در جریان دومین نشست گروه تماس منطقه‌ای درباره افغانستان به میزبانی تهران مطرح شد
از تأکید بر بازگرداندن مهاجران تا برگزاری نشست دوحه 3
تهران روز گذشته میزبان دومین نشست گروه تماس منطقه‌ای برای افغانستان بود و نمایندگان ویژه ایران، چین، روسیه و پاکستان در امور افغانستان گردهم جمع شدند تا فرآیند مذاکرات حل بحران این کشور را پیش ببرند. بررسی بحران مهاجرت مضاعف مردم افغانستان به کشورهای همسایه و ایجاد سازکاری برای بازگرداندن مهاجران تحت نظر سازمان ملل متحد، ضرورت تشکیل دولتی با حضور همه اقوام و اقشار و برگزاری نشست قریب‌الوقوع دوحه 3 از جمله موضوعات مورد تبادل‌نظر در این نشست بود.
نخستین نشست «گروه تماس منطقه‌ای» درباره افغانستان بهمن ماه سال گذشته و به پیشنهاد و ابتکار ایران در کابل برگزار شد که این طرح، هدف ایجاد یک اجماع منطقه‌ای با محوریت کشورهای همسایه افغانستان برای تبادل‌نظر پیرامون برقراری صلح و ثبات در این کشور را جست‌و‌جو می‌کرد تا نگرانی‌های همسایگان، کشورهای منطقه و جامعه بین‌المللی در مورد این کشور در قالب یک دستور کار مشخص با جدول زمانی منطقی، به‌صورت گام به گام مورد بررسی قرار گیرد. اگرچه ایده تشکیل «گروه تماس منطقه‌ای» در مرحله نخست مورد استقبال مقامات ارشد دولت سرپرستی طالبان قرار گرفت و آنها اولین نشست این گروه در سال گذشته را در کابل میزبانی کردند، اما از ارسال هیأتی به گردهمایی روز گذشته تهران پرهیز کردند تا به گفته حسن کاظمی قمی، سفیر و نماینده ویژه ایران در امور افغانستان، گروه سرپرستی طالبان فرصت تریبون تهران را از دست بدهد. مقرر شد نتایج گفت‌و‌گوهای انجام شده در نشست روز گذشته از مسیر دیپلماسی از جمله مجامع بین‌المللی همچون سازمان ملل و حکومت سرپرست افغانستان بازتاب پیدا کند.
۶ میلیون مهاجر افغانستانی در ایران
حسن کاظمی قمی، نماینده ایران در امور افغانستان در یک نشست خبری پس از برگزاری اجلاس روز گذشته مسائلی چون مبارزه با تروریسم را بسیار حائز اهمیت خواند و یادآور شد: بروز چند حادثه تروریستی در مسکو، قندهار، پاکستان و حتی در سیستان بلوچستان نشان می‌دهد که حامیان تروریسم، مسیر بی‌ثبات‌سازی را از طریق افغانستان و پس از آن در کشورهای همسایه دنبال می‌کنند. او داعش را تهدیدی برای افغانستان و سایر کشورهای منطقه و جهان خواند و آن را یکی از دستورکارهای بحث نشست تهران دانست. کاظمی قمی به موضوع بحران مهاجرت اتباع افغانستانی به عنوان یکی دیگر از محورهای مهم نشست تهران اشاره کرد و افزود: کشورهای همسایه و به‌خصوص ایران بار عمده‌ای از مسأله افغانستان را بر دوش دارند و ایران در حال حاضر ۶ میلیون نفر افغانستانی را در کشور جای داده که مسأله مهمی است، طبیعی است که نگران مسائل و روند تحولات افغانستان باشند.
برگزاری قریب‌الوقوع
نشست دوحه ۳
نماینده ایران در امور افغانستان چاره‌اندیشی درباره بحران داخلی افغانستان را در گرو استفاده مقام‌های طالبان از اشخاص ثالث و ظرفیت‌های کشورهای همسایه و منطقه دانست و با اعلام خبر برگزاری قریب‌الوقوع نشست دوحه ۳ در قطر و اینکه نشست‌های دوحه ۱ و ۲ توفیقات چندانی در پی نداشت، افزود: در نشست‌های آتی در تهران طرف‌های دیگری نیز اضافه خواهند شد و بر این اصرار داریم که به کشورهای دیگر بگوییم موضوع افغانستان مسأله فرامنطقه‌ای نیست و ارتباطی به امریکا و امثال آن ندارد. نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان، حضور هیأتی از حکومت سرپرستی افغانستان در نشست دوحه ۳ را مفید دانست و تأکید کرد که ایران از این امر استقبال می‌کند. این مقام ایرانی به عدم حضور نماینده‌ای از طالبان در نشست تهران اشاره کرد و افزود: ما از مقامات حکومت سرپرست افغانستان برای نشست تهران دعوت کردیم و البته این دعوت از جانب چهار کشور صورت گرفت ولی بیانیه‌ای داده شد که گفتند فرمت‌های متعددی برای افغانستان وجود دارد. به گفته کاظمی قمی، این نشست تریبون خوبی بود که حکومت سرپرستی افغانستان می‌توانستند از آن استفاده کنند و البته تصمیم‌گیری در این زمینه در اختیار خودشان بودند که از این تریبون استفاده کنند یا نه و آنها در نهایت این تصمیم را گرفتند و صاحب اختیار خودشان بودند.«ذاکر جلالی» از مسئولان وزارت خارجه طالبان در توئیتی به دلایل عدم حضور هیأت سرپرست افغانستان در نشست تهران اشاره کرده و مدعی شده است: «تعابیر روسیه، پاکستان، ایران و چین از اجلاس تهران متفاوت است. نوعی از سردرگمی را شاهد هستیم، لذا علی‌رغم دعوت از کابل، مقامات دولت سرپرست در آن شرکت نکرده‌اند. کابل مکانیسم‌های معمول را ترجیح می‌دهد تا سازکارهای جدید و مبهم را.»
