علی عوض‌خواه
روزنامه‌نگار

تداوم آتش‌افروزی امریکا در منطقه
اول اکتبر 2024، نیروی هوافضای سپاه با شلیک قریب به 180 موشک بالستیک، تل‌آویو را هدف قرار داد. رسانه‌های رژیم صهیونیستی از جمله یدیعوت آحارونوت خسارات مالی ناشی از آن را 53 میلیون دلار اعلام کردند. از سویی دیگر، به رغم سانسور میزان تلفات عملیات وعده صادق2 از سوی رژیم صهیونیستی، پایگاه داده وزارت بهداشت این رژیم نشان می‌دهد که تنها در روز حمله ایران، بیمارستان‌های اسرائیل بیش از 200 مجروح را پذیرش کرده‌اند. جدای از این موارد، موضوع مهمی که در پی حمله اول اکتبر به چشم آمد، ناکامی مطلق سامانه‌های پدافندی اسرائیل، از جمله فلاخن، پیکان و گنبدآهنین در رهگیری موشک‌های شلیک شده از ایران بود؛ واقعیتی که به افسانه سامانه‌های دفاعی صهیونیست‌ها پایان داد. حالا به‌نظر می‌رسد افسانه‌زدایی از سامانه‌های پدافندی اسرائیل و اثبات این واقعیت که موشک‌های ایران بدون مانع خاصی تا قلب سرزمین‌های اشغالی می‌رسد، امریکا را ناگزیر از ورود مستقیم به رویارویی ایران و رژیم صهیونیستی کرده است. آن هم در شرایطی که بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در مرداد ماه امسال گفته بود که اسرائیل نیازی به کمک کسی ندارد و خودش می‌تواند از خود در برابر حماس، حزب‌الله، انصارالله و ایران دفاع کند. ارسال کمک‌های تسلیحاتی امریکا به اسرائیل اتفاق جدیدی نیست و در همین چهارچوب، استقرار صرف سامانه ضدموشکی «تاد» در سرزمین‌های اشغالی هم اهمیت چندانی ندارد. اما نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد، حضور قریب به 100 نظامی امریکایی به‌عنوان اپراتورهای سامانه «تاد» در منطقه است.
به‌نظر می‌رسد واشنگتن با ارسال نیروی نظامی به اسرائیل، فارغ از توانمندی یا عدم توانایی «تاد» در مقابله با موشک‌های ایرانی، طرح ایجاد بازدارندگی در برابر حملات احتمالی ایران را دنبال می‌کند. به عبارت ساده‌تر ایالات متحده در بطن ارسال سامانه «تاد»، قصد دارد با استقرار نیروی نظامی در اسرائیل و دخالت مستقیم در رویارویی تهران و تل‌آویو، ایران را از هر گونه واکنش به حمله‌ احتمالی اسرائیل منصرف کند. موضوعی که البته از چشم تهران دور نماند و عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان در حساب کاربری خود، با لحنی هشدارآمیز نوشت: امریکا در حال ارسال بی‌سابقه تسلیحات به اسرائیل است. این کشور اکنون جان نیرو‌های خود را با اعزام آنها برای هدایت سیستم‌های موشکی امریکایی در اسرائیل در معرض خطر قرار می‌دهد. این اظهارات نشان داد که ایران بازی امریکا را خوانده و در صورت وقوع جنگ مستقیم با اسرائیل، در هدف قرار دادن سرزمین‌های اشغالی هیچ ملاحظه‌ای از جمله در قبال سربازان امریکایی نخواهد داشت.
 
