سد قیزقلعهسی بعد از 20 سال درایستگاه پایان
احیای دیپلماسی آب در دولت سیزدهم
سد «قیزقلعهسی» با حضور رؤسای جمهور دو کشور ایران و آذربایجان، افتتاح شد که با افتتاح آن سد «خداآفرین» نیز به بهرهبرداری کامل رسید.
این سد موجب رونق اقتصادی استانهای شمال غرب کشور شده و توسعه گردشگری و تأمین آب شرب شهرها را رقم خواهد زد. سد قیزقلعهسی، به عنوان بزرگترین و مهمترین پروژه مرزی استان آذربایجان شرقی در نتیجه رویکرد و سیاست «تعامل همه جانبه با همسایگان» از سوی دولت سیزدهم، مورد بهرهبرداری رسمی قرار گرفته است. با افتتاح این پروژه ۲۰ ساله که با توان و دانش مهندسان ایرانی طراحی و احداث شده است، هر دو کشور ایران و آذربایجان از دستاوردهای اجرایی این طرح مهم منتفع میشوند.
با بهرهبرداری از سد قیزقلعهسی، حجم آب ذخیر شده در سد خداآفرین که در بالادست سد قیزقلعهسی قرار دارد، از طریق کانال و شبکه پایاب به دشتهای آذربایجان شرقی، اردبیل و جمهوری آذربایجان به میزان ۲ میلیارد متر مکعب در سال تزریق خواهد شد و زمینه توسعه بخشهای گردشگری، کشاورزی و نیز تولید انرژی برقابی فراهم میشود. این سد ویژگیهای منحصر بفردی دارد که از جمله آن میتوان به مواردی چون بزرگترین و مهمترین پروژه مرزی شمال غرب کشور، تأمین آب بزرگترین شبکه آبیاری زهکشی شمال غرب کشور، پیادهسازی دیپلماسی آب و حسن همجواری، افزایش تعاملات میان ایران و جمهوری آذربایجان، تنظیم دو میلیارد مترمکعب آب در سال با تشکیل لکه آبی اشاره کرد. در همین راستا سد «خداآفرین» نیز همزمان با افتتاح سد قیزقلعهسی به بهرهبرداری رسمی رسیده است. سد خداآفرین بخش اول طرح جامع خداآفرین است که در سال ۱۳۸۷ افتتاح شد، اما برای بهرهبرداری حداکثری از ظرفیت آب ذخیرهسازی شده در این سد، نیاز به اجرای سد قیزقلعهسی به عنوان بخش دوم این طرح جامع وجود داشت. سد خداآفرین در بالادست و سد قیزقلعهسی در ۱۲ کیلومتری پایین دست سد خداآفرین قرار دارد و با وجود سد قیزقلعهسی، امکان بهرهبرداری کامل و آبگیری از سد خداآفرین فراهم میشود؛ به طوری که ۷۴ هزار هکتار از اراضی کشاورزی از طریق کانال به منظور آبیاری تأمین آب میشود، این در حالی است که پیش از افتتاح سد قیزقلعهسی امکان تأمین آب برای این میزان زمین کشاورزی فراهم نبود. فرآیند عملیات احداث سد قیزقلعهسی از سال ۱۳۸۵ آغاز شد و تا شروع دولت سیزدهم ۸۰ درصد پیشرفت داشت، اما در دولت سیزدهم، تکمیل پروژه در اولویت قرار گرفت. علیاکبر محرابیان، وزیر نیرو اعلام کرده است که حفظ و تثبیت حقوق ایران از منابع آب مرزی و تنظیم ۲ میلیارد مترمکعب آب رود ارس در سال، تأمین آب مداوم برای ۷۴ هزار هکتار از اراضی و اشتغالزایی برای بالغ بر ۴۰ هزار نفر جمعیت بومی منطقه از جمله اهداف و مزایایی است که احداث سد قیزقلعهسی برای مردم شمال غرب کشور به ارمغان خواهد آورد. وی با بیان اینکه برای این سد ۲ واحد نیروگاهی به ظرفیت ۸۰ مگاوات برای تأمین برق به میزان ۲۷۰ گیگاوات ساعت در سال در نظر گرفته شده است، افزود: سد قیزقلعهسی بزرگترین و مهمترین پروژه آبی در استانهای آذربایجان و اردبیل است که اجرای آن به تأمین آب پایدار برای بزرگترین شبکه آبیاری زهکشی منطقه شمال غرب منجر خواهد شد.