محیطبانان به مناسبت ثبت روز ملی محیطبان با «ایران» گفت و گو کردند
آهوان را می رهانند از کمند
یاسمن صادق شیرازی
خبرنگار
هشتمین روز ماه هشتم هر سال به یاد و نام ضامن آهو امام هشتم حضرت رضا(ع) به عنوان روز ملی محیطبان انتخاب شد. بر اساس اعلام سازمان محیط زیست کشور، حالا دیگر 8/8 هر سال روز ملی محیطبان است. نورالله مرادی، معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان محیط زیست از ثبت روز محیطبان در تقویم ایرانی خبر می دهد. ثبت این روز فرخنده در تقویم رسمی کشور بهانه ای شد تا «ایران» به سراغ محیطبان های نمونه برود و پای درد دل شان بنشیند. ضرورت افزایش حقوق و دستمزد، افزودن محیطبانی به مشاغل سخت و زیان آور، افزایش حقوق و دستمزد و ضرورت حمایت های قضایی از جمله مهم ترین دغدغه های این محیطبانان بود که باید به آنها بیشتر توجه شود.
محیطبانان می گویند فقط عشق به محیط زیست آنها را در این شغل نگه داشته است. محمد فتح اللهی، محیطبان برتر استان لرستان در گفت و گو با «ایران» می گوید: با اینکه در آزمون دبیری آموزش و پرورش پذیرفته شدم اما نمی توانم محیطبانی را رها کند. من و همکارانم گاهی مجبوریم 20 ساعت پشت سرهم در شبانه روز کار کنیم، چون نیرو کم است و منطقه برای حفاظت زیاد. در کنار این سختی ها از حقوق و مزایای پایینی برخورداریم تا جایی که به سختی می توانیم از عهده هزینه خانواده خود بربیاییم.
فتح اللهی عاشق محیطبانی است و از این شغل لذت می برد اما می گوید حقوق کم و کار زیاد در نهایت محیطبان ها را فرسوده می کند. شیفت های طولانی و طاقت فرسا باعث می شود تا نتوانیم به اندازه کافی استراحت کنیم. متأسفانه حتی هنوز محیطبانی جزو مشاغل سخت و زیان آور نیست. در حالی که سختی کار نداریم، شبانه روز مشغول کاریم.
ضرورت افزایش حمایت ها
این محیطبان بر لزوم افزایش حمایت های حقوقی و قضایی از محیطبان ها تأکید می کند و می خواهد قانون پشت آنها بایستد. آمار درگیری با متخلفان زیاد است. با اینکه ضابط قضایی هستیم اما پشتوانه حمایتی نداریم. برخی حتی نمی دانند
محیطبان ضابط قضایی است. گاه در برخی از دادگاه ها طوری با مأموران مان رفتار می کنند که در شأن کسی که شبانه روز برای حفاظت از طبیعت می جنگد، نیست. برخی محیطبان ها دچار چالش های قضایی هستند. تلاش زیادی برای دستگیری متخلفان می کنیم اما قانون به اندازه کافی برای آنها بازدارنده نیست، چون شاهد برگشت سریع آنها به عرصه هستیم. در نهایت چند میلیون جریمه می شوند که پرداخت این جریمه برایشان مثل آب خوردن است. فتح اللهی با اشاره به ضرورت تدوین قوانین جدید در رابطه با متخلفان، می گوید: دو روز پیش با مردم محلی که می خواستند محیط زیست را تخریب کنند، درگیر شدیم. تمام نیروها درگیر شدند و تعداد زیادی مجروح داشتیم. جالب است بدانید اینها همان کسانی بودند که سال گذشته حکم دستگیری شان صادر شده بود اما باز امسال دوباره برای ما دردسر درست کردند.
محیطبان لرستانی از مسئولان محیط زیست می خواهد تا با افزایش حقوق و دستمزد بار سنگینی را از دوش محیطبان ها بردارند. او تأکید می کند این کار در نهایت به نفع محیطبان ها و محیط زیست است چون در نهایت باعث افزایش انگیزه آنها برای حفاظت از طبیعت خواهد شد.
کمبود شدید محیطبان در کشور
فتح اللهی می گوید: دست ما برای حفاظت از طبیعت خالی است. 4 مأمور هستیم و 70 هزار هکتار زمین. این محدوده نزدیک به 100 راه ورودی و خروجی دارد. برای ما چند نفر خیلی سخت است حفاظت از این محدوده. چرا که دست متخلفان برای فرار و خروج از منطقه باز است.
او در ادامه می گوید: تمام خاطرات آنها با سختی گره می خورد. در زمستان درگیر برف و بوران هستند و در تابستان درگیر ریزگرد و گرما. گاه پیش می آید که تا 30 ساعت پای کار هستیم و هیچ استراحتی نداریم.
