معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری:
سهم تحقیق و توسعه در تولید ناخالص ملی افزایش می‌یابد
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری که پیش از این افزایش نقش فناوری در تولید ناخالص داخلی کشور را یکی از اولویت‌های خود عنوان کرده بود، در دومین رویداد مجمع شبکه ملی مدیران تحقیق و توسعه بر ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت‌های قانون جهش تولید و خلق منابع جدید برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان تأکید کرد.
قانون جهش تولید دانش‌بنیان نوپاست
حسین افشین با اشاره به اینکه رتبه کشور در شاخص جهانی نوآوری کاهش یافته، تأکید کرد: در تأمین مالی باید برنامه و منابع جدید خلق شود که بحث اعتبار مالیاتی قانون جهش تولید دانش‌بنیان، بدون تردید یکی از منابع خواهد بود.
وی قانون جهش تولید دانش‌بنیان را قانونی مترقی و در آغاز مسیر خود دانست و تأکید کرد: قانون جهش تولید دانش‌بنیان، نوپا و هنوز در ابتدای راه است. معاون علمی رئیس‌جمهور با تأکید بر لزوم اصلاح قانون جهش تولید دانش‌بنیان گفت: ۸۰درصد این قانون قابل اجراست و تنها شاید ۲۰درصد آن نیازمند اصلاح باشد. از سوی دیگر اصلاح قانون به راحتی امکانپذیر نیست و این ایرادات باید در حین اجرا مشخص شوند به همین دلیل به یک فرصت سه چهار ساله نیاز داریم تا نقاط ضعف و قوت آن مشخص شود. هنوز ظرفیت‌های این قانون اجرایی نشده است و معتقدم باید برای شناخت ابعاد و زوایای آن، استمرار داشته باشیم و فرصت لازم را اختصاص بدهیم.
وی عملکرد دانشگاه‌ها در ماده ۱۳ قانون جهش تولید دانش‌بنیان را کمرنگ دانست و گفت: قراردادهای تحقیق و توسعه مربوط به تفاهمنامه‌های همکاری صنایع و واحدهای تولیدی دارای واحد تحقیق و توسعه با دانشگاه‌ها یا مراکز آموزش عالی و پژوهشی مرتبط، مشمول معافیت مالیاتی می‌شوند اما عملکرد دانشگاه‌ها در این زمینه غیرقابل قبول است. افشین مسائل و چالش‌های موجود در بحث گمرک، صادرات و ارز را هم از جمله موانع فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان دانست که باید برطرف شود.
تحقیق و توسعه، زیربنای ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری افزودن ۱۰ هزار میلیارد تومان به منابع صندوق نوآوری و شکوفایی را با توجه به تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان، ناکافی دانست و افزود: در حال حاضر تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان به ۱۰ هزار عدد رسیده و این تعداد باید تا پایان برنامه هفتم توسعه به ۳۰ هزار مورد برسد که برای تأمین مالی این تعداد شرکت، نیازمند خلق منابع جدید هستیم.
افشین همچنین تحقیق و توسعه را زیربنای ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان دانست و یادآور شد: شرکت‌های بزرگ باید در بحث زیرساخت و تحقیق و توسعه، پیشران باشند و معاونت علمی هم تسهیلگر و کمک‌رسان تحقق این مهم در اکوسیستم فناوری و نوآوری است.
سهم ناچیز تحقیق و توسعه در تولید ناخالص ملی
معاون علمی رئیس‌جمهور سهم 7دهم درصدی تحقیق و توسعه در تولید ناخالص ملی کشور را ناکافی دانست و گفت: در این بین، سهم تحقیق و توسعه بخش خصوصی در تولید ناخالص ملی کشور، تنها 3دهم درصد است درحالی که سهم تحقیق و توسعه در تولید ناخالص داخلی کشورهای پیشرفته به طور متوسط ۲.۵درصد و در کشورهایی مانند چین، امریکا و کره جنوبی حدود ۳ و نیم درصد است، بنابراین باید در این مسیر گام‌های بلندتری برداریم.
افشین یکی از راه‌های افزایش این سهم را فهم تحقیق و توسعه و ادبیات آن دانست و دانشگاه را یکی از متولیان آن عنوان کرد. وی به شرکت‌های دانش‌بنیان اطمینان داد معاونت علمی در جایگاه حقوقی خود تمام توانش را برای اخذ معافیت مالیاتی تحقیق و توسعه به کار خواهد بست. معاون علمی رئیس‌جمهور همچنین انجمن‌ها، تشکل‌ها و اتاق بازرگانی را بازوی کمکی معاونت علمی دانست و بر استفاده عملیاتی از مشاوره‌ها، دیدگاه‌ها و راهکارهای اعضای این نهادها تأکید کرد.
