برای فهم امروز خاورمیانه «صلحی که همه صلح‌ها را بر باد داد» را بخوانید
سمیه عالمی
نویسنده و پژوهشگر ادبیات دفاع مقدس
در این چند روز به همه توصیه کردم که کتاب «صلحی که همه صلح‌ها را بر باد داد» تألیف دیوید فرامکین ترجمه حسن افشار را بخوانند. چون در روایت‌های ما فقط بخشی از ماجرا وجود دارد که بخش کوچک قصه است. در حالی که بخش کلان قصه در کتاب «صلحی که همه صلح‌ها را بر باد داد» ثبت شده است و ما با خواندن این اثر متوجه می‌شویم از کجا این فتنه‌ها شکل گرفت و تا کی ادامه خواهد داشت.
تا زمانی که عرب ساکن خلیج‌فارس و جنوب‌غرب آسیا، درگیر این باشد که رژیم صهیونیستی و امریکا را به رسمیت بشناسد، این ماجراها ادامه دارد. چون از نظر آنها اینجا منطقه آخرالزمانی است، هم از نظر مسیحیت و هم از نظر یهود. همچنین دلایل خیلی محکمی دارند که بابت آن ظلم بکنند و ایجاد جنگ و ناآرامی و حضور خودشان را در منطقه گسترش دهند.
درباره کتاب
کتاب «صلحی که همه صلح‌ها را به باد داد» [A peace to end all peace] نوشته دیوید فرامکین [David Fromkin] در سال 1368 در آمریکا انتشار یافت و در ایران توسط نشر ماهی در سال 1395 منتشر شد. نویسنده در این کتاب شکل‌گیری خاورمیانه جدید پس از سقوط امپراطوری عثمانی را بررسی می‌کند.
فرامکین، حقوقدان و مورخی است که به صورت تخصصی در حوزه خاورمیانه فعالیت دارد و در دانشگاه روابط بین‌الملل تدریس می‌کند. او برای این کتاب نامزد جایزه National Book Critics Circle و همچنین پولیتزر شد.
کتاب در زبان اصلی در سال ۱۹۸۹ منتشر شده است. فرامکین در این اثر به شرح و تحلیل رویدادهایی که به تجزیه امپراطوری عثمانی در هنگامه جنگ جهانی اول منجر شد، می‌پردازد و در نتیجه همین تجزیه بود که تغییرات وسیع در خاورمیانه ایجاد شد. فرامکین معتقد است این تغییرات به جنگ جهانی جدیدی منجر شد که همچنان ادامه دارد. نویسنده در این کتاب تنها به نقش اروپا در خاورمیانه نمی‌پردازد، بلکه تأثیر این دگرگونی در خود اروپا را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد و گاه خواننده را با خود به دل بیابان‌های شبه‌جزیره عربستان می‌برد و با ماجراجویی‌های لارنس همگام می‌کند و گاه از اختلافات و مناقشات دولتمردان اروپایی در پایتخت‌هایشان پرده برمی‌دارد. همچنین می‌توان تاریخی را که این کتاب بدان پرداخته سفر پیدایش قرن بیستم و خاورمیانه امروزی دانست. «صلحی که همه صلح‌ها را بر باد داد» از سوی بسیاری از منتقدان تحسین شده است. ریچارد هولبروک نوشته است: «هیچ سیاستمداری بدون دانستن پیشینه منطقه خاورمیانه نمی‌تواند آن را به درستی بشناسد و از میان کتاب‌های زیادی که در مورد این منطقه نوشته شده است، هیچ‌کدام به پای حماسه تأثیرگذار فرامکین نمی‌رسد.» ویلیام راجر لوئیس در مرور کتابی که برای نیویورک تایمز نوشت، کتاب فرامکین را عالی خواند. کتاب ۱۲ بخش و ۶۱ فصل دارد. عناوین و سرفصل‌های بخش‌های کتاب به ترتیب از این قرار است: «در چهارراه تاریخ»، «کیچنر: نگاه به آینده»، «بریتانیا در باتلاق خاورمیانه»، «براندازی»، «متفقین در حضیض اقبال»، «دنیاهای تازه و ارض‌های موعود»، «حمله به خاورمیانه»، «غنایم جنگی»، «چون آب‌ها از آسیاب افتاد…»، «طوفان بر فراز آسیا»، «بازگشت روسیه به خاورمیانه» و «توافق ۱۹۲۲ خاورمیانه.»
