گذری کوتاه به هنر اپرا از آغاز تا دوره رمانتیک
هنر داستان پردازی با زبان آواز
به گفته کارولین خدادیان «اپرا، هنری نمایشی است که آواز و موسیقی عامل هدایت آن هستند و مخاطبان بسیاری دارد.»
این نوازنده دف و طراح حرکت تئاتر و بدن، درگفتوگو با «ایران» درباره این هنر بیان داشت: اپرا ترکیب و تلفیقی از هنرهای تئاتر، موسیقی و شعر است و میتوان گفت هنری نمایشی است که آواز و موسیقی عامل هدایت آن هستند. این هنر به دلیل دیداری و شنیداری بودنش توانسته با مخاطبان بسیاری ارتباط برقرار کند و احساسات بیننده و شنونده را به وجد آورد.
او افزود: اپرا کلمهای ایتالیایی است که زادگاه اصلی آن فلورانس ایتالیا میباشد. با توجه به مستندات و رفرنسهای موجود، در قرن ۱۶ میلادی «جیوانی باردی» تعدادی ازهنرمندان هنرهای مختلف از جمله موسیقی و نمایش را در کنار یکدیگر جمع کرده بود و از اهداف او و دوستانی که گرد یکدیگر جمع شده بودند، زنده کردن و ترویج بسیاری از سبکهای هنری یونان باستان بود.
بازیگرنمایش اپرای حلاج اظهار کرد: یکی از شاخصههای اپرا فراهم آوردن شرایط برای بیان عواطف خواننده با احساساتی شدیدتر و قویتر در حین آواز خواندن است که این خود باعث پررنگتر شدن نقش آوازخوان میشود و در واقع هنر داستانپردازی نیز به آن اضافه میشود. گرچه فعالیتهای اولیه اپرا از دوره رنسانس شکل گرفته، اما آثار شاخص و ارزشمند اپرایی دنیا پس از دوره رنسانس در اروپا ساخته شد.
اوخاطرنشان کرد: درگذرزمان و دردوران مختلفی که اپرا مسیر رشد وپیشرفت را طی میکرد، سبکهای مختلفی نیز ایجاد شدند که سبب ورود بسیاری از آهنگسازان به این عرصه شد تا بتوانند توانایی هنری خود را ارائه دهند. پس از رنسانس و با ورود به دوران باروک خوانندگان روی صحنه، تواناییها و قدرت اجرایی خود را بیشتر به نمایش میگذاشتند و نتهای زینتی بیشتر در گامهای متنوع خوانده میشدند.
خدادیان عنوان کرد: یک قرن و نیم پس از باروک و در دوره کلاسیک، اپرا فرم منظم و ساختار مشخصتری پیدا کرد و تنوع آثار آهنگسازان بیشتر شد. در این دوران ازهارمونی و تنوع تمپوهای موسیقی و تکنیکهای موسیقی بهره بیشتری گرفته شد و دربین مردم عامه واکثریت جامعه نیز اپرا شناخته شد و ترویج بیشتری یافت. در آن دوره همچنان آوازهای اپرا به زبان ایتالیایی خوانده میشدند اما با شروع دوران رمانتیک و ورود به دوران جدید، تنوع زبانی و خواندن آواز بجز زبان ایتالیایی ایجاد شد. در این دوره با وجود آهنگسازان بزرگی همچون بتهوون و واگنر، ارکستراسیون نیز در اپراها اهمیت بیشتری پیدا کرد.
به بیان دیگر باید گفت که نقش خیلی از سازها اعم از زهی، بادی چوبی، بادی برنجی و کوبهای پررنگتر شد و از امکانات صوتی و تکنیکهای مختلف سازها استفاده شد. بهعنوان مثال از آثار شاخص دوره رمانتیک «فیدلیو» است که از ساختههای بتهوون میباشد.
کارولین خدادیان در پایان بیان کرد: در دوران متأخر و پس از جنگهای جهانی اول و دوم نیز شاهد اپراهای مدرن در کارهای آهنگسازان بزرگ آلمانی و روسی از جمله پروکفیف و شوستاکویچ، آرمسترانگ، هانس زیمر، اشتوکهاوزن، اشتراوس و آدلر هستیم. لازم به ذکر است که در دوران معاصر و پس از قرن بیست و یکم نیز بسیاری از فرمهای دیگر موسیقی مانند موسیقی فولکلور، موسیقیهای غیرکلاسیک، موسیقی پاپ و حتی رپ هم وارد عرصه اپرا شدهاند.