اختصاص جایزه به دانش‌بنیان‌های صادرات محور
معاون علمی رئیس‌جمهور درباره جوایز درنظر گرفته شده برای شرکت‌های دانش‌بنیان هم گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان صادرات محور که از مقبولیت پایدار برخوردار بوده و با کسب بازار بین‌المللی، به طور مستمر در یک یا چند کشور فروش داشته باشند، در قالب جایزه صادراتی دانش‌بنیان که توسط اتاق بازرگانی به آنها اعطا می‌شود، حمایت خواهند شد. هرچند اعطای جایزه و شناخت ظرفیت‌ها را اتاق بازرگانی انجام می‌دهد، اما معاونت علمی برای چگونگی اعطای این جایزه، برنامه‌ریزی جدی خواهد داشت.
افشین تأکید کرد: منع واردات محصولاتی که دارای تولید دانش‌بنیان داخلی با کیفیت و شرایط مطلوب هستند، به صورت موردی و پیگیرانه از سوی معاونت و متناسب با هر دستگاه پیگیری خواهد شد. در مواردی که بین معاونت علمی و یک دستگاه یا وزارتخانه درباره یک محصول اتفاق نظر باشد، قطعاً حمایت از تولید داخل و منع استفاده از نمونه وارداتی، به طور جدی پیگیری می‌شود.
حمایت هفتگانه صندوق نوآوری از دانش‌بنیان‌ها
معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی هم در دومین رویداد مجمع شبکه ملی مدیران تحقیق و توسعه اعلام کرد: برای حمایت از طرح‌های تحقیق و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان ۷ خدمت در قالب تسهیلات بلاعوض، هم سرمایه گذاری، سرمایه‌گذاری جسورانه و گرنت ارائه می‌شود. گرنت یک خدمت بلاعوض به شرکت‌های دانش‌بنیان برای تأمین هزینه‌های تحقیق و توسعه با هدف اکتساب فناوری‌های مکمل است. سیاوش ملکی‌فر افزود: در این راستا تلاش می‌شود همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان با هسته‌های پژوهشی و تیم‌های تحقیقاتی سازمانی تقویت شود. از این رو ۵۰۰ میلیون تومان به صورت بلاعوض به طرح‌های تحقیق و توسعه‌ای شرکت‌ها پرداخت خواهد شد.
وی خدمت دوم را خدمات آزمایشگاهی دانست و یادآور شد: خدمت سوم این صندوق، حمایت از مالکیت فکری است. وی سرمایه‌گذاری را نیز از دیگر خدمات این صندوق دانست و گفت: به شرکت‌های دانش‌بنیان علاقه‌مند به جذب سرمایه جسورانه برای تجاری‌سازی دستاوردهای تحقیق و توسعه، منابع جسورانه اختصاص داده می‌شود و در سود و زیان طرح‌های فناورانه شرکت‌ها شریک می‌شویم.
ملکی‌فر اضافه کرد: تسهیلات نمونه‌سازی از دیگر خدمات ارائه شده از سوی این صندوق به شرکت‌هاست که کمک می‌کند شرکت‌ها، نمونه‌های آزمایشگاهی محصولات دانش‌بنیان خود را ارتقا دهند و نمونه‌های صنعتی را تکمیل کنند.
وی حمایت از شتاب دهنده‌های دانش‌بنیان را از دیگر حمایت‌های صندوق نوآوری دانست و افزود: شتاب‌دهنده‌های دانش‌بنیان می‌توانند محلی برای تجاری‌سازی دستاوردهای تحقیق و توسعه باشند. شرکت‌های دانش‌بنیان بزرگ و صنعتی می‌توانند مراکز نوآوری خود را در قالب شتاب‌دهنده دانش‌بنیان به ثبت برسانند تا به آنها کمک کنیم.
ملکی‌فر برگزاری رویدادهای شبکه‌سازی را از دیگر خدمات دانست و افزود: ما کمک می‌کنیم شرکت‌های دانش‌بنیان، نیازهای تحقیقاتی خود را به دیگران معرفی کنند و دستاوردهای تحقیقاتی خود را به متقاضیان معرفی کنیم. همچنین در رویدادهایی مانند «پیوند»و «دوشنبه‌های استارتاپی»، به شرکت‌های دانش‌بنیان کمک می‌کنیم که سرمایه‌گذار جسورانه مناسب برای تجاری‌سازی طرح‌های تحقیق و توسعه خود را پیدا کنند.
بــــرش
برنامه‌ریزی برای افزایش سهم
تحقیق و توسعه
معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی در این مراسم از برنامه‌ریزی این معاونت برای افزایش سهم تحقیق و توسعه از GDP در مدت دو سال خبر داد. مهدی الیاسی افزود: رویکرد اصلی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری در راه‌اندازی شبکه ملی مدیران تحقیق‌وتوسعه و نوآوری کشور، تعریف پروژه‌های تحقیق‌وتوسعه مأموریت‌گرا، تأمین مالی و اجرای پروژه‌های شبکه‌سازی و تأمین زیرساخت‌های مشترک تحقیق‌وتوسعه صنعتی است. وی افزود: توانمندسازی فردی، ارتقای دانش و مهارت‌های افراد مؤثر در تحقیق‌وتوسعه و تقویت نهاد تحقیق‌وتوسعه در شرکت‌ها از دیگر رویکردهای معاونت علمی است تا در نهایت شاهد رشد شاخص برد از ۰.۳ درصد به ۰.۵ درصد در مدت دو سال باشیم.