درد عاشقی
جای تیرهای ساچمه ای هنوز در بدن محمدرضا زارعی درد می کند. دردهایـــی که تا آخر عمــــر این محیطبان را رها نمــــــی کــــــند. زارعی محیطبان برتر استان بوشهر است که سال 1401 طی درگیری با شکارچیان مجروح شد. او با وجود گذشت چند سال هنوز درگیر درمان است و طبق گفته پزشکان باید برای بار سوم جراحی شود. این محیطبان درباره روز حادثه می گوید: ساعت حدود 2 بامداد بود که توسط یکی از شکارچی های منطقه که قصد صید آهو داشت، مجروح شدم. اغلب شکارچی ها شب ها که تعداد نیروها کمتر است به منطقه می آیند. وقتی موفق شدم تا این شکارچی را بازداشت کنم، متأسفانه از فاصله نزدیک به من و همکارم تیراندازی کرد. بیشترین آسیب به شکم، روده ها و معده من وارد شده است. بخشی از معده من ترمیم شد و بخشی از روده را از بدنم خارج کردند. با وجود جراحی های طولانی مدت هنوز چند ساچمه در بدنم وجود دارد اما چون برخی از آنها در نقاط حساس قرار دارند، نمی توان برخی از آنها را خارج کرد.این محیطبان می گوید: شغل محیطبانی در کنار شیرینی هایش سختی های خاص خود را دارد چون آنها دائم در نبرد با متخلفان هستند. بعد از خطر شکارچیان، خطر گزیدگی حشرات، حمله حیوانات وحشی، خطر سقوط از ارتفاع و تصادفات جاده ای از دیگر تهدیداتی است که هر روزه جان محیطبانان را تهدید می کند.
سید احسان موسوی فرمانده یگان محیط زیست بوشهر درباره روند درمان این محیطبان می گوید: برای متخلف اصلی این حادثه چند سال زندان بریدند و دو نفر دیگر هم تبعید شدند. هر چند این محیطبان در سال 1401 مجروح شده اما هنوز تحت پوشش بنیاد شهید نیست. موسوی از تکمیل پرونده این محیطبان برای دریافت مزایای جانبازی خبر می دهد و می گوید: امسال پرونده ایشان به طور کامل تکمیل شد. منتظر برگزاری جلسه اصلی کمیسیون جانبازی بودیم که برگزار شد. البته هنوز حکم جانبازی ایشان صادر نشده است و منتظر اعلام نظر بنیاد شهید هستیم. وی با اشاره به پرداخت بخشی از هزینه های درمان این جانباز از سوی سازمان محیط زیست می گوید: سازمان محیط زیست بیش از 100 محیطبان شهید و 300 محیطبان جانباز تقدیم کشور عزیزمان کرده است. تعداد زیادی از این افراد هنوز تحت پوشش بنیاد شهید نیستند و بر همین اساس نیاز داریم تا تغییراتی در آیین نامه های این حوزه ایجاد کنیم تا این عزیزان بتوانند از حقوق خود برخوردار شوند. البته سازمان محیط زیست از گذشته تا به حال، پیگیر این قضیه بوده اما هنوز به نتیجه لازم نرسیده است.
افزایش حقوق محیطبانان
محمد علی موسوی محیطبان برتر استان خراسان رضوی به تعقیب و گریزهای طولانی محیطبانان با پای پیاده و در بدترین شرایط جوی اشاره می کند و می گوید: محیطبان عاشق کارش است.
وقتی آرامش محیط زیست و حیات وحش را از نزدیک می بینیم همه این سختی ها از تن مان بیرون می رود.
موسوی هم از کمبود نیروی محیطبانی گلایه می کند و می گوید طبق اعلام سازمان با 50 درصد نیروی استاندارد کار می کنیم. این 3 سال اخیری که گذشت شاید بهترین دوران محیط زیست کشور طی این سال ها بود.
اعمال 3 هزار امتیاز در فیش حقوقی کارمندان که پیش از این اعمال نمی شد، در دوران شهید جمهور محقق شد. همچنین تا پیش از این مشکلاتی در زمینه جیره غذایی مأموران داشتیم که خوشبختانه مرتفع شد.
او با اشاره به تجهیز محیطبان ها به جدیدترین تجهیزات می گوید: تا قبل از این سه سال با کمبود تجهیزات و فرسودگی آنها روبه رو بودیم که خوشبختانه طی سه سال اخیر تحول مؤثری در این حوزه اتفاق افتاد. هرچند محیطبانان هنوز از نظر حقوق و دستمزد در وضعیت مناسبی قرار ندارند اما اعمال 3 هزار امتیاز در فیش حقوقی آنها توانست باری از دوششان بردارد.