بالا گرفتن مجدد مناقشات بر سر تملک تایوان
بورل: فقط یک «چین واحد» را قبول داریم
وصال روحانی
روزنامه‌نگار
جوسپ بورل، رئیس شورای سیاستگذاری خارجی اتحادیه اروپا (EU) دیروز متذکر شد به هیچ روی نباید ستیزی نظامی بر سر تملک تایوان روی دهد و افزود که نهاد متبوعش تحت هر شرایطی تایوان را بخشی از یک چین متحد و واحد برمی‌شمرد.
به گزارش رویترز، مجادلات بر سر تایوان به سبب رقابت فزاینده اقتصادی امریکا با چین طی ماه‌های اخیر از نو شدت گرفته و کاخ سفید در همین راستا به تقویت مجدد روابط خود با تایوان پرداخته و به تازگی یک محموله بزرگ و جدید تسلیحاتی را به دست دولت این کشور رسانده تا در ستیز احتمالی‌اش با دولت پکن کم نیاورد. بورل که سفری به ایالت کالیفرنیای امریکا داشته تا هم با سران این ایالت گفت‌وگو کند و هم با طراحان و مخترعان فرآورده‌های جدید تکنولوژیک مشورت‌هایی شغلی صورت بدهد، در مصاحبه‌ای کوتاه با نشریه «فارین پالیسی» اظهار داشت: «برای اینکه سلسله قواعد تولیدات الکترونیک و بازاریابی آنها در سطح جهان قانونمندتر شود، لازم بود که دست به این سفر بزنم. ما باید کسب اطمینان کنیم که دو طرف مخاصمه به هیچ راه نظامی برای حل این مناقشات متوسل نخواهند شد.» بورل افزود: «چنین رویکردی همیشه هدف ما بوده و مایل نیستیم جنگی را در منطقه شاهد باشیم. تحت هر شرایطی ما تایوان را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت نمی‌شناسیم و اگر هم باب گفت‌وگو و معاملات تجاری و فرهنگی بین ما باز است، لزوماً به معنای به رسمیت شناختن هویت مستقل سیاسی این کشور نیست. ما فقط یک چین مستقل را قبول داریم و این قضیه را به اطلاع همه کشورهای عضو EU هم رسانده‌ایم.»
هدف؛ ایمن‌سازی آب‌های منطقه
بورل در گذشته هم بارها خاطرنشان ساخته که تایوان به لحاظ اقتصادی و عملیاتی برای نهاد متبوع وی از نهایت اهمیت برخوردار است زیرا هم فرآورده‌های کوچک تکنولوژیکش در سطحی بالاتر قرار دارد و هم شماری از پیشرفته‌ترین «سمی‌کنداکتورها» را در سطح جهان تولید می‌کند. بورل یک سال پیش در همین راستا و با هدف حفظ منافع سازمان متبوعش در منطقه شرق آسیا پیشنهاد کرد که کشورهای عضو این نهاد کشتیهای ردیاب و قایق‌های امنیتی خود را دائماً در حال گشتزنی در خلیج تایوان نگه دارند تا تردد آزاد کشتیهای حامل بارهای صادراتی و وارداتی در این منطقه حفظ شود و تأخیری در رسیدن کالاهای تکنولوژیک و سمی‌کنداکتورهای ساخت تایوان به کشورهای خواهان این اجناس به وجود نیاید و ارسال کالاهایی به عنوان عوض از سوی کشورهای غرب اروپا به تایوان هم به خطر نیفتد. به گزارش فایننشیال تایمز، پس از اتخاذ و اجرای سیاستگذاری‌های مراقبتی و نظامی فوق توسط برخی اعضای EU، پکن که از رویه فوق ناراضی و به آن معترض بود، به انجام برخی رزمایش‌ها در دریای سرخ و سایر حوزه‌های آبی مرتبط با تایوان پرداخت تا حقایق سیاسی روز را به همسایه‌اش متذکر شود و از بسط دادن روابط تجاری خود با غربی‌ها بازدارد. کار به جایی کشید که کشتیهای چینی تردد قایق‌های حامل محصولات نرم‌افزاری تایوان به مقصد کشورهای عضو EU را برای مدتی به حالت تعلیق درآوردند. در همان زمان دیداری هم بین تسای اینگ ون رئیس جمهوری وقت تایوان و کوین مک‌کارتی رئیس و سخنگوی مجلس نمایندگان امریکا در خاک تایوان صورت پذیرفت که چین را در اجرای سیاست‌های بازدارنده‌اش در خلیج تایوان و آب‌های مرتبط با آن محق‌تر از گذشته نشان داد.
