پایان بخش قابل‌توجهی از بحران‌های صنعت خودرو
دلالان خودرو حاشیه‌نشین شدند
یکی از معضلات جدی دولت شهید ابراهیم رئیسی، صنعت و بازار خودرو بود. دولت سیزدهم از نیمه دوم سال 1400 که فعالیت خود را آغاز کرد، این حوزه در بحرانی‌ترین شرایط بود.
بیش از 200 هزار دستگاه خودرو در کف پارکینگ خودروسازان بود که به دلیل نقص قطعه به مرحله تجاری‌سازی نرسیده بودند و مالکان آن مدت طولانی بود که از خودروسازان تنها وعده می‌شنیدند. در کمتر از شش ماه از آغاز فعالیت دولت سیزدهم، بخش قابل توجهی از این خودروها تجاری‌سازی و به دست مشتریان رسید و به اذعان آمار و ارقام، از خردادماه 1401، دیگر خودروی با نقص قطعه در پارکینگ خودروسازان نبود.
کاهش صف و افزایش شانس خرید
نکته مهم‌تر آنکه، صف خرید خودرو در دولت سیزدهم کاهشی شد. زمانی که دولت سیزدهم مستقر شد، شاهد ثبت رکوردهای مردمی برای خرید خودرو بودیم. در آن برهه زمانی، خرید خودرو بر اساس قرعه شانس بود؛ برخی از افراد بیش از 200 بار در طرح‌های فروش خودرو، مشارکت کرده بودند اما هیچ‌گاه نوبتشان از گوی بخت‌آزمایی خارج نشد. برخی دیگر هم خوش‌شانس بودند و توانستند صاحب خودرو شوند. در این میان، بخش قابل توجهی از خوش‌شانس‌ها، کارت ملی خود را به دلالان فروخته بودند و عملاً آنها برنده قرعه‌کشی بودند. (در دولت دوازدهم تصویب شد که فروش خودرو به کسانی صورت گیرد که گواهینامه رانندگی داشته باشد، سن متقاضی بالای 18 سال باشد و همچنین متقاضیان طی 48 ماه گذشته در شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا و طی 24 ماه گذشته از سایر شرکت‌های خودروسازی، خودرو خریداری نکرده باشند.)
دولت سیزدهم، از ابتدای فعالیت خود تصمیم گرفت به این وضعیت سامان دهد، از همین رو فروش خودرو در قالب یک سامانه دیده شد تا دیگر خرید خودرو بر اساس شانس و رانت نباشد، لذا بخش قابل توجهی از سفته‌بازان از چرخه خرید خودرو حذف شدند.
توقف تولید محصولات غیراستاندارد
از دیگر اتفاق‌هایی که دولت سیزدهم با آن درگیر بود، تولید خودروهای غیراستاندارد و قدیمی بود؛ خودروهایی که باید از خط تولید کنار گذاشته می‌شدند اما به خاطر همراهی دولت دوازدهم با خودروسازان و البته مماشات سازمان ملی استاندارد، در چرخه تولید ماندند. از همین رو در دولت سیزدهم، خودروسازان مکلف شدند که خودروهای تولیدی خود را بر اساس استانداردهای 85گانه تولید کنند و در صورت ناتوانی در رعایت استانداردها، آن خودرو را کنار بگذارند. لذا دولت سیزدهم هیچ بهانه‌ای را از شرکت‌های خودروسازی نپذیرفت و در نهایت هم تولیدات به سمت رعایت کامل استانداردها رفت.
افزایش تیراژ تولید و کیفی‌سازی
یکی از اتفاق‌های مهمی که در دولت سیزدهم رخ داد و اکنون دولت پزشکیان به‌خوبی از آن برداشت خواهد کرد، افزایش تیراژ تولید خودرو است. دولت سیزدهم با تکمیل خودروهای ناقص و انبار شده در پارکینگ‌های خودروسازان و تأکید بر کیفی و کمی‌سازی تولید خودرو با رفع موانع تولید، رشد ۴۰ درصدی تولید خودرو را در مقایسه با مدت مشابه در دولت گذشته رقم زد. بر اساس گزارش‌های مستند از وزارت صنعت، معدن و تجارت از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ به مدت چهار سال تولید خودرو زیر یک میلیون دستگاه بود و تعداد خودروهای ناقص افزایش یافت که به خاطر تقاضای انباشته‌شده در طول چهار سال منجر به شکاف بین عرضه و تقاضا و افزایش قیمت خودروها در بازار شده بود.
تحقق تداوم روند رشد
بر اساس مفاد فرمان هشت‌ماده‌ای شهید جمهور در صنعت خودرو، با تأکید بر توانمندسازی خودروسازان و نظارت‌ها، خودروسازان داخلی با همراهی زنجیره تأمین در سال ۱۴۰۱، یک میلیون و ۳۴۸ هزار دستگاه خودرو تولید کردند و رشد ۴۰ درصدی در مقایسه با سال ۱۴۰۰ رقم خورد که این میزان رشد تولید در مدت یک سال دولت سیزدهم در صنعت خودرو کم‌نظیر بوده است.
سیاستگذاری‌های دولت سیزدهم در راستای افزایش تولید باعث شد تا افزایش تحویل خودرو به میزان ۴۲ درصد و تحویل یک میلیون و ۳۲۵ هزار دستگاه خودرو در سال ۱۴۰۱ کلید خورد. همچنین در سال ۱۴۰۲ تولید خودرو به یک میلیون و ۳۳۸ هزار و ۸۵۶ دستگاه رسید. در کنار افزایش تولید خودرو و به‌تبع آن افزایش ۴۲ درصدی در تحویل خودرو یعنی حدود یک میلیون و ۳۲۵ هزار دستگاه صورت گرفت که منجر به افزایش رقابت در تولید و عرضه خودروها در بازار و رسیدن به تعادل شد.
