نبرد هوش مصنوعی با مجرمان سایبری در میدان المپیک
این روزها جهان مشتاقانه بازی‌های المپیک تابستانی پاریس 2024 را دنبال می‌کند و البته این اشتیاق تنها به دوستداران ورزش و توریست‌ها محدود نمی‌شود؛ مجرمان سایبری هم می‌خواهند در این فضا خودنمایی کنند و بی‌شک این بازیگران بد، به دنبال سوء‌استفاده از آسیب‌پذیری‌ها در زیرساخت‌های دیجیتال هستند. هر چند فرانسه از مدت‌ها قبل برای تأمین امنیت سایبری این رویداد بزرگ جهانی تلاش‌ها را آغاز کرده ولی واقعیت این است که نمی‌توان تهدیدهای مجرمان سایبری را نادیده گرفت. فرانسه در بیشتر بخش‌های زیرساختی این رویداد از هوش مصنوعی بهره گرفته تا سطح امنیت را بالاتر ببرد ولی برخی معتقدند همین موضوع می‌تواند یک چالش بزرگ سایبری ایجاد کند.
میترا جلیلی
مجرمان سایبری
در هزارتوی شبکه‌های دیجیتال
میلیاردها بیننده در سراسر جهان، میلیون‌ها تماشاگر در پاریس و بیش از 10 هزار ورزشکار و 20 هزار روزنامه‌نگار، بازی‌های المپیک و پارالمپیک پاریس ۲۰۲۴ را از طریق هزارتویی از شبکه‌های دیجیتالی متصل به یکدیگر مشاهده می‌کنند و هر گونه حمله سایبری احتمالی که بتواند اختلالی در روند پخش این مسابقات ایجاد کند، یک مشکل بزرگ برای برگزارکنندگان بزرگ‌ترین رویداد ورزشی جهان رقم می‌زند. همچنین هکرها می‌توانند زیرساخت‌های حیاتی مانند سیستم حمل‌ونقل، سیستم‌های بهداشت و سلامت و قضاوت و امتیاز‌دهی به ورزشکاران در طول مسابقات و سایر موارد را مورد حمله قرار دهند.
البته تهدید حملات سایبری تنها به المپیک پاریس محدود نمی‌شود و تاریخچه رویدادهای ورزشی بزرگ مملو از مواردی از چنین حملاتی از جاسوسی و خرابکاری گرفته تا نقض اطلاعات و انتشار اخبار جعلی است. رویدادهای المپیک گذشته، از جمله پکن 2008، ریو 2016 و بازی‌های المپیک زمستانی ۲۰۱۸ پیونگ چانگ، همگی با حوادث سایبری دست و پنجه نرم کردند و همین موضوع تهدید سایبری را برجسته‌تر می‌کند.
در مراسم افتتاحیه بازی‌های المپیک زمستانی ۲۰۱۸ حمله سایبری صورت گرفت و پایگاه اینترنتی المپیک 2020 توکیو نیز هک شد به گونه‌ای که دسترسی به این پایگاه اینترنتی بیش از 12 ساعت امکان‌پذیر نبود. المپیک توکیو با بیش از 450 میلیون حمله سایبری روبه‌رو شد که البته برگزارکنندگان موفق به مقابله با آن شدند. با توجه به اینکه المپیک پاریس جزو نخستین بازی‌هایی است که در عصر هوش مصنوعی (AI) برگزار می‌شود، انتظار می‌رود تعداد حملات سایبری در بازی‌های المپیک پاریس که از 26 ژوئیه تا 11 اوت برپاست، رو به افزایش باشد. برخی معتقدند هکرها می‌توانند با استفاده از هوش مصنوعی مولد و دیپ‌فیک و سایر موارد، امنیت مسابقات را تضعیف کنند.
برنامه هوش مصنوعی المپیک در گام نخست
واقعیت این است که برگزارکنندگان بازی‌های المپیک تابستانی 2024 پاریس برای ایجاد یک رویداد فوق‌العاده از فناوری‌های مختلف بهره گرفته‌اند. رد پای این فناوری‌ها را می‌توان از لباس‌های ورزشکاران گرفته تا سیستم‌های تهویه هوا و اشتراک‌گذاری فیلم‌های مسابقات از طریق اینترنت 5G در مراسم افتتاحیه این رویداد روی رودخانه سن مشاهده کرد.