«طوفان در فنجان»!
Tempest in a teapot، به معنای طوفان در فنجان، معادل امریکایی اصطلاح «از کاه کوه ساختن» و مصداق بارز اقدام ایالات متحده در راستای استقرار سامانه ضدموشکی «تاد» در سرزمین‌های اشغالی است. طبیعتاً استقرار چنین سامانه پیشرفته‌ای در اسرائیل، توان دفاعی صهیونیست‌ها را افزایش خواهد داد. اما آیا این افزایش می‌تواند امنیت سرزمین‌های اشغالی را تضمین کند؟ پاسخ این سؤال را باید در توانمندی‌های موشکی ایران جست‌و‌جو کرد.
خردادماه 1402 جمهوری اسلامی ایران با رونمایی از موشک فتاح به جمع انگشت‌شمار کشورهای دارای فناوری موشک‌های هایپرسونیک پیوست. چند ماه بعد، فتاح2 نیز با افزایش قابلیت‌ و بهبود معایب نسبت به فتاح1، با حضور رهبر انقلاب رونمایی شد تا خیال ایران برای استفاده از به‌روز‌ترین فناوری موشک‌ها را راحت کند.
مهم‌ترین ویژگی منحصر به فرد فتاح نسبت به سایر موشک‌های بالستیک این است که این موشک با برد 1400 کیلومتری قادر است از تمام سامانه‌های سپر موشکی و پدافندی عبور و آنها را منهدم کند. اساساً کاربرد اصلی فتاح، انهدام سامانه‌های دفاعی است.
دقت اصابت بالا، سرعت فراصوت، توان پنهانکاری و البته قدرت مانورپذیری در داخل و خارج از جو این امکان را به فتاح می‌دهد تا به سامانه‌های دفاعی از جمله «تاد» غلبه کند. در طرف مقابل، سامانه ضدموشکی «تاد» قرار دارد که اساساً برای رهگیری موشک‌های بالستیک طراحی و ساخته شده است. «تاد» زمانی قادر به شناسایی هدف متخاصم خواهد بود که موشک شلیک شده، فاز میانی حرکت خود را طی کرده باشد. رادارهای این سامانه زمانی عمل می‌کنند که موشک شلیک شده در شعاع 1000 کیلومتری قرار گیرد. موشک‌های سامانه نیز باید منتظر بمانند تا هدف در شعاع 200 کیلومتری ظاهر شود. موضوعی که باعث می‌شود تا ایجاد هر نوع تغییری در مسیر حرکتی موشک‌های متخاصم، ضریب خطای سامانه را افزایش دهد؛ مأموریتی که موشک‌های بالستیک عادی قادر به انجامش نیستند، اما موشک فتاح اساساً برای انجام آن طراحی شده است.

«تاد» می‌تواند؟
فارغ از بهره‌مندی ایران از موشک‌های هایپرسونیک، باید گفت سامانه دفاعی «تاد» شانس چندانی در مقابله با موشک‌های ایرانی ندارد. این گزاره را تجربه حضور سامانه مشابه «تاد» در اسرائیل به دست می‌دهد. رژیم صهیونیستی برای مقابله با حملات موشکی، از سامانه‌های پدافندی متعددی برخوردار است. فلاخن، ارو(پیکان) و گنبدآهنین شناخته شده‌ترین سامانه‌های دفاعی اسرائیل به حساب می‌آیند که دو مورد اول، وظیفه مقابله با موشک‌های بالستیک را برعهده دارند. اما در کنار این سامانه‌ها، اسرائیل از سامانه ارو3(پیکان3) هم برخوردار است. سامانه‌ای با همکاری مشترک امریکا و به کارگیری ویژگی‌هایی مشابه «تاد»، برای رهگیری موشک‌های بالستیک دوربرد و خارج از جو زمین طراحی و ساخته شد. به عبارتی دیگر، امریکا و رژیم صهیونیستی با تلفیقی از ویژگی‌های سامانه‌های ضدموشکی «تاد» و «پیکان»، پیکان 3 را طراحی و از سال 2017 وارد فاز عملیاتی کردند.
در آبان ماه سال گذشته، ارتش اسرائیل مدعی شد که برای اولین بار از سامانه ضد موشکی «پیکان ۳» برای رهگیری موشک شلیک شده از یمن استفاده کرده است. اماکم‌تر از یک سال زمان نیاز بود که عیار این سامانه پیشرفته ضدموشکی در عملیات وعده صادق2 مشخص شود. طبق اعلام رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بیش از 90 درصد موشک‌های شلیک شده با موفقیت به اهداف تعیین شده در تل‌آویو اصابت کردند. با توجه به چنین تجربه‌ای، به‌نظر نمی‌رسد که «تاد» سرنوشتی متفاوت‌تر از سامانه مشترک امریکا و اسرائیل داشته باشد.