ایلیا پیرولی
خبرنگار

تورم عمومی کل کشور طی یک سال اخیر منتهی به شهریور‌ماه امسال با کاهش قابل توجهی مواجه شده است. به‌عنوان نمونه شهریور ماه امسال متوسط نرخ تورم سالانه سبد مصرفی خانوارهای کشور به 34.2 درصد رسید که 11.9 درصد کمتر از نرخ تورم سالانه شهریور ماه سال گذشته بوده است. رقم گفته شده نشان از کاهش شتاب تورمی داشته و این گزاره بدین معناست که نرخ تورم با افت بلند‌مدت روبه‌رو شده است و حکایت از تداوم این روند در آینده دارد. نرخ تورم یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی است که نشان می‌دهد متوسط قیمت کالا و خدمات درهر مقطع زمانی چند درصد نسبت به گذشته تغییر کرده است.
این کاهش التهاب نرخ تورم در حالی صورت می‌گیرد که در یک سال اخیر رخداد‌های سیاسی و نظامی در سطح منطقه افزایش یافته و نتایج این موارد بر اوضاع اقتصادی منطقه خاورمیانه اثرگذار بوده است. با این وجود، اقتصاد کشورمان بخصوص در حوزه پولی توانسته ثبات داشته باشد و انتظارات تورمی را کنترل کند.
تدابیرعملیاتی قابل تأمل
ارزیابی داده‌ها نشان می‌دهد که نرخ تورم سبد مصرفی خانوارها از میانه تابستان سال 1401 پس از یک افزایش ناگهانی در پی حذف ارز ترجیحی روندی نزولی داشت و این روند در یک سال اخیر منتهی به مهرماه سال 1403 شتاب بیشتری گرفت.
این درحالی است که در یک سال اخیر حوادث فلسطین بر اوضاع منطقه سایه انداخته است. رخداد طوفان‌الاقصی در مهرماه سال گذشته وهمچنین عملیات غرورآفرین وعده صادق 1 و 2 توسط ایران علیه رژیم صهیونیستی که به ترتیب در فروردین ماه و مهر ماه امسال صورت گرفت، بازارهای مالی و بخصوص سبد مصرفی خانوارهای ایرانی را با رشد تورم مواجه نکردند. بر اساس گواه کارشناسان اقتصادی، مواردی نظیر پیش‌بینی‌پذیر کردن شاخص‌های اقتصاد، اتخاذ سیاستگذاری مناسب پولی، کنترل رشد نقدینگی و در نهایت انجام تثبیت اقتصادی ازمهمترین دلایل مهار رشد تورم و افت آن بوده است.‌

شفاف‌سازی شاخص‌های کاهش تورم
برپایه داده‌های آماری مرکز آمار، نرخ تورم در شهریور ماه امسال در هر سه شاخص سالانه، ماهانه و نقطه به نقطه با کاهش مواجه شده که بیانگر آن است که در ماه‎های آتی نیز این روند ادامه خواهد یافت. چرا که اگر میانگین نرخ تورم برفرض شاخص ماهانه یک درصد رشد در نظر گرفته شود، تا پایان سال نرخ تورم سالانه حول و حوش 29 درصد خواهد شد. در 12 ماهه منتهی به مهر‌ماه سال گذشته، متوسط نرخ تورم در شهریور سال گذشته 46.1 درصد بوده که نشان می‌دهد هزینه خانوارها در کشور با این رقم افزایش یافته است، اما در شهریور‌ماه امسال این نرخ به 34.2 درصد کاهش یافته است. این رقم نشان می‌دهد که نرخ تورم سالانه در شهریورماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه 11.9 درصد کاهش یافته است. یعنی هزینه خانوارها به این میزان افت کرده است. در شهریور ماه سال گذشته نرخ تورم نسبت به شهریور ماه سال 1401 که از آن نرخ تورم نقطه‌ای یاد می‌شود، 39.5 درصد بوده که در شهریور ماه سال‌جاری این نرخ با افت 8.3 درصدی مواجه شده است و به رقم 31.2 درصد رسیده است. نرخ تورم ماهانه در شهریور‌ماه امسال نیز نسبت به مرداد سال‌جاری به 1.7 درصد رسید که نسبت به شهریور سال گذشته 0.3 درصد کاهش نشان می‌دهد. در فروردین ماه امسال که عملیات وعده صادق یک ایران علیه رژیم صهیونیستی صورت گرفت، نرخ تورم سالانه و نقطه‌ای نسبت به اسفند سال گذشته با افت مواجه بوده است. به طور مثال در فروردین ماه سال‌جاری، نرخ تورم سالانه به 38.8 درصد رسید که این رقم در اسفند سال گذشته 40.7 درصد برآورد شده بود.

 تورم خوراکی‌ها در کمترین میزان
بررسی‌ها نشان می‌دهد که تورم 12 ماهه خوراکی‎ها منتهی به شهریور‌ماه امسال به کمترین میزان خود در حدود 4 سال اخیر رسیده است. تورم سالانه خوراکی‌ها در مرداد امسال 30.2 درصد بوده اما در شهریور ماه به 29.1 درصد رسیده است. این رقم کمترین رقم از آذر ماه سال 1399 تا‌کنون بوده است. تورم ماهانه خوراکی‌ها نیز از 1.1 درصد کالاهای «خوراکی، آشامیدنی و دخانیات» از 1.1 درصد به 0.9 درصد کاهش یافت.
تورم شهریور‌ماه امسال خوراکی‌ها نسبت به شهریو‌ر ‌ماه سال گذشته که به نام نقطه‌ای نام گرفته نیز با 0.6 درصد کاهش به 23.8 درصد رسید. به عبارتی دیگر هزینه خوراکی‌ها در شهریور ماه امسال با کاهش شتاب مواجه شده است.

بــــرش

فراهم شدن زمینه تداوم افت تورم
آنچه باعث شده تا نرخ تورم بدون توجه به مسائل بیرون از مرزهای کشور با کاهش مواجه شود، سیاستگذاری تثبیت اقتصادی بوده است، از جمله تثبیت نرخ ارز در محدوده مشخص و قابل پیش‌بینی، ایجاد مرکز معاملات ارز و طلا، مدیریت تقاضا و کنترل رشد نقدینگی که با کنترل رشد مقداری ترازنامه بانک‌ها و برخورد با بانک‌های ناتراز و اصلاح آنها پیگیری و اجرایی شد. به هر حال نرخ تورم با افت بلند‌مدت مواجه شده است و این روند تا پایان سال ادامه خواهد داشت.