همه از خاک برآمده‌اند
امیرحسین جباری
طراح، هنرمند تجسمی
اگر بخواهیم اتفاقات و رویدادهای هنری در ایران را دسته‌بندی کنیم، بیشترین بخش نمایش آثار تجسمی مربوط به نگارخانه‌هاست، اگرچه برخی رویدادها در فضاهای خاص و نمایش خصوصی برگزار می‌شوند، اما بیشترین میزان نمایش در نگارخانه‌ها اتفاق می‌افتد. از طرفی دیگر نوع، روش و رویکرد نمایش آثار نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. سال‌هاست که نگارخانه‌ها در ایران به روش‌های سنتی آثار هنری را در معرض نمایش می‌گذارند که از لحاظ خلاقیت در نوع نمایش و قالب‌بندی هنری نسبت به سایر کشورها تغییر محسوسی نداشته‌اند.
اما در یک سال اخیر نمایشگاه‌هایی در قالب هنرهای جدید و ترکیبی برگزار شده؛ نمایش‌های کانسپت محور با تمرکز بر طراحی به نحوی که هنرمند درگیر خلق یک مجموعه با هویت منحصربه فرد بر اساس محیط زندگی انسان یا معماری می‌شود و تلاش دارد از روش‌های عموم ساخت و مصالح رایج و حتی ماندگاری اثر هنری عبور کند و خروجی این گونه نمایشگاه‌ها اغلب به دوگونه کارکرد تزئینی یا به‌صورت یک اثر کاربردی بوده است.
هفته گذشته در مجموعه نمایشگاه‌های نگارخانه‌های تهران، شاهد یکی از این نمونه نمایش‌ها در نگارخانه «نیان» بوده‌ایم. «همه از خاک برآمده‌اند» نمایشی است از آثار هنرمندان معاصر ایران که در نگارخانه «نیان» برپا شده است. کیوریتور نمایش صدرا نوری است و طراحی ایده و کانسپت اصلی را مدت‌ها پیش با مطالعه در زمینه هنرهای مدرن و معاصر انجام داده است. «همه از خاک برآمده‌اند» حاصل تلاش هنرمندان معاصر ایران است برای رسیدن به مجموعه‌ای از مجسمه‌های پوشیدنی. صدرا نوری در تعریف اولیه این نمایش استفاده از جواهرات و فلزات گرانقیمت را از الزامات طراحی این مجموعه حذف کرده و آثار هنرمندان را با توجه به مفاهیم موجود در آنها جمع‌آوری کرده است. هنرمندان در این نمایش از انواع روش‌ها و مواد برای ساخت و تولید آثار خود استفاده کرده‌اند و اهمیت اصلی موضوع، مواجهه هنرمند با مفهوم و خلق اثری منحصربه فرد بوده است.
موضوع دیگری که در این نمایش به آن پرداخته شده، طراحی صحنه نمایش براساس ایده اصلی است، به نحوی که زمین هر دوطبقه از نگارخانه به گونه‌ای خلاقانه و هوشمندانه با نوعی خاص از ماسه سفید معدنی پوشانده شده و این تدبیر حس ارتباط مستقیم با زمین و طبیعت را به بازدیدکنندگان القا می‌کند. آثار به نمایش گذاشته شده در این فضای طبیعی، در باکس‌های شیشه‌ای زیبا قرار گرفته‌اند و با نورپردازی دقیق و هنرمندانه‌ای به چشم می‌آیند. این باکس‌های شفاف، ضمن ایجاد حفاظت از آثار هنری، امکان مشاهده دقیق جزئیات این مجسمه‌های پوشیدنی از زوایای مختلف را برای مخاطبان فراهم می‌کنند. ضمن اینکه نورهای نمایشگاه مطابق موقعیت‌های نور خورشید در روی زمین به‌صورت هوشمندانه‌ای تغییر می‌کنند. نمایشگاه «همه از خاک برآمده‌اند» از طریق پیوند معنوی میان هنر و طبیعت، سعی دارد تا مفهومی عمیق‌تر از زیورآلات و مجسمه‌های پوشیدنی را به نمایش بگذارد. این نمایشگاه تأکید دارد که زیورآلات چیزی فراتر از یک وسیله زینتی ساده است و می‌تواند بیانگر ارتباط انسان با طبیعت و عناصر پایه‌ای زندگی، از جمله خاک باشد.
با بازدید از این نمایشگاه، مخاطب نه تنها از زیبایی بصری آثار لذت می‌برد بلکه با نگاهی تازه، به نقش و جایگاه زیورآلات در زندگی روزمره خود می‌نگرد. این نمایشگاه فرصتی است تا نگاهی متفاوت به هنر زیورآلات و مجسمه‌های پوشیدنی و ارتباط آن با انسان داشته باشیم. هنرمندان این نمایشگاه عبارتند از؛ میثم احمدی، آتنا اخوان، صادق ادهم، حسنا اربابی، فرحناز انصاری، اشکان بهجو، مهروز بلادی، فرزانه بهرام نوری، پرویز تناولی، مهسا ثمری، امیرحسین جباری، سیاوش جرایدی، فرزانه حسینی، مهسا خیرخواه، ریحانه راعی، سارا رزمی، هادی روشن ضمیر، کامبیز صبری، مریم طبایی، یوکابت فرخی، شاهرخ فریوسفی، مهسا کریمی‌زاده، سارا مسلمی، امیر موسوی‌زاده و علی موسوی زاده.
