به مناسبت روز جهانی محیطبان و جنگلبان
فدائیان سبز
10 مرداد ماه روز جهانی جنگلبان و محیطبان است. عاشقانی که با دست‌های خالی از جنگل‌ها و محیط زیست کشور حفاظت می‌کنند. همین چند روز پیش بود که قاچاقچیان چوب با اره برقی دست راست یک جنگلبان را بریدند و دست چپ او را در جنگل‌های هیرکانی شکستند.
جامعه محیطبانی برای آرامش آهوها و شوکاها و حفاظت از یوزپلنگ‌ها و پلنگ‌ها 150جان عزیز را از دست داده است. 379 محیطبان جانباز شده‌اند تا گونه‌های گیاهی و جانوری ما به‌عنوان سرمایه‌های تجدید ناپذیر کشور باقی بمانند.براساس آماری که جمشید محبت خانی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست می‌دهد، از تعداد ۱۵۰ محیطبانی که در محیط‌زیست جان خود را از دست داده‌اند، ۴۹ نفر از سوی بنیاد شهید، شهید اعلام شده‌اند.
37 جنگلبان هم جانشان فدای جنگل‌های هیرکانی و تورانی شده است تا سایه سبز البرز و زاگرس بر سر ایران باشد. پوشش سبز البرز و زاگرس تضمین کننده امنیت آبی و غذایی کشور است.
عباسعلی نوبخت، رئیس سابق سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه تاکنون ۳۷ نفر در راه حفظ جنگل‌ها جان خود را از دست داده و ۴۵۰ نفر مجروح شده‌اند، گفت: تا کنون دو نفر از این افراد در بنیاد شهید به عنوان شهید شناخته شده‌اند و چهار نفر نیز به عنوان جانباز محسوب می‌شوند.
به گفته علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست این آمار فقط گوشه‌ای کوچک از فداکاری و جانفشانی‌های محیطبانان و جنگلبانان برای حفاظت از این مرز و بوم است چرا که نمی‌توان از همه تلاش‌هایشان و زخم‌های عمیقی که بر پیکر آنها نقش بسته است یاد کرد. از حقوق و مزایای پایین گرفته تا حضور همیشه فعال در دل آتش‌سوزی عرصه‌ها و جنگل‌ها که گاه بلای جانشان می‌شود.
بسیاری از ما بی‌رحمانه به تخریب روند چرخه حیات می‌پردازیم. از گیاهان گرفته تا درختان و حیوانات گوناگون، از جنگل تا برکه، دشت یا تالاب به هیچ چیز رحم نمی‌کنیم. غافل از اینکه دود این غارت و تخریب در نهایت به چشم خود انسان می‌رود. زیرا بعد از نابودی جنگل‌ها و محیط زیست نوبت به انقراض نسل انسان خواهد رسید. اینجاست که وظیفه خطیر جنگلبانان و محیطبانان پررنگ‌تر به نظر می‌رسد. درواقع حضور و تلاش محیطبانان و جنگلبانان یعنی حفاظت از طبیعت و بقای بشریت. به همین دلیل همه دولت‌ها دست به کار شده و مناطق چهارگانه‌ای را تعیین کرده‌اند تا شدیداً مورد پایش و مراقبت قرار بگیرد. از سال ۲۰۰۷ روز31 جولای (۱۰ مرداد)همزمان با نخستین روز تأسیس اتحادیه جهانی رنجرها (محیطبانان) به نام روز جهانی محیطبان نامگذاری شده است؛ بهانه‌ای برای یادآوری جانفشانی‌های این مأموران در راه حفاظت از گنجینه‌های طبیعی بشر روی کره زمین. هرچند که در تقویم ملی ما، 8 / 8 مصادف با ولادت امام هشتم نیز به نام روز ملی محیطبانان کشورمان نامگذاری شده است.
حفاظت از سرزمین
مدیریت و حفاظت ۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار (حدود ۱۱.۸ درصد) از خاک کشور برعهده محیطبانان سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار دارد. طبق استاندارد جهانی حفاظت از هر 1000 هکتار بر عهده یک محیطبان است. اما می‌بینیم که در کشورمان فقط ۳۵۰۰ محیطبان داریم. با یک مقایسه ساده در می‌یابیم که یک هشتم و در برخی مناطق یک دوازدهم عقب‌تر از استاندارد جهانی هستیم. هرچند که در دولت سیزدهم، ۷۰۰ محیطبان جدید به استخدام یگان حفاظت محیط زیست درآمدند اما باز هم از استاندارد فاصله بسیاری داریم.در این میان مسأله مهم حفظ جان جنگلبانان و محیطبانانی است که با افراد مسلح و شرور در حال مبارزه هستند. در ایران طی ۴۰ سال گذشته 150 محیطبان شهید و ۳۷۹ محیطبان جانباز شده‌اند که درمقایسه، برخی کشورها طی ۸۰ تا ۹۰ سال گذشته ۲۰ تا ۲۵ محیطبان جان خود را از دست داده‌اند.
تضمین امنیت محیطبانان
همان‌طور که اکثر کشورها درصدد تجهیز و آموزش محیطبانان هستند، سازمان حفاظت محیط زیست هم دوره‌های آموزشی برگزار کرد تا در صورت مواجهه با خطر یا شرایط خاص در طبیعت، کمترین خسارت و تلفات دامنگیر محیطبانان شود. در اختیار قرار دادن تجهیزات موتوری و لوازم شخصی محیطبانان هم جزو برنامه‌های این سازمان قرار گرفت و مقرر شد تا ۱۰۰ خودروی شاسی بلند که قدرت تردد در مناطق صعب‌العبور را دارند خریداری و در اختیار محیطبانان قرار گیرد. طبق این برنامه برای فاز اول ۲۵ خودرو خریداری و تحویل استان‌ها شد.
به گفته علی سلاجقه، با تجهیز محیطبانان، اجازه نفس کشیدن به متخلفان عرصه محیط زیست را نخواهیم داد. محیطبانان را تجهیز می‌کنیم تا به جای شهادت یا مجروح شدن در عرصه حفاظت از محیط زیست، اجازه فعالیت به متخلفان و شکارچیان را ندهند. حالا آنطور که سلاجقه گفت، برای حضور کمتر محیطبانان در عرصه قرار است از ظرفیت پهپادی و پرنده‌ای بیشتری استفاده کنیم و حفاظت سنتی را به فناوری روز تغییر دهیم.
سرهنگ جمشید محبت‌خانی، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست هم گفت: قرار است با هدف تجهیز محیطبانان ۱٠٠ دستگاه خودروی عملیاتی را تا پایان سال خریداری و تحویل استان‌ها دهند که از ٢۵ خودرو رونمایی و بلافاصله به ٢۵ استان تحویل داده خواهد شد. ۵٠٠ دوربین و 1000 کیسه خواب هم به محیطبانان تحویل خواهد شد.