در حافظه موقت ذخیره شد...
دولت سیزدهم ابرپروژه انتقال آب دریا به 7 استان را سرعت بخشید
جهاد آبرسانی در دولت مردمی
انتقال آب دریا به فلات مرکزی
طرح انتقال آب خلیج‌فارس و دریای عمان به فلات مرکزی و مناطق کویری سالهاست که در محافل مختلف کشور مطرح شده و در دولت سیزدهم با جدیت بیشتری پیگیری شده است؛ طرحی که قرار است در گام نهایی، منابع آبی جدید 7 استان (هرمزگان، کرمان، خراسان‌جنوبی، خراسان‌رضوی، یزد، اصفهان و سیستان و بلوچستان) را تأمین کند و آرزوی دیرینه مردم مناطق کویری را تحقق بخشد. در اجرای این طرح حدود ۳۷۰۰ کیلومتر لوله‌گذاری خواهد شد تا آب خلیج‌فارس و دریای عمان به هفت استان تعیین شده منتقل شود؛ طرحی عظیم از پروژه‌های انتقال آب که از استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان آغاز شده و قرار است در طول مسیر خود به سوی استان‌های مرکزی و شرقی، علاوه بر توسعه صنایع گلخانه‌ای، آب مورد نیاز واحدهای صنعتی و معدنی بزرگ این استان‌ها را نیز تأمین کند.
طبق گفته قاسمی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان، کل میزان تخصیص آب از این طرح برای سیستان و بلوچستان ۱۱۶ میلیون مترمکعب محاسبه شده و قرار است کل نیاز آب آشامیدنی سیستان و بلوچستان به میزان ۴۸ مترمکعب در سال را تأمین کند. هم‌اکنون طرح بزرگ آبرسانی از دریای عمان با فعالیت ۲۲ کارگاه در سیستان و بلوچستان در حال اجرا بوده و قرار است این ابرپروژه دغدغه مردم این استان را در تأمین آب شرب رفع کند.
آب شیرین دریا به سیستان و بلوچستان می‌رسد
اجرای طرح انتقال آب دریای عمان به سه استان شرقی کشور(سیستان و بلوچستان، خراسان‌جنوبی و خراسان‌شمالی) یکی از آرزوهای دیرینه مردم این خطه است. خوشبختانه دولت سیزدهم به ریاست شهید جمهور، عزمش را در تحقق این خواسته مردمی جزم کرده و با بروز علائم خشکسالی و خطر بحران آب در سیستان و بلوچستان، طرح شیرین‌سازی و انتقال آب از دریای عمان را از ۲ جبهه کاری در دستور کار قرار داده است.
طبق گفته محمد کرمی استاندار سیستان و بلوچستان، در حال حاضر پروژه نصب آب شیرین‌کن در استان انجام شده و طرح فوق با حجم ۱۰۰ هزار مترمکعب طی ۶ ماه اجرا شده است. این در حالی است که عملیات اجرایی این طرح ملی که از مهرماه سال ۱۴۰۰ آغاز شده شامل سامانه آبگیر و تأسیسات شیرین‌سازی و نمک‌زدایی برای ظرفیت نهایی ۲/۴ میلیون مترمکعب در روز آب شیرین، سامانه انتقال آب به طول خط ۷۱۸ کیلومتر در سیستان و بلوچستان برای ظرفیت ٢٨٠ میلیون مترمکعب در سال، اجرای مسیر و تونل برای احداث سه خط لوله برای ظرفیت نهایی انتقال ٨٠٠ میلیون مترمکعب آب در سال و احداث نیروگاه سیکل ترکیبی هزار مگاواتی برای تأمین انرژی است. هم‌اکنون در فاز اجرای سامانه انتقال آب، عملیات نقشه‌برداری و تملک اراضی به اتمام رسیده و ۴۸۱ کیلومترخط انتقال آب توسط پیمانکار پروژه در حال اجراست؛ همچنین ۲۲۶ کیلومتر از مسیر در حال حاضر دارای پیمانکار لوله‌گذاری شده و عملیات اجرایی آن در ۲ جبهه کاری در اردیبهشت‌ماه سال جاری آغاز شده است. در هر صورت با توجه به گستردگی این پروژه ملی، مشاوران و پیمانکاران متعددی عهده‌دار عملیات اجرایی این طرح هستند که این امر سبب ایجاد اشتغال برای ۴۳۰ نفر به صورت مستقیم و یک هزار و ۳۰۰ نفر به صورت غیرمستقیم شده است.
