هیچ کلید واژه‌ای به اندازه «تحریم» در کشاکش تنش‌های دیپلماتیک میان کشورها در سال‌های اخیر در سیاست‌های اعلامی و اجرایی کشورهای غربی پرتکرار نبوده است؛ حربه‌ای که در سناریوی فشار حداکثری علیه ایران جایگاه ویژه‌ای به خود اختصاص داد و ایالات متحده در راه تحقق خواست‌های نامشروع خود  با یک عهدشکنی قابل انتظار همه تعهدات بین‌المللی‌اش در چهارچوب برجام را زیر پا گذاشت و تلاش کرد اجرای تحریم علیه ایران را ممکن کند.
سیاستی که حالا پس از 3 سال از روی کارآمدن دولت سیزدهم در ایران و تحول رویکرد سیاست خارجی، به اعتراف شمار زیادی از رسانه‌های بین‌المللی و غربی، ناکارآمدی آن به منصه ظهور رسیده است و همین امر به عنوان تجربه‌ای موفق در کنار تجربه دهه گذشته، می‌تواند به سنگ محکی برای بررسی رویکردهای نامزدهای انتخابات پیش رو درخصوص سیاست خارجی خود باشد.
چنانچه به گزارش ایسنا، روز گذشته رسانه امریکایی وال‌استریت ژورنال در گزارشی درباره تأثیر تحریم‌های غرب و امریکا بر کشورهایی از جمله ایران که سال‌هاست هدف این تحریم‌ها قرار دارند، تأکید کرد که «ایالات متحده به‌طور ناخواسته موجب ایجاد یک محور متشکل از کشورهای تحت تحریم شده‌ است و آنها تجربه موفقی برای خنثی‌سازی این محدودیت‌ها داشته‌اند.»
میدان اقتصادی در خدمت مذاکره تحریمی
چه بر خلاف رویکردی که دولت یازدهم و دوازدهم در نوع مواجهه با تحریم‌ها در پیش گرفته بود و فارغ از راهکارهای جنبی، تنها «مذاکره» را امکانی برای از میان بردن نظام تحریم‌ها جست‌و‌جو می‌کرد، دولت سیزدهم کوشید علاوه بر پیگیری فرایند دیپلماسی سیاسی، رویکرد موازی خنثی‌سازی تحریم‌ها را ذیل نظریه دیپلماسی اقتصادی خود و با رویکرد میدانی و در کنار سیاست تنوع‌سازی سیاست خارجی منطقه‌ای در پیش بگیرد؛ سیاستی که باعث شد بسیاری از رسانه‌های بین‌المللی و غربی از جمله رویترز، بلومبرگ، فایننشال تایمز و وال استریت ژورنال با اشاره به اینکه بخشی از صادرات نفت ایران امکان شناسایی ندارد، از عبور صادرات نفت ایران به ارقامی فراتر از دو میلیون بشکه در روز خبر دهند و «ناوگان کشتی‌های ارواح» ایرانی را دور زننده موفق تحریم‌های امریکایی بدانند. این چنین بود که آلترناتیوهای قابل اجرا در حوزه بی‌اثرکردن تحریم‌های نفتی سبب شد در سه سال اخیر نشانه‌های خیره‌کننده‌ای از افزایش صادرات نفت ایران پدیدار شود که دلیل آن خریدهای مستقیم و غیر مستقیم نفت خام ایران از سوی بسیاری از شرکای آسیایی‌اش بویژه چین به شمار می‌رفت.

عبور از شرطی‌سازی اقتصاد ایران
دولت سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور فقید کشور با اتکا به چنین موقعیتی بر خواسته‌های اصولی کشور مبنی بر رفع همه تحریم‌های برجامی و فرابرجامی و به آزمون گذاشتن فرمان احتمالی امریکا برای رفع تحریم‌ها در یک فرایند راستی آزمایی اصرار ورزید. چه دست برتر ایران در پی بی‌اثرسازی تحریم‌ها و تحول زیرساختی در رویکرد منطقه ای‌اش سبب شد بر خلاف تصورات، ایران نشانی از شتاب و دستپاچگی در فرایند مذاکره از خود نشان ندهد و مانع از آن شود که همه وجوه سیاست خارجی و مناسبات اقتصادی ایران با جهان خارج به مذاکرات هسته‌ای گره بخورد.
افزایش صادرات نفت در کنار صادرات غیر نفتی به کشورهای مهم و هدف در آسیا در حالی اجرایی شد که ایران با شدیدترین تحریم‌های اقتصادی امریکا روبه‌رو شده بود اما به رغم این فشارها توانست صنعت تولید، پالایش و تجاری خود را در مسیر رو به رشد قرار دهد.
با اتکا به چنین پشتوانه‌ای است که ایران امروز بر مفهوم رفع «اثرگذار» تحریم‌ها در مذاکرات جاری با قدرت‌های طرف توافق هسته‌ای تأکید دارد؛ خواستی که این واقعیت را یادآوری می‌کند که ایالات متحده برای اجابت آن نباید تنها به یک تعهد کاغذی اکتفا کند.