نازنین‌فاطمه سامنی
خبرنگار

در سال‌های اخیر، غزه نه تنها شاهد بحران‌های انسانی و اجتماعی بوده، بلکه به عنوان زادگاه هنرمندانی خلاق و پرشور نیز شناخته می‌شود. این هنرمندان با آثار خود تلاش کرده‌اند روایتگر واقعیات تلخ و شیرین زندگی در سرزمین خود باشند، با این حال فقدان آنان به دلیل شرایط ناگوار سیاسی و اجتماعی، همچنان یک آسیب جدی به فرهنگ و هنر این منطقه وارد کرده است. در ادامه نکاتی را درباره هنرمندانی که در این شرایط سخت به شهادت رسیده‌اند، یادآور می‌شویم. آثار این هنرمندان، نه تنها یادگاری از زندگی و تلاش‌هایشان، بلکه نمایانگر صدای جمعیتی تحت فشار و استبداد است. اگر این آثار به درستی مستند و منتشر نشوند، احتمال فراموشی آنها و پیوستن به تاریخ بشدت افزایش می‌یابد. تبدیل این آثار به کتاب، مستند کردن داستان‌های آنان، حفظ و نگهداری در موزه‌ها و سازمان‌های بین‌المللی، می‌تواند راهی برای زنده نگه ‌داشتن یاد و هنرشان و همچنین آگاهی‌بخشی به نسل‌های آینده باشد.
نسل‌کشی فلسطینیان بعد از ۷ اکتبر فاجعه‌ای تعجب‌بر‌انگیز بود. در این میان البته زندگی‌هایی هم بود که رنگ نوآوری، نبوغ و آفرینش داشت از آن جمله فردی به نام «زقوت» یکی از برجسته‌ترین هنرمندان سال‌های اخیر فلسطین، بانوی ۳۹ ساله‌ای بود که ۴ فرزند داشت و با کار هنری خود زندگی فرزندانش را تأمین می‌کرد. او روز جمعه ۳ اکتبر به همراه دو فرزندش در پی بمباران وحشیانه اسرائیل به شهادت رسید. هنرمند برجسته دیگر «نسمه عادل ابوشعیره»، فعال نقاشی دیجیتال و مدرس دانشگاهی بود که به عنوان دستیار رئیس گروه هنرهای زیبا و طراحی گرافیک در دانشگاه الاقصی فعالیت می‌کرد و در جریان حمله هوایی ارتش رژیم صهیونیستی به خانه‌اش در شهر غزه به شهادت رسید. «حکیم عبد‌الکریم محمود الکحلوت»، یک هنرمند فلسطینی جوان دیگر بود که آثارش را محملی برای گفتن از آلام و مصائب زندگی تحت اشغال مردمش با نمایش فردایی روشن و امید‌بخش برای آنها قرار داده بود و در تاریخ ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲ بر اثر بمباران و ویرانی خانه‌اش به همراه ۱۰ نفر دیگر از اعضای خانواده و البته آثارش در زیر آوارها مدفون شدند. «محمد سامی قریقع» نیز در حالی به شهادت رسید که تنها ۲۳ سال داشت. محمد هنرمند خلاقی بود که علاقه وافری به تلفیق فناوری‌های جدید با هنر داشت. در جریان اتفاقات بعد از ۷ اکتبر او به بیمارستان المعمدانی غزه رفت تا باقیمانده توان و نیروی خود را برای کمک به کودکان ساکن این بیمارستان به کار گیرد. علاوه بر این تلاش کرد صدای این کودکان را به گوش دنیا برساند اما برابر چشمان مبهوت و حیرت‌زده جهان، رژیم کودک‌کش اسرائیل با نقض همه قوانین بشری این بیمارستان را با تمام ساکنانش هدف موشک قرار داد.
همچنین «ابونداء» شاعر و داستان‌نویس در اثر تجاوزات رژیم صهیونیستی به غزه در ماه اکتبر به شهادت رسید. «ایناس السقا» را نیز می‌توان یکی از مؤسسان تئاتر بانوان در غزه برشمرد. او کارگاه‌های نمایشی و تئاتر بسیاری را با کودکان و بانوان نوار غزه برگزار کرد و در بسیاری از فعالیت‌های تعاملی اجتماعی شرکت فعال داشت؛ دشمن اشغالگر او را قبل از اینکه بتواند کار یک نمایشنامه را که در حال پیگیری تولید آن بود به اتمام برساند، از میان ما ربود. «علی نسمان» دیگر بازیگر سینما و تئاتر، کمدین، هنرمند و شخصیت رسانه‌ای فلسطینی در حمله هوایی رژیم کودک‌کش صهیونیستی به نوار غزه به شهادت رسید. «عمر ابوشاویش»، شاعر و نویسنده فلسطینی نیز از پیشگامان عرصه فعالان اجتماعی در حوزه جوانان بود. «محمد صالح» شاعر و ادیب جوان غزه‌ای را که با اشتیاق زیادی شعر و ادبیات مقاومت را دنبال می‌کرد و همیشه از مقاومت ملت فلسطین و افتخارات خود سخن می‌گفت نیز در حملات بی‌رحمانه رژیم اشغالگر از دست دادیم. «هبه زقوت» کشورش را با رنگ‌های شاد و مفرح و قلم زیبایی که در دست داشت رنگ‌آمیزی کرده؛ قدس و مسجد‌الاقصی را با قلم‌مو در آغوش می‌کشید و تمام عشق و محبتش را در نقاشی‌های خود نمایان می‌کرد. زقوت در نوار غزه به دنیا آمد و در جریان بمباران نوار غزه به همراه پسرش به شهادت رسید. سخنان «هبه ابونداء» نیز که روزی در شعرش نوشته بود هرگز فراموش نمی‌شود؛ سخنانی که در آنها درد اسارت در بزرگ‌ترین زندان روباز جهان نمایان و آشکار است. «هبه» در ابیاتی نیمایی، این درد را این‌گونه منتقل می‌کند:«در اتاق فراموشی / جایی که خورشید به زنگ خانواده نزدیک نمی‌شود.» در حقیقت ابونداء، شاعر و داستان‌نویس در اثر تجاوزات رژیم صهیونیستی به غزه در ماه اکتبر به شهادت رسید. او اهل روستای جرجه بود که خانواده او در جریان نکبت‌بار سال ۱۹۴۸ به غزه آمدند و هبه نیز در نوار غزه به دنیا آمد و آنجا زندگی می‌کرد.