شهید رئیسی حامی بزرگ میراث فرهنگی کشور بود
تحول بزرگ در تقویت جذابیت‌های گردشگری ایران اسلامی
افتتاحیه هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و صنایع دستی با حضور آیت‌الله رئیسی و رئیس سازمان جهانی گردشگری بهمن ماه 1402 عکس: میراث آریا
دبیر کل سازمان گردشگری ملل متحد در نامه تسلیت خود به وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌نویسد که در دیدار با آیت‌الله رئیسی، تحت‌تأثیر تعهد او برای پیشرفت گردشگری قرار گرفته است. اشاره «زوراب پولولیکاشویلی»، به حرفهای رئیس‌جمهور شهید در افتتاح هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و صنایع وابسته تهران در بهمن‌ماه سال گذشته است، آنجا که رئیس‌جمهور فقید، گردشگری را یکی از حوزه‌های مهم برای تک‌محصولی نبودن در اقتصاد و اتکا نکردن به نفت دانست و از لغو روادید برای 33 کشور جهان حمایت کرد. رئیس‌جمهور در سالن اجلاس سران از تمامی استانداران و وزرا خواست به حوزه گردشگری به عنوان اقتصاد پیشران و شتاب‌دهنده سایر حوزه‌های اقتصادی توجه کنند.
رئیسی با نادرست خواندن بهانه‌جویی برخی که می‌گویند اگر بخواهیم گردشگری فعال شود باید نسبت به یکسری اصول و مبانی تجدیدنظر کنیم، گفت: با حفظ اصول، امروز جاذبه‌ها در ایران اسلامی به میزانی است که بسیاری از گردشگران را به خود جذب می‌کند.
لغو روادید
یکی از گام‌های اساسی دولت رئیسی در حوزه گردشگری را باید لغو روادید دانست؛ سیاست درهای باز که کشورها برای جذب گردشگران خارجی به کار می‌برند. آذرماه سال 1402 بود که عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از موافقت دولت با لغو روادید یک‌طرفه برای جذب گردشگران 33 کشور جهان خبر داد. علی‌اصغر شالبافیان، معاون گردشگری نیز این کشورها را شامل کشورهای همسایه، همسو، مسلمان و کشورهای حوزه تمدنی و پیمان‌های ملحق شده مثل «شانگهای» و «بریکس» دانست و تأکید کرد که بیش از ۷۰ درصد گردشگران ورودی به ایران از کشورهایی هستند که با آنها لغو روادید شده است.
تردد گردشگران خارجی با خودرو
پس از لغو ویزا، دولت به سمت طرح تسهیل تردد گردشگران خارجی بویژه عراقی‌ها رفت و نخستین خودروی عراقی پنجم مهر‌ماه (روز جهانی گردشگری) سال 1402 از مرز شلمچه وارد ایران شد. گردشگران زیارتی، سیاحتی و گردشگری سلامت عراقی در صدر ورود گردشگران خارجی به ایران هستند. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این طرح به دنبال جذب گردشگران کشورهای همجوار و همسایه است.
بر اساس آمار، در حال حاضر توسط کانون اتومبیلرانی و جهانگردی ورود موقت وسایل نقلیه شخصی از گذرگاه‌های مرزی و 15 کشور همجوار با استفاده از اسناد بین‌المللی معتبر از جمله پلاک، گواهینامه بین‌المللی و کارنه دوپاساژ امکان‌پذیر شده است. پیش‌تر این امکان برای پاکستان، ترکیه، امارات، عمان و کویت با استفاده از کارنه و بدون پرداخت عوارض گمرکی برقرار شده بود.
یک استرداد تاریخی
یک مهر‌ماه 1402 پیش از آنکه سید ابراهیم رئیسی به همراه هیأت همراه از نیویورک به ایران بازگردد، خبری آمد که رئیس‌جمهور با سوغاتی بزرگ به ایران می‌آید. چند ساعت پیش از آنکه هواپیمای حامل او و همراهانش با آن سوغاتی بزرگ به زمین بنشیند، خبر از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درز کرد؛ بازگشت 3506 کتیبه هخامنشی. شهید رئیسی در فرودگاه امام(ره) گفت:«با پیگیری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و نمایندگی ایران در سازمان ملل، 3506 لوح از الواح دوران هخامنشی که 88 سال در اختیار مرکز شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو بود، به کشور بازگردانده شد که تحویل موزه‌های کشور خواهد شد.» این دومین محموله پس از 14 سال دعوای حقوقی و پنجمین محموله از الواح هخامنشی بود که به کشور استرداد می‌شد؛ الواحی که نزدیک به 9 دهه پیش به امانت به شیکاگو رفت و قرار بود سه سال بعد بازگردد.