توسعه اقتصادی در سواحل مکران
طبق گفته محمد کرمی استاندار سیستان و بلوچستان به ایرنا، اجرای طرح ملی آبرسانی از دریای عمان سبب دستیابی به منابع آبی پایدار و ایجاد تحول اقتصادی در استان‌های مسیر خط انتقال در شرق کشور، رشد صنایع معدنی به عنوان جایگزین نفت، اشتغالزایی، ظرفیت‌سازی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و تثبیت جمعیت ساکن مناطق شرق کشور، مرتفع کردن نیاز آبی صنایع و معادن، حفظ و توسعه صنایع معدنی فلات مرکزی و استان‌های مسیر خط انتقال در شرق کشور بویژه صنایع بزرگ‌مقیاس، ایجاد فرصت برای تأمین کمبود آب آشامیدنی شهرها و روستاها، توسعه کشاورزی و کشت‌های گلخانه‌ای، حفظ ذخایر آب‌های زیرزمینی و ممانعت از حفر چاه‌های غیرمجاز در راستای احیای محیط‌زیست، رشد و توسعه سایر پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و سایر صنایع پایین‌دستی، توسعه اقتصادی سواحل مکران به عنوان گنج پنهان (به تعبیر مقام معظم رهبری) و جلوگیری از حاشیه‌نشینی خواهد شد.
قرار است خط انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان از چابهار شروع شود و به سایر شهرهای این استان ادامه پیدا کند. هم‌اکنون کارهای مقدماتی زاهدان تا ایرانشهر انجام شده و مسیرسازی سایر شهرها نیز در حال انجام است. همچنین در طرح انتقال آب از دریای عمان پیش‌بینی شده طی 4 سال آب به زاهدان برسد؛ البته این امکان نیز وجود دارد که شرایط فراهم شده و آب زودتر به زاهدان برسد. طبق گفته استاندار سیستان و بلوچستان، عملیات انتقال آب از دریای عمان با فعالیت ۲۱ تیم اجرایی و با اعتباری بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان در حال انجام است. همچنین انتقال آب از منطقه تهلاب به زاهدان با اعتباری بیش از ۱۸۰ هزار میلیارد ریال شروع شده و پیشرفت مناسبی دارد.
جهاد آبرسانی به روستاهای سیستان و بلوچستان
با وجود پیشرفت‌های قابل توجه در طرح انتقال آب دریای عمان به 7 استان، جهاد آبرسانی در سطح روستاهای سیستان و بلوچستان همچنان در دولت مردمی با جدیت هر چه تمام‌تر دنبال می‌شود. دولت سیزدهم در حوزه جهاد آبرسانی، ۱۰هزار روستا را هدفگذاری کرده است.
طبق گفته منصور مدرکیان سرپرست دستگاه نظارت شرکت طوس، برای انجام طرح انتقال آب از دریای عمان حدود ۷۲۰ کیلومتر لوله‌گذاری با لوله فولادی سایز ۲۲۰۰، ساخت هفت مخزن بتنی ۳۰ هزار مترمکعبی در مسیر زاهدان و ۱۰ ایستگاه پمپاژ در دستور کار است؛ البته طبق گفته وی، مشکلات زیادی در رابطه با اجرای طرح وجود دارد که عبور لوله از منطقه کوهستانی یکی از آنهاست و همین امر سختی کار را چندین برابر کرده است. وی می‌گوید که این طرح به منظور پایداری آب شرب سیستان و بلوچستان و رفع کمبود آبی نقاط مختلف استان در دولت سیزدهم مورد توجه ویژه قرار دارد که با ساخت آبگیر و اجرای خطوط انتقال در نقاط مختلف، روند اجرایی مطلوبی را پیش می‌برد. حسن برزخی، رئیس کارگاه پیمانکار شرکت دانیال پترو و مجری خط انتقال آب دریای عمان در محدوده زاهدان نیز می‌گوید: تأمین لوله و تعهدات انجام شده و خیلی سریع کار عملیات لوله‌گذاری از ۲ سمت کیلومتر ۴۶۷ پروژه جاده سرجنگل و کیلومتر ۵۲۰ نزدیک روستای منزلاب شروع شده است. هم‌اکنون جوشکاری و حفاری کانال در ۲ شیفت در حال اجراست تا به هدف طرح که آبرسانی به شهر زاهدان تا پایان سال آینده است، دست یابیم. طبق گفته برزخی، در اجرای این طرح از نیروی بومی و متخصص منطقه استفاده شده و در مجموع زمینه اشتغال ۱۳۰ نفر به صورت مستقیم فراهم شده است که از این تعداد بیش از ۷۰ درصد نیروها بومی هستند.