از سوی دیگر کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) در یک ابتکار پیشگامانه، برای نخستین‌بار برنامه هوش مصنوعی المپیک را در آوریل 2024 راه‌اندازی کرد و حالا این فناوری برای اولین‌بار به ورزشکاران کمک می‌کند تا بهترین عملکرد خود را داشته باشند. سیستم نظارتی مبتنی بر هوش مصنوعی که برای محافظت از ورزشکاران برابر سوء‌استفاده آنلاین طراحی شده برای نظارت بر صدها هزار حساب رسانه‌های اجتماعی و پرچم‌گذاری پیام‌های توهین‌آمیز برای مداخله توسط پلتفرم‌های مربوطه استفاده می‌شود.
توماس باخ، رئیس کمیته بین‌المللی المپیک در این‌باره گفت: یکی از موارد بسیار مهم محافظت از ورزشکاران در برابر سوء‌استفاده سایبری است. انتظار می‌رود حدود نیم میلیارد پست در رسانه‌های اجتماعی در طول این بازی‌ها منتشر شود و هوش مصنوعی می‌تواند از ورزشکاران مقابل حملات سایبری و همچنین توهین‌ها و الفاظ غیراخلاقی احتمالی محافظت کند.
نظارت هوشمندانه اینتل
مسئولان المپیک پاریس با جمع‌آوری داده‌های عملیاتی مختلف از سال 2020 تاکنون به دنبال مدیریت مناسب بازی‌های المپیک بوده و با کمک «اینتل» این غول دنیای فناوری، خود را تا حد زیادی برای مقابله با هر گونه خرابکاری سایبری یا واقعی آماده کرده‌اند. یکی از این موارد پلتفرم digital twinning یا دوقلوهای دیجیتال از شرکت اینتل است که امکان نظارت و کنترل لحظه‌ای را از یک محیط مجازی فراهم می‌کند. این پلتفرم، نظارت از راه دور، تشخیص عیوب احتمالی در زیرساخت‌ها و تعمیر سریع و نگهداری آنها را امکان‌پذیر می‌کند و می‌تواند با بهینه‌سازی عملکرد نظارتی، به کاهش مدت زمان اختلال احتمالی ناشی از خرابکاری‌ها در زیرساخت‌های المپیک بپردازد. همچنین این پلتفرم به برگزارکنندگان المپیک پاریس کمک کرده است تا دریابند بهترین مناطق برای نصب دوربین‌های نظارتی کدام مناطق هستند.
ایلاریو کورنا، مدیر ارشد فناوری IOC گفت: ورزشکاران حاضر در قلب بازی‌های المپیک می‌توانند سرویس چت جدیدی را که IOC با مشارکت اینتل ارائه داده نیز آزمایش کنند. این سرویس به گونه‌ای طراحی شده است که با کمک هوش مصنوعی پاسخ‌های آسان و سریع به سؤالات متداول درباره موضوعاتی مانند دستورالعمل‌های رسانه‌های اجتماعی و قوانین ضد دوپینگ به ورزشکاران ارائه می‌دهد.
وی افزود: ما همچنین از هوش مصنوعی برای پایدارتر کردن بازی‌های المپیک از طریق یک سیستم بسیار پیچیده برای اولین‌بار در تاریخ ثبت اطلاعات و مدیریت انرژی استفاده می‌کنیم. هوش مصنوعی همچنین راه‌های جدیدی را برای شناسایی استعدادها باز می‌کند. این پروژه توسط ما در سال 2025 در سطح جهانی راه‌اندازی می‌شود تا به تعهد خود مبنی بر اینکه هوش مصنوعی در ورزش باید برای همه قابل دسترس باشد، عمل کنیم.
هوش مصنوعی
و نظارت تصویری
در سیستم نظارتی بازی‌های تابستانی 2024 پاریس، هوش مصنوعی نمود زیادی داشته است. سیستم نظارتی «AVS» شامل دوربین‌هایی است که برای شناسایی و پرچم‌گذاری تهدیدات احتمالی امنیتی، از هوش مصنوعی استفاده می‌کند. هوش مصنوعی با تجزیه و تحلیل تصاویر در لحظه، رفتارها یا رویدادهای بالقوه خطرناک را شناسایی و مسائل علامت‌گذاری شده را برای پرسنل امنیتی ارسال می‌کند.
