مجتبی آزادیان
خبرنگار

 معاملات سکه در ایران به عنوان یکی از بازارهای مهم سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزش، همواره تحت تأثیر عوامل اقتصادی و سیاسی قرار داشته است. با توجه به عرضه سکه‌های ۱۴۰۳ از شنبه هفته جاری ۱۹ آبان توسط مرکز مبادله، به بررسی تأثیر این عرضه بر قیمت سکه و روند تغییرات بازار می‌پردازیم.
عرضه سکه‌های جدید به بازار و در کنار آن افزایش روزهای حراج سکه در مرکز مبادله از جمله سیاست‌های راهبردی بانک مرکزی برای تخلیه حباب سکه در بازار به شمار می‌آید. بانک مرکزی در این زمینه تأکید کرده که برگزاری معاملات حراج سکه در مرکز مبادله ارز و طلای ایران با هدف تأمین نیاز بازار است. بر این اساس به منظور از بین بردن حباب، سفته‌بازی و از رونق انداختن بازار سیاه، عرضه سکه طرح جدید به تاریخ ۱۴۰۳ در کنار معاملات سکه‌های تاریخ ۱۳۸۶ در مرکز مبادله ارز و طلای ایران مد نظر قرار گرفت.

امکان ریزش قیمت 3 تا 5 میلیونی
کارشناسان معتقدند که بخشی از حباب موجود در مسکوکات طلا به‌ علت انحصار ضرب سکه ۱۳۸۶ است، به ‌طوری که در شرایط فعلی قیمت هر قطعه سکه تمام ۸ تا ۹ میلیون تومان حباب دارد. حباب نیم‌سکه و ربع‌سکه نیز به‌ ترتیب ۶ و ۷ میلیون تومان است.
بر این اساس با سیاست جدید بانک مرکزی مبنی برعرضه مستمر سکه با ضرب هر سال، حباب مسکوکات طلا به‌سرعت تخلیه خواهد شد، به‌ طوری که پیش‌بینی می‌شود با آغاز عرضه ربع‌سکه ۱۴۰۳ از 19 آبان ‌ماه جاری و استمرار آن تا پایان سال، ۵۰ تا ۷۰ درصد حباب ربع‌سکه تخلیه شود و قیمت آن ضمن کاهش ۳ تا ۵ میلیون تومانی از محدوده ۱۸میلیون تومان به محدوده ۱۴میلیون تومان ریزش کند.
سکه‌های۱۳۸۶ در صف فروش
به هر حال از هفته گذشته و همزمان با اعلام سیاست بانک مرکزی برای عرضه سکه‌های۱۴۰۳ به بازار، بسیاری از دارندگان سکه‌های۱۳۸۶ از ترس ریزش بیشتر قیمت و ترکیدن حباب، در حال فروش این سکه‌ها هستند.
همچنین در این روند به دنبال افزایش جلسات معاملات حراج به ۳ روز در هفته، عرضه یک میلیون سکه بهار آزادی به تاریخ ۱۳۸۶در قطعات ربع، نیم و تمام توسط مرکز مبادله ارز و طلای ایران آغاز شد. معاملات حراج ‎سکه در مرکز مبادله ارز و طلای ایران هم‌اکنون در روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه انجام می‌شود. از اواسط آبان ماه جاری که اعلامیه جدید بانک مرکزی مبنی بر عرضه سکه‌های جدید منتشر شد، قیمت سکه در بازار 52 میلیون و 270 هزار تومان، قیمت نیم‌سکه 27 میلیون و 500 هزار تومان و قیمت ربع‌سکه 16 میلیون و 900 هزار تومان بود که باید دید با توجه به تجربه تاریخی حراج سکه و تخلیه بخش زیادی از حباب موجود، به چه میزان با کاهش قیمت سکه مواجه خواهیم بود.
 
