظ نمی‌شد. از اینکه با من هم چنین برخوردهایی می‌شد خوشم نمی‌آمد. پروتکل‌هایی طراحی شده بود که ممکن بود در نتیجه اجرای آنها با مردم محترمانه برخورد نشود. وی ادامه داد: لذا گفتیم ما می‌‌آییم و خدمت مردم می‌رویم. با صنوف و طبقات مختلف دیدار هم می‌کنیم. این طوری هم کرامت آنان حفظ می‌شود و در عین حال سخنانشان را هم می‌شنویم، در حالی که مردم معطل ما نشدند. درباره این شکل از سفرهای استانی بازخورد می‌گیریم، اگر مردم این‌طور دوست داشتند، این را ادامه می‌دهیم.