موضوع استفاده از این فناوری در موارد نظارتی و امنیتی، یکی از موارد بحث‌برانگیز در فرانسه بود و سرانجام با قانونی که سال 2023 در این کشور تصویب شد، استفاده از هوش مصنوعی در رویدادهای بزرگ از جمله المپیک 2024 به منظور تأمین امنیت مجاز شناخته شد. طبق این قانون، هوش مصنوعی رویدادها یا رفتارهایی همچون جمعیت غیرمعمول سنگین، نشانه‌های آتش‌سوزی، افتادن یک نفر روی زمین، اشیای رها شده مانند یک بسته، شواهد وجود یا استفاده از سلاح و نقض قوانین راهنمایی و رانندگی را غیرعادی تعبیر می‌کند. در المپیک امسال در طول بازی‌ها چندین گروه مجری قانون از جمله پلیس، آتش‌نشانان و مأموران امنیتی به خروجی‌های این دوربین‌های نظارت هوشمند دسترسی دارند تا میزان خطرات امنیتی را به حداقل برسانند.
البته استفاده از این دوربین‌های هوشمند مخالفان بسیاری هم داشته است و طرفداران آزادی‌های مدنی استفاده از آن را نقض گسترده حریم خصوصی می‌دانند. قانونگذاران هم در پاسخ مدعی شده‌اند این قانون اجازه استفاده از این فناوری را برای تشخیص چهره نمی‌دهد و وزارت کشور فرانسه یک کمیته ارزیابی برای نظارت بر برنامه و تضمین حفاظت از حریم خصوصی ایجاد کرده است، بنابراین جایی برای نگرانی وجود ندارد.
نقاط ضعف وای‌فای
بخشی از نگرانی‌های امنیت سایبری بازی‌های المپیک تابستانی پاریس 2024 به شبکه‌های وای‌فای عمومی مربوط می‌شود. کارشناسان شرکت امنیت سایبری «کسپرسکی» با تجزیه و تحلیل حدود 25 هزار نقطه وای‌فای رایگان در پاریس قبل از افتتاحیه بازی‌ها عنوان کردند تقریباً 25 درصد از این شبکه‌ها رمزگذاری ضعیف داشته یا بدون رمزگذاری بوده‌اند که این موضوع کاربران را برابر رمزگشایی گذرواژه‌ها و سرقت اطلاعات شخصی و بانکی آسیب‌پذیر می‌کند. طبق یافته‌ها، تنها 6 درصد از شبکه‌ها از آخرین پروتکل امنیتی WPA3 استفاده می‌کنند.
هکرها ممکن است نقاط دسترسی وای‌فای جعلی راه‌اندازی کنند یا با دستکاری، انتقال داده‌ها را به خطر بیندازند. شبکه‌های وای‌فای باز و پیکربندی نادرست بویژه برای مجرمان جذاب هستند چراکه امکان سرقت رمزهای عبور، جزئیات کارت اعتباری و سایر داده‌های حساس کاربر را فراهم می‌کنند.
این بازیگران بد، رویدادهای ورزشی محبوب را برای کلاهبرداری‌های آنلاین هدف قرار می‌دهند. مهاجمان همچنین از پروتکل‌های امنیتی ضعیف آنلاین برای سرقت داده‌ها استفاده می‌کنند. داده‌های جمع‌آوری شده اغلب در وب تاریک به فروش می‌رسد یا برای راه‌اندازی حملات فیشینگ استفاده می‌شود.
بــــرش
قطعی کابل‌های اینترنت فرانسه
در جدیدترین حمله به زیرساخت های ارتباطی فرانسه، برخی از کابل‌های فیبرنوری سرویس پهنای باند در مناطق جنوبی و شرقی این کشور در طول برگزاری بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ پاریس قطع شدند.
سخنگوی شرکت مخابراتی فرانسه (SFR)اعلام کرد پنج خط فیبر نوری قطع شدند و تیم‌ها برای تعمیر آنها تلاش کردند. البته این مشکل تنها محدود به این شرکت نبود و شرکت‌های مخابراتی شامل Iliad SA's Free و نتالیس هم از وقوع مشکلاتی از این دست خبر دادند.نیکلاس گیومه، مدیرعامل نتالیس گفت: این شرکت مخابراتی با موفقیت، ترافیک را به شبکه‌های پشتیبانی منتقل کرده است.
البته سخنگوی شرکت اورانج که همکار مخابراتی المپیک است، اعلام کرد کابل‌های خدمات دهنده به پاریس که میزبان بازی‌های المپیک است، قطع نشده اند. با این حال، این شرکت در طی روزهای گذشته، با حملات متعددی به زیرساخت های خود دست و پنجه نرم کرده است.این حملات سایبری در کنار آتش‌سوزی‌های هماهنگ در خطوط ریلی فرانسه که قطارها را در آستانه مراسم افتتاحیه روز جمعه مختل کرده بودند همگی نشان از حمله تمام عیار به زیرساخت های فرانسه دارند.