تأمین نیمی از حقابه
موضوع حقابه رودخانه هیرمند یکی از پرسش‌هایی بود که کاظمی قمی در پاسخ به آن خبر داد، تا امروز نزدیک به نیمی از حقابه ملت ایران از سوی افغانستان در چهارچوب معاهده دو طرف تأمین شده است. سفیر ایران در افغانستان با بیان اینکه از سال ۱۳۵۱ تا امروز کانال‌ها و سدهای زیادی در مسیر آب ساخته شده و سد کمال‌خان برای مهار آب است، افزود: در سال گذشته اشکالاتی در دریچه‌های سد بود که باز نمی‌شد و موضوع دیگر اینکه، زمین مقابل دریچه‌های سد بالاتر از خود دریچه‌ها بود و در سال گذشته برخی اقدامات اصلاحی مهندسی صورت گرفت.
دیوارکشی مدرن
در مرزهای مشترک
تصمیم ایران به دیوارکشی مدرن در مرزهای دو کشور از دیگر موضوعاتی بود که نماینده ایران در امور افغانستان اعلام کرد و افزود: این امر مورد تأکید مقامات ارشد کشور است و عملیات این مسأله هم آغاز شده است. یکی از اقدامات اساسی که منجر به اعمال حاکمیت ملی می‌شود حفاظت از مرزهاست که یکی از ابزارهای آن انسداد فیزیکی است. کاظمی قمی بیان کرد: موضوع دیگر همکاری‌های امنیتی میان ایران و افغانستان است و ما در ماه‌های اخیر یکی از آرام‌ترین وضعیت‌های امنیتی دو طرف را شاهدیم. یکی از دستورکارهای ما تجاری‌سازی مرزهای دو طرف است که می‌تواند جلوی بسیاری از ورودهای غیرقانونی را بگیرد و البته منجر به کاهش قاچاق نیز خواهد شد.
بــــرش
پیام علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه
به دومین نشست گروه تماس منطقه‌ای برای افغانستان:
تضمین‌های لازم برای بازگشت آبرومندانه مهاجران
از سوی کابل مهیا شود
علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه همزمان با برگزاری دومین نشست گروه تماس منطقه‌ای در تهران در پیامی تأکید کرد، سازکاری مسئولانه تحت نظارت سازمان ملل در دستور کار قرار گیرد تا حکومت سرپرست افغانستان ضمن زمینه‌سازی برای بازگشت مهاجران و پناهجویان افغانستانی به کشور خود، زمین و کاشانه در اختیار آنها قرار دهد و این گروه از مردم افغانستان در آبادانی میهن خود سهم گیرند و تضمین‌های بازگشت آبرومندانه برای این گروه از ناحیه حکومت سرپرست مهیا شود. باقری با اعلام اینکه امروز کشورهای منطقه و از همه بیشتر جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی پاکستان با پدیده مهاجرت اتباع افغانستان مواجه هستند که از یک طرف بر اقتصاد کشورهای میزبان فشار وارد می‌کنند و از طرف دیگر کشور افغانستان را از نیروهای سازنده تهی می‌سازند. همکاری کشورهای منطقه با هم و با دولت افغانستان در زمینه مدیریت مهاجرین افغانستانی ایجاد فرصت برای منطقه و خود افغانستان است. سرپرست وزارت امور خارجه با بیان اینکه افغانستان در جغرافیایی قرار گرفته است که می‌تواند چهارراه ارتباطات و اتصالات شرق به غرب و شمال به جنوب باشد و اگر جغرافیای افغانستان چنین ارتباطاتی را برقرار کند گام بزرگی در توسعه ملی خود و منطقه برداشته است، تصریح کرد: خوشبختانه شاهد هستیم همزمان با جمهوری اسلامی ایران در اتصال راه‌آهن و جاده‌های خود به مسیرهای ارتباطی افغانستان، سایر کشورهای همسایه و منطقه هم در این راه گام برداشته‌اند و اگر همکاری و همفکری بیشتری بین کشورهای منطقه با افغانستان و با یکدیگر صورت گیرد بطور قطع به سود همه خواهد بود.