پرویز کرمی
کارآفرین

تصورش را بکنید؛ فضانوردان ایرانی، زمانی که پا روی کره ماه بگذارند، یک فرش ایرانی را پیش روی‌شان پهن کنند و تصویرش را برای دیدن همه اهالی زمین، مخابره کنند. چقدر زیبا، دوست داشتنی و بی نظیر خواهد بود آن لحظه. ماه، ماه‌تر خواهد شد. با توجه به پیشرفت‌های چشمگیری که دانشمندان در عرصه‌های مختلف فناوری دارند، دیدن آن روز دیر نخواهد بود.
آنچه که در پس این تصویر، همواره در ذهن من به‌عنوان کسی که بیش از نیم قرن در حوزه‌های فرهنگی و فناوری‌های نرم فعال بوده وجود دارد، بهره‌مندی از صنایع خلاق در عرصه های بزرگ فناوری است. فناوری‌های نرم و صنایع خلاق، ده یازده شاخه دارد؛ فضای مجازی، هنرهای نمایشی، تجسمی، صنایع دستی، میراث فرهنگی، نوآوری‌های اجتماعی، معماری، بازی، آموزش، پوشاک، چاپ و سامانه توزیع. با نگاهی کوتاه به این حوزه‌ها، می توانیم به این نتیجه برسیم که صنایع خلاق و فرهنگی با فناوری‌های والا (های تک) به راحتی قابل جمع هستند و می‌توانند به کار هم بیایند. صنایع فرهنگی در کشور ما، ریشه‌های عمیق دارد و گر چه ما در حوزه بازارسازی و صادرات، آن‌گونه که حق این حوزه بوده است نتوانسته‌ایم آن را به جا بیاوریم، اما می توانیم با کمک دانشمندان و فعالان حوزه‌های مختلف فناوری، وشرکت‌های دانش بنیان شرایط تازه‌ای ایجاد کنیم که امضای فرهنگ و هنر ایرانی در آن کاملاً هویدا باشد و شور زندگی و پویایی در آن، جاری.
هنر در ایران، همواره کارکردهای اجتماعی داشته است. یعنی هنر فقط در جنبه زیبایی شناسانه‌اش به کار نمی رفته است، بلکه رفع یک نیاز نیز، در هنرایرانی، اهمیت بسیار داشته است و همچنان دارد. در واقع هنر، ابزار کار کارآفرینی ما از دیرباز بوده است. کارآفرین ایرانی کسی بوده است که هنر را به خوبی می شناخته است و در کنار آن از جامعه، شناخت زیادی داشته. در نتیجه، با بهره‌مندی از خلاقیت، هنر و نیازسنجی، فضای تازه‌ای خلق می کرده است که تا سال های سال، کارآمدی‌اش حفظ می شده است. شاید بد نباشد که اشاره ای هم به اهمیت همین موضوع در عرصه کارآفرینی بکنیم؛ یعنی کارآفرین در واقع کسی است که حاصل کارش، مدت دار و طولانی است، به طوری که نسل های مختلف می توانند از اندیشه و خلاقیت او، بهره مند شوند. گر چه این روزها، سرعت تغییرات آنچنان زیاد است که همه چیز، زود از مد می‌افتد، اما خلاقیتی که از اندیشه بومی و هنر بهره گرفته باشد، به همین زودی‌ها کهنه نخواهد شد.
یکی دیگر از ویژگی های مهم کارآفرینی اصیل ایرانی، احترام به محیط زیست و کمک گرفتن از طبیعت وهمسویی با آن برای خلق یک ایده و تبدیل آن به محصول و ایجاد کار و شغل بوده است. این خصیصه ارزشمند، حلقه گمشده این روزهای جهان کارآفرینی است و متأسفانه در بسیاری مواقع، اگر هم می بینیم که کسب وکاری در حوزه حمایت از محیط زیست به راه می افتد، جنبه های اقتصادی یا تبلیغی‌اش، بر جنبه‌های انسانی و کارکردی‌اش، ارجحیت دارد اما کارآفرینی ایرانی، همه اینها را با هم دارد و اولویت‌اش هم خود انسان و سلامتی اوست. بنابراین، اگر دانشمندان ما در عرصه های مختلف فناوری به ویژه در فناوری های جدید، بتوانند از عناصر ارزشمند صنایع خلاق و فرهنگی، بهره ببرند، در کارشان به موفقیت‌های پایدارتری خواهند رسید و چشمان همگان را به سوی خود معطوف خواهند کرد که این هم، موفقیتی بزرگ و ماندگار است. تجربه ثابت کرده است که هر کاری امضا داشته باشد با موفقیت عجین خواهد شد. برند کارآفرینی ایرانی با بهره‌مندی از هنرایرانی، می‌تواند جهانگیر شود.