ثبت ملی بافت تاریخی شیراز
ثبت ملی بافت تاریخی شیراز را هم باید گام بلند دولت رئیسی در راستای حفظ بافت تاریخی کشور دانست. تلاش برای ثبت بافت تاریخی کشور قدمتی بیش از دو دهه دارد. در دولت رئیسی برای نخستین‌بار دو وزیر راهوشهرسازی، مرحوم رستم قاسمی و مهرداد بذرپاش از ثبت ملی بافت تاریخی شیراز حمایت کردند تا دو دهه تلاش فعالان و کارشناسان حوزه میراث فرهنگی به ثمر بنشیند. مهرداد بذرپاش، وزیر راهوشهرسازی کشور در نامه‌ای به دبیر هیأت دولت خواستار لغو تفویض اختیار به استان فارس درباره طرح 57 هکتاری پیرامون حرم حضرت شاهچراغ(ع) با هدف حفظ بافت تاریخی شیراز شد. بذرپاش با یادآوری تجربه تلخ تخریب بافت تاریخی پیرامون حرم مطهر امام رضا(ع) خواستار تصمیم‌گیری درباره بافت تاریخی شهر شیراز در سطح ملی شد. در نهایت 2 مرداد‌ماه 1402 علی دارابی، معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در گفتوگو با «ایران» از ثبت 360 هکتار بافت ارزشمند شیراز خبر داد تا یکی از ارزشمندترین بافت‌های شیعی کشور زیر چتر حمایتی قانون قرار بگیرد.
ثبت جهانی 54 کاروانسرا
27 شهریورماه 1402 بود که تعداد پرونده‌های ثبت جهانی میراث فرهنگی در یونسکو به 27 پرونده رسید. بیست‌وهفتمین پرونده را باید بزرگ‌ترین پرونده زنجیره‌ای ثبت ایران در جهان دانست که در آن 54 کاروانسرا از 24 استان کشور در ۲۶ شهریورماه ۱۴۰۲ در چهل‌و‌پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در ریاض در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.
ثبت جهانی کندوان
29 مهر‌ماه 1402 علی‌اصغر شالبافیان، معاون گردشگری از سمرقند هم خبر داد که کندوان در بیست‌و‌پنجمین مجمع عمومی، از بین ۲۰۰ روستای جهان در فهرست بهترین دهکده‌های گردشگری سازمان جهانی گردشگری قرار گرفت. کندوان نخستین روستای ایرانی بود که در این فهرست جای گرفت. آن چیزی که کندوان را در فهرست بهترین دهکده‌های جهان قرار داد، توسعه پایدار است؛ دستاورد گردشگری سبز. در این صنعت سبز و در رهگذر گردشگری مسئولیت‌پذیر، محیط‌زیست حفظ می‌شود، فرهنگ می‌بالد، مهاجرت معکوس رقم می‌خورد و توسعه با کمترین هزینه و بیشترین بازدهی اتفاق می‌افتد.
شکست یک طلسم 13 ساله
ثبت جهانی قلعه فلک‌الافلاک نیز یکی از مصوبات دولت رئیسی در سال ۱۴۰۰ است. فلک‌الافلاک امسال شانس خود را برای ثبت به عنوان بیست‌وهشتمین اثر ایرانی در یونسکو می‌آزماید. طلسم ۱۳ ساله آزادسازی و تهیه پرونده ثبت جهانی آن در دولت سیزدهم شکست.
بیمه راهنمایان گردشگری برقرار شد
سعید حاجی سعید، رئیس جامعه انجمن‌های حرفهای راهنمایان گردشگری هم در اواخر اردیبهشت ماه خبر داد که از 27 ماه جاری، بیمه راهنمایان گردشگری برای سال ۱۴۰۳ برقرار شد. وعده برقراری بیمه و حل مشکل همیشگی بیمه آنها از سوی دولت را هم ضرغامی در روز جهانی راهنمایان گردشگری به فعالان این حوزه داد.
خبر خوش برای صنایع دستی
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی 26 اردیبهشت هم با یک خبر خوش برای هنرمندان صنایع دستی از جلسه هیأت دولت بیرون آمد. عزت الله ضرغامی، گفت: یکی از موانع رونق صنایع دستی مسأله صادرات است که پیشنهادی مطرح شده که فعالان صنایع دستی بتوانند آزادانه فارغ از هرگونه عوارض و مالیاتی به هر میزان که خواستند صنایع دستی را از کشور خارج کنند و ارز حاصله در اختیار خود آنها قرار گیرد. «مریم جلالی» معاون صنایع دستی نیز در گفتوگو با «ایران» این اتفاق را ماحصل نقش‌آفرینی وزارت میراث فرهنگی در آیین‌نامه بازگشت ارز حاصل از صادرات به پیشنهاد بانک مرکزی و کمیسیون اقتصاد به دولت برای اصلاح قوانین دانست.
بیمه 10 هزار فعال صنایع دستی
بهمن ماه سال 1402 نیز وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از برطرف شدن مشکلات بیمه ای 10 هزار فعال صنایع دستی کشور خبرداد. حمایت پوشش بیمه‌ای یکی از جدی‌ترین مشکلات و مسائل صنعتگران صنایع دستی است که به گفته سیدعزت الله ضرغامی با مصوبه جدید دولت برای بیمه تأمین اجتماعی فعالان این حوزه، بزودی برطرف خواهد شد.