آب دریا به کدام استان‌ها می‌رسد؟
گسترش خشکسالی و کم‌آبی، بحرانی بزرگ در تأمین آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت در برخی از استان‌های مرکزی کشور ایجاد کرده و با توجه به محدودیت منابع آبی داخل کشور، طرح انتقال آب از دریای عمان و خلیج‌فارس به فلات مرکزی در دستور کار دولت مردمی قرار گرفته است. در حال حاضر چالش کم‌آبی در کشور علاوه بر بروز مشکل در تأمین آب، فعالیت‌های برخی از حوزه‌های کشاورزی و صنایع را متوقف کرده و به پدیده مهاجرت از روستا به شهر دامن زده است. تاکنون چهار پروژه احداث خط لوله انتقال آب از سواحل جنوبی کشور تعریف شده است که مبدأ آنها از استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان خواهد بود.
خط نخست در سال ۱۳۹۹ افتتاح شده وآب خلیج‌فارس را به استان‌های هرمزگان، کرمان و یزد منتقل می‌کند. این طرح در فازهای یک، دو و سه به طول ۸۲۰ کیلومتر با ۱۲ ایستگاه پمپاژ و حجم سرمایه‌گذاری ۲۰ هزار میلیارد تومانی اجرا و افتتاح شده است. در خط دوم، انتقال آب خلیج‌فارس به استان‌های کرمان، خراسان‌جنوبی و خراسان‌رضوی پیش‌بینی شده است. این طرح به طول یک‌هزار و ۵۵۰ کیلومتر با ۱۸ ایستگاه پمپاژ آب و سرمایه‌گذاری ۴۷ هزار میلیارد تومانی اجرایی شده و برای ۳۰ هزار نفر اشتغالزایی به دنبال دارد. تاریخ پایان این طرح سال ۱۴۰۴ پیش‌بینی شده بود که با توجه به عقب‌ماندگی طرح بعید است در موعد مقرر به بهره‌برداری برسد. در خط سوم، آب خلیج‌فارس به استان‌های یزد و اصفهان منتقل می‌شود. این طرح به طول ۹۱۰ کیلومتر با ۱۰ باب ایستگاه پمپاژ آب و سرمایه‌گذاری ۳۵ هزار میلیارد تومانی اجرا شده و برای ۱۴ هزار نفر اشتغالزایی ایجاد می‌کند. خط ۳ انتقال آب دریای جنوب به فلات مرکزی ایران، شامل شیرین‌سازی ۶۰۰ میلیون مترمکعب آب دریا از تنگه هرمز و انتقال آن با خط لوله به استان اصفهان است. هدف از این پروژه، تأمین آب برای مصارف صنعت، شرب و کشاورزی صنعتی گلخانه‌ای می‌باشد که متقاضی خرید این آب در استان اصفهان است. در فاز اول این طرح ۲۰۰-۷۰ میلیون مترمکعب آب شیرین‌سازی شده از غرب بندرعباس با خط لوله‌ای به طول ۱۰۸۰ کیلومتر به متقاضیان در استان اصفهان منتقل شده و در فاز دوم ۴۰۰ میلیون مترمکعب آب از تأسیسات آب شیرین‌کن سیریک با خط لوله‌ای به طول ۹۲۰ کیلومتر به این استان منتقل می‌شود. در خط چهارم نیز انتقال آب دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان پیش‌بینی شده است. این طرح به طول ۸۲۰ کیلومتر با ۱۱ ایستگاه پمپاژ آب و سرمایه‌گذاری ۳۹ هزار میلیارد تومانی اجرا شده و برای ۱۰ هزار نفر اشتغالزایی به دنبال دارد. تاریخ پایان این طرح ۱۴۰۴ پیش‌بینی شده که آن نیز با توجه به تأخیر موجود، در زمان پیش‌بینی شده افتتاح نخواهد شد.
