«ایران» بررسی میکند
تعمیق روابط ایران-حماس به همت اسماعیل هنیه
10 ماه از آغاز جنگ طوفانالاقصی میگذرد. رژیم صهیونیستی به رغم کشتار قریب به 40 هزار نفر از مردم مظلوم فلسطین که تعداد قابل توجهی از آنها را زنان و کودکان تشکیل میدهند، نتوانسته به اهداف تعیین شده خود از حمله به غزه دست پیدا کند. نابودی تشکیلات حماس و در مقیاسی کلانتر، از بین بردن مقاومت فلسطین، اهداف مهم اسرائیل در حمله به غزه بود؛ اهدافی که با گذشت زمان از دسترس رژیم صهیونیستی دورتر میشود. شکستهای میدانی و راهبردی رژیم صهیونیستی در مقابله با گروههای مقاومت فلسطین که با عملیات هفتم اکتبر سال قبل میلادی وارد مرحله جدیدی شد، صهیونیستها را وادار به اتخاذ اقدامات تروریستی علیه رهبران مقاومت فلسطین کرده است. ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس در تهران نیز در همین راستا قابل تحلیل و بررسی است. مشخصاً اصلیترین دلیل رژیم صهیونیستی برای ترور اسماعیل هنیه، تأثیر مستقیم وی در پیشبرد مبارزه مقاومت فلسطین علیه صهیونیستها بوده است. با این حال، آنچه در کارنامه شهید هنیه به چشم میخورد، نقش بیبدیل او در تعمیق روابط ایران و جنبش مقاومت اسلامی فلسطین(حماس) است.
روابط ایران-حماس از کجا آغاز شد؟
اولین روابط میان جنبش حماس و ایران سه سال پس از تشکیل این گروه مقاومت آغاز شد. زمانی که اولین کنفرانس «کمک به انتفاضه فلسطین» در سال ۱۹۹۰ در تهران برگزار شد. یک سال بعد نیز در کنفرانسی به همین نام، اعضای حماس با حضور گسترده خود در تهران، از ایران خواستند که دفتر نمایندگی دائمی برای آنها ایجاد کند. این دفتر بلافاصله تشکیل شد و «عماد علمی» به موازات کار سفیر فلسطین در تهران به عنوان سفیر حماس در پایتخت ایران فعالیت خود را آغاز کرد. این اتفاقات در شرایطی رخ میداد که یاسر عرفات عطای مبارزه با صهیونیستها را به لقایش بخشید و صلح با رژیم صهیونیستی را در دستور کار خود قرار داد. در طول دهههای اخیر، روابط ایران و حماس به طور کلی رو به رشد و باثبات بود. اما انتخاب اسماعیل هنیه بهعنوان رئیس دفتر سیاسی حماس، نقطه عطفی در روابط ایران و مقاومت فلسطین به شمار میآید.
در مسیر تعمیق روابط
در سال 2017 میلادی بود که رهبری جنبش مقاومت اسلامی فلسطین(حماس) دستخوش تغییراتی شد. پس از موسی ابومرزوق و خالد مشعل، اسماعیل هنیه سومین فردی بود که رهبری جنبش حماس(ریاست دفتر سیاسی) را بر عهده میگرفت. به همراه هنیه، شخصیتهایی مثل یحیی سنوار و صالح العاروری نیز به صدر رهبری حماس بازگشتند. بازگشتی که نوید تعمیق روابط این گروه مقاومت فلسطینی با جمهوری اسلامی ایران را میداد.
بازگشت اسماعیل هنیه به صدر رهبری حماس پس از آن صورت گرفت که این گروه مقاومت فلسطینی در ارتباط با بحران سوریه، با ایران و محور مقاومت منطقه اختلاف نظر پیدا کرد. جنبش حماس و بدنه اخوانی آن، برداشتی متفاوت از آنچه در سوریه میگذشت داشتند. طبق نظر آنها که تحلیل غالب فضای جهان عرب هم بود، بحران سوریه یک قیام مردمی علیه یک حاکمیت سکولار و دیکتاتوری بود. اما جمهوری اسلامی ایران بر وقوع یک فتنه برای ضربه زدن به مقاومت و البته مسأله فلسطین تأکید داشت. در نهایت و با گذشت چند سال از آغاز بحران و کاهش فضای تنشآلود سوریه و مهمتر از همه سوق پیدا کردن کشورهای عربی به سمت عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی، موجب شد که حماس در راستای ترمیم روابط خود با ایران و محور مقاومت حرکت کند. حرکتی که سرآغاز آن انتخاب اسماعیل هنیه بهعنوان رئیس جنبش مقاومت اسلامی فلسطین بود.
گسترش و تعمیق روابط با ایران و در ادامه محور مقاومت منطقه، سیاستی بود که شهید هنیه در قامت ریاست دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین دنبال میکرد. در همین راستا و در دی ماه سال 96 بود که اسماعیل هنیه بهعنوان رئیس دفتر سیاسی حماس، در نامهای به رهبر انقلاب اسلامی، تأکید کرد که «ملت فلسطین مواضع ثابت و ارزشمند ایران در مسأله قدس را میستاید.» بیش از یک سال بعد نیز، در روزهای پایانی تیر ماه سال 98، هیأتی از حماس، به سرپرستی صالح العاروری، نایبرئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین به ایران آمده و به دیدار رهبر انقلاب رفتند.
چند ماه پس از این دیدار و پس از ترور شهید سلیمانی توسط امریکا، اعضای حماس به رهبری اسماعیل هنیه خود را به تهران رساندند تا ضمن حضور در مراسم تشییع شهید سلیمانی و همراهانش، بر گسترش روابط حماس و ایران تأکید کنند. هنیه در مهمترین بخش از سخنان خود در مراسم تشییع سپهبد شهید سلیمانی، اعلام کرد که این فرمانده بزرگ، شهید قدس است.
شهید هنیه در جریان سخنرانی خود در مراسم تشییع رئیسجمهور شهید ایران نیز ضمن قدردانی از حمایتهای همه جانبه ایران از مقاومت فلسطین گفت: «مطمئن هستیم جمهوری اسلامی ایران به راه خود در حمایت از مردم فلسطین توسط رهبری انقلاب و مسئولانش ادامه خواهد داد تا روزی که بر فراز قدس شریف پرچم توحید و پیروزی را برافراشته سازیم.»
رئیس دفتر سیاسی حماس از آغاز جنگ طوفان الاقصی نیز چند مرتبه به تهران آمده و به دیدار حضرت آیتالله خامنهای و مقامات کشورمان رفت.
پای ثابت رویدادهای مهم در ایران
اسماعیل هنیه بهعنوان رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، پای ثابت رویدادها و مراسمهای مهم ایران بود. جدای از دیدارهای متعدد او با حضرت آیتالله خامنهای، حضور و سخنرانی وی در مراسم تشییع رئیسجمهور شهید ایران و شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی و البته تحلیف ریاست جمهوری دکتر پزشکیان نشان از روابط فعال و حسنه حماس با جمهوری اسلامی ایران دارد. حالا طبق فرمایش رهبر انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی ایران خونخواهی شهید اسماعیل هنیه از رژیم صهیونیستی را وظیفه خود میداند.