تداوم ضرب سکه های جدید
علی سعیدی مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران با بیان اینکه سکه‌های ضرب سال ۱۴۰۳ با سکه‌های ضرب ۱۳۸۶ تفاوتی ندارد، عنوان کرد: هیچ فرقی به لحاظ وزن و عیار در این سکه‌ها وجود ندارد و تنها تفاوت در تاریخ ضرب آنهاست. در اولین مرحله عرضه سکه‌های جدید، ربع سکه با تاریخ ضرب ۱۴۰۳ ارائه خواهد شد. مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران با اشاره به اثرگذاری عرضه ربع‌سکه‌های جدید در بازار خاطرنشان کرد: از آنجایی که بازار بر اساس عرضه و تقاضا شکل خواهد گرفت، بنابراین وقتی شخصی تمایل دارد یک قطعه سکه با تاریخ خاص بیشتر خریداری کند، متعاقباً فروشنده هم تمایل دارد بیشتر بفروشد، از این رو تعادل در بازار شکل می‌گیرد. سعیدی با اشاره به اینکه اگر بتوانیم به اندازه کافی با تاریخ‌های مختلف سکه عرضه کنیم، لنگر ذهنی (تمرکز بازار) از یک تاریخ خاص برداشته خواهد شد، بیان داشت: تصمیم بر این شده که از ۱۵ اسفندماه هر سال، سکه‌های سال بعدی ضرب شوند تا حباب قیمت سکه شکسته شود. بر این اساس، از اواسط اسفند سال‌ جاری، ضرب سکه با تاریخ ۱۴۰۴ آغاز خواهد شد.

 در انتظار واکنش بازار
نادر بذرافشان رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران با بیان اینکه به احتمال زیاد عرضه سکه‌های ۱۴۰۳ روی تخلیه حباب سکه اثر خواهد داشت، گفت: اگرچه میزان اثرگذاری این موضوع مشخص نیست، اما اینکه چقدر سکه عرضه شود و همچنین واکنش بازار در این خصوص امری مهم به شمار می‌آید. همچنین ممکن است این ترس از سوی دارندگان سکه‌ با ضرب ۱۳۸۶ به وجود بیایید که سکه‌های آنها با ریزش قیمت مواجه شده و آنها اقدام به فروش سکه‌های خود کنند. بذرافشان با بیان اینکه هنوز قیمت سکه‌های ۱۴۰۳ مشخص نیست، افزود: پیش‌بینی‌هایی مبنی بر تخلیه حباب سکه با عرضه سکه‌های ۱۴۰۳ وجود دارد، اما هنوز برای قضاوت زود است و باید منتظر واکنش بازار باشیم.
 بذرافشان می‌گوید: در طول هفته گذشته حباب سکه حدود 7 میلیون و ٨٠٠ هزار تومان بود که نوسان افزایشی یا کاهشی قابل توجهی در پایان هفته نداشت. البته در حال حاضر یک حباب غیرمنطقی و فاصله قیمتی میان سکه‌های ضرب ۱۳۸۶ و قبل از این تاریخ به وجود آمد که هیچ مبنای اقتصادی ندارد. وی می‌افزاید: این مسأله موجب شده است که یک تقاضای غیرواقعی روی سکه‌های ضرب سال ۸۶ شکل بگیرد تا جایی که بر اساس شواهد، نزدیک به 7 میلیون تومان فاصله قیمتی (حباب) میان سکه‌های ضرب ۱۳۸۶ و قبل از آن به وجود آمده است.

برقراری ثبات نسبی
بر اساس این گزارش، به نظرمی‌رسد با افزایش تعداد روزهای حراج و ورود سکه‌های جدید، رقابت بین خریداران افزایش یافته و این امر موجب کاهش قیمت‌ها شود. عرضه سکه‌های ۱۴۰۳ توسط مرکز مبادله می‌تواند تأثیر مثبتی بر کاهش قیمت سکه داشته باشد و حباب قیمتی موجود را تا حدودی تخلیه کند. انتظار می‌رود که روند مذکور ادامه یابد و زمینه‌های برقراری ثبات نسبی در بازار سکه فراهم شود. اگرچه بررسی روند قیمت سکه بهار آزادی در یک هفته منتهی به 16 آبان 1403، حکایت از آن دارد که سکه بهار آزادی و نیم سکه با افزایش حباب مواجه شده است، اما پیش‌بینی‌ها بر این است که به احتمال زیاد، عرضه سکه‌های جدید از روز جاری می‌تواند روی تخلیه حباب سکه‌های بهارآزادی 1386 و قبل از آن تأثیرقابل توجهی بگذارد.