محدثه جعفری
خبرنگار

 هزار روز طلایی چیست؟
در بحث پیشگیری، پیشگیری اولیه کمتر مورد توجه قرار گرفته است به این معنا که فاکتور خطری در انسان ایجاد نشود و شامل گروه سنی صفر تا هشت سال است.
کمی بیشتر توضیح دهید؟
برای کاهش اضطراب در جامعه ما به یک پیمان همگانی نیاز داریم به طوری که مادران باید هم‌قسم شوند که کودکان زیر 2 سال، صفحه تلویزیون یا موبایل نگاه نکنند، 2 تا 5 سال فقط یک ساعت حق تماشای تلویزیون در حضور مادر یا پدر را داشته باشد و در سنین بعد آن نیز زمانبندی خودش را دارد که یکی از کارهای بسیار مفید در پیشگیری نخستین است یعنی خانواده مانع می‌شود که اصلاً عامل اضطرابی یا فاکتور خطر برای کودک ایجاد شود.
هزار روز اول زندگی برای کاهش فاکتورهای خطر است؟
بله. بخشی از پیشگیری اولیه را پیشگیری آغازین می‌گویند که به سال‌های اولیه زندگی مرتبط است یعنی 270 روز رشد جنین در شکم مادر و دو 365 روز که روی هم هزار روز اول زندگی را تشکیل می‌دهد که نه تنها در ایران بلکه در کشورهای دیگر هم مورد توجه قرار گرفته است چرا که بیشترین اثربخشی را در پی دارد.
اکنون استفاده از وسایل ارتباط جمعی برای کودکان افزایش پیدا کرده، آیا آسیب‌زاست؟
موضوع، آغوش مادر است؛ کودکی که صفحه نمایشگر نگاه می‌کند در آغوش مادر نیست. مثلاً او را مقابل تلویزیون قرار می‌دهند، این طرح می‌خواهد تغییر نگاهی در سبک زندگی مادران ایجاد کند تا آغوش گرم مادر برای کودکان نهادینه شود و این امر میسر نمی‌شود بجز حذف عواملی که مانع از ایجاد این حالت می‌شود.
با چه معضلی روبه‌رو هستیم؟
مطالعات بسیاری در این زمینه صورت گرفته است، بویژه درخصوص استفاده از گوشی‌های همراه هوشمند که در آن سطح ساعتی وجود دارد به نام «زمانی که اعتیادآور» است. مطالعات نشان می‌دهد، استفاده بیش از چهار ساعت در روز از تلفن همراه اعتیاد محسوب می‌شود، افرادی که از تلفن همراه به کرات استفاده می‌کنند بعداً دچار اختلالات اضطرابی، افسردگی و گوشه‌گیری می‌شوند و در این میان اگر فردی از دوران کودکی به استفاده از تلفن همراه عادت کند در آینده دچار سردرد و تا 25 درصد سبب ایجاد اختلالات خواب خواهد شد.
چرا سازمان بیمه‌گر به این امر ورود پیدا کرده است؟
چون هزینه‌های درمان بشدت بالا رفته و بیماری‌های‌ صعب‌العلاج افزایش پیدا کرده است، همین امر سبب شده پیشگیری مهم تلقی شود، به همین منظور در برنامه هفتم توسعه آورده شده است که سازمان‌های بیمه‌گر پایه سلامت مکلف هستند 5 درصد از اعتبارات‌شان را به پیشگیری اختصاص دهند.
چرا این طرح از کهنوج شروع شد؟
این پروژه سال گذشته توسط دانشگاه علوم پزشکی کرمان و بیمه سلامت طراحی شد و در اسفندماه به‌طور رسمی در شهرستان کهنوج کلید خورد. اول آنکه محدود به شهرستان مشخص است و شاخص‌ها راحت‌تر ارزیابی می‌شود، دوم آنکه با پیاده‌سازی این طرح باید تعداد ویزیت مادر و کودک بعد از اجرای طرح کاهش پیدا کند و در شهرستان‌های کم‌جمعیت‌تر ارزیابی راحت‌تر صورت می‌گیرد.
نحوه اجرای طرح چگونه است؟
تمام این طرح‌ها روی نظام شبکه صورت می‌گیرد و نیاز به هماهنگی‌های بین بخشی دارد به طوری که سازمان بیمه سلامت مستقلاً وارد بحث نمی‌شود و باید از طریق وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با توجه به نظام شبکه وارد عمل شود که مجموعه‌ای از شبکه‌های بهداشت و درمان، مراکز جامع سلامت، پایگاه‌های بهداشتی و خانه‌های بهداشت در روستاهاست. آموزش‌های لازم از طریق متخصصان به این مادران ارائه می‌شود.
مادران از چه زمانی تحت پوشش این طرح قرار می‌گیرند؟
از سه ماه اول بارداری مادر تحت پوشش این طرح قرار می‌گیرد و مشخص است چه تعداد مادر و کودک زیر دو سال در فرآیند این طرح حضور دارند به همین دلیل شهرستان‌ها برای اجرای آزمایشی چنین طرحی آسان‌تر است.