امین محمودی
خبرنگار

گرمای بی‌سابقه هوا در اغلب مناطق جهان خصوصاً ایران سبب شده که مصرف برق نیز با افزایش بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شود به طوری که گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد خاموشی‌ها در 10 کشور حوزه خاورمیانه تشدید شده است.
در ایران نیز مصرف برق در تابستان سال‌جاری 44 بار رکورد شکسته، هر چند که طبق اعلام هواشناسی از هفته آینده به پایان ناترازی برق و گرمای هوا خواهیم رسید.
در این بین بد نیست بدانیم یکی از شیوه‌های تأمین برق کشورمان استفاده از نیروگاه‌های برقابی و آب پشت سدهای کشور است. از این رو مهم است که میزان پرشدگی این سدها همواره خصوصاً در فصل تابستان زیاد باشد.
بر اساس به‌روزترین آمار وزارت نیرو از وضعیت سدهای کشور با وجود گرمای شدید مردادماه و افزایش تقاضای آب در کنار تبخیر بالا، سدهای کشور هم‌اکنون 14/27 میلیارد متر مکعب آب دارد، این درحالی است ‌که سال گذشته در همین بازه زمانی حجم آب موجود در سدها 32/24 میلیارد مترمکعب بوده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که حجم آب موجود در سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری تا سوم شهریورماه نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته ۱۲ درصد رشد را نشان می‌دهد.
وضعیت ورودی سدهای کشور نیز نشان می‌دهد که از ابتدای سال آبی جاری تا سوم شهریور 85/40 میلیارد مترمکعب آب وارد سدهای مهم و بزرگ کشور شده است. سال گذشته در همین بازه زمانی میزان آب ورودی به سدها 39/38 میلیارد مترمکعب بوده است که اختلافی ۶ درصدی با ورودی‌های امسال دارد. سدهای زنجیره کارون و دز نیز که عمده تولید انرژی برقابی ایران را پوشش می‌دهد، به ترتیب ۷۱ و ۷۵ درصد پر از آب است.
 این در حالی است که آورد آبی سدهای خوزستان امسال 5/4 میلیارد متر مکعب کمتر از پارسال بود. همچنین سد کرخه نیز با رشد 5/1 برابری آورد آبی مواجه شده و برخلاف ۳ سال گذشته هم‌اکنون ۵۶ درصد پرشدگی دارد.

شفاف‌سازی قابل تأمل
فیروز قاسم‌زاده، سخنگوی صنعت آب در ارتباط با وضعیت ذخایر آبی کشور گفت: علیرغم سال نرمال بارشی، ورودی سدها نسبت به متوسط ۵ ساله دارای کاهش ۱۴ درصدی بوده است. با توجه به اینکه بر اساس مدل‌های اقلیمی، شانس وقوع شرایط زیرنرمال از نظر نزولات جوی و نیز گرمای بالای نرمال در پاییز پیش رو بالا است، لذا مدیریت مصرف آب برای کاهش فشار به منابع آبی امری اجتناب‌ناپذیر است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر که تا پایان سال آبی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ کمتر از یک ماه مانده و این در حالی است که بارش کشور ۲ درصد بیشتر از نرمال و ۱۹ درصد بیشتر از سال گذشته بوده است، خاطر نشان کرد: اما با توجه به تداوم سال‌های خشک در ۳ سال آبی گذشته، آورد رودخانه‌ها جبران نشد؛ به طوری که به عنوان یک شاخص، ورودی به مخازن سدها علیرغم رشد ۶ درصدی نسبت به سال گذشته، نسبت به متوسط ۵ ساله با کاهش ۱۴ درصدی روبه‌رو بوده است.
سخنگوی صنعت آب، میزان پرشدگی سدهای کشور را در حال حاضر ۵۱ درصد عنوان کرد و افزود :با تمرکز بر مدیریت مصارف، این میزان در مقایسه با سال گذشته با افزایش ۱۱ درصدی و در مقایسه با مقدار متوسط ۵ ساله با افزایش ۶ درصدی همراه است.
قاسم‌زاده با بیان اینکه در سال آبی جاری، بر اساس شبکه مبنای باران سنجی وزارت نیرو، به دلیل بارش متفاوت در مناطق مختلف کشور، تغییرات استان‌ها نسبت به نرمال در دامنه ۱۷ درصد کاهش تا ۵۲ درصد رشد متغیر بوده است، تأکید کرد: استان‌های بوشهر، تهران، چهارمحال و بختیاری، قزوین، فارس و سمنان با بیشترین کاهش بارش در شرایط زیر نرمال قرار داشته‌اند.
وی ادامه داد: به طور کلی بارش‌های ۱۷ استان بالای نرمال بوده که استان‌هایی چون یزد، سیستان و بلوچستان، ایلام و آذربایجان غربی بالای ۲۰ درصد رشد داشته‌اند.
سخنگوی صنعت آب کشور با اشاره به اینکه همین امر باعث شده است درصد پرشدگی مخازن سدها نیز در استان‌های مختلف متفاوت باشد، تصریح کرد :‌به طور مثال سدهای تهران در حال حاضر دارای ۳۰ درصد پرشدگی هستند که نسبت به متوسط ۵ ساله با کاهش ۱۹ درصدی مواجه هستند. در چنین شرایطی توجه به امر مدیریت مصرف ضروری است تا از این طریق بتوان اثرات کاهش منابع آبی و بارش‌های زیرنرمال احتمالی در پاییز پیش رو را جبران کرد.