بهترین آلترناتیو برای غول شرق آسیایی؟
چینی‌ها در روزهای اخیر رویکرد مجدد واشینگتن به تایوان را ارتکاب مجدد یک اشتباه بزرگ توصیف کرده‌اند و آن را همانند اقدام یک شکارچی ناشی دانسته‌اند که در زمان هدف گرفتن شکار مورد نظر خود دستش به خطا رفته و به جای زدن شکار، به پای خودش تیر زده است. به گزارش گاردین، مناقشه پکن و تایوان (که آن را «چین تایپه» هم می‌نامند) با وجود سال‌ها برقرار بودن هرگز به یک راه حل سیاسی و حتی نظامی منجر نشده و مناقشه‌ای که با جنگ رودرروی دو ملت چین و تایوان در دهه 1940 وارد حساس‌ترین شرایط خود شد، پس از فروکش کردن این جنگ نیز به میدانی برای تهدید و تضعیف دائمی طرف مقابل تبدیل گشت. در تمامی این سال‌های طولانی دولت پکن همیشه تصریح کرده که تایوان را بخشی از خاک خود و به مثابه مام وطن می‌داند و دیر یا زود آن را از چنگ غربی‌هایی که می‌خواهند آن را از دامان مالک اصلی‌اش بیرون بکشند، خارج خواهد کرد و یک چین واقعی و متحد را شکل خواهد داد. شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین نیز در دیدار تازه‌اش با ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه طی سفر اواخر هفته گذشته مرد اول کرملین به پکن بر مسأله فوق از نو پای فشرد. پوتین نیز طی این ملاقات تأکید کرد که روسیه همیشه همراه و یاور پکن در تکوین اهدافی خواهد بود که این کشور در ارتباط با تایوان دارد و همین مسأله نگرانی‌های تازه‌ای را برای جو بایدن رئیس جمهوری امریکا که این روزها مشغول مجادلاتی همزمان در چند جبهه متفاوت است، به وجود آورده و موضع او را برای دوره جدید انتخابات ریاست جمهوری امریکا که اوایل ماه نوامبر (اواسط آبان) برگزار می‌شود، سست‌تر از گذشته کرده است. شی جین پینگ در گذشته دورتر هم بارها به غربی‌ها هشدار داده بود که وارد مقولات مرتبط با تایوان نشوند زیرا این موارد فقط مباحثی داخلی و مربوط به دو ملت چین و تایوان است و نباید نیروهای خارجی و سودجو به آن ورود کنند. سمت و سوی انتقادات پکن اضافه بر برخی کشورهای عضو «EU» بیشتر به سمت کاخ سفید بوده که همواره کوشیده روابط تجاری چین با غرب را سست‌تر و تایوان را به عنوان بهترین آلترناتیو برای این غول اقتصادی شرق آسیا معرفی کند.
رویکرد تایوان به کشورهای مرکز اروپا برای روزهای مبادا
امریکا البته از موضع تضعیف کننده‌اش در قبال دولت پکن دست برنداشته و 50 روز پیش که مبالغی نجومی را برای تقویت ارتش اوکراین در ستیز 27 ماهه‌اش با ارتش روسیه و همچنین تقویت ماشین نظامی و تجاوزگر رژیم غاصب صهیونیستی در حملات تقریباً 8 ماهه‌اش به نوار غزه به حساب‌های بانکی دولت‌های کی‌یف و تل‌آویو واریز کرد، یک کمک 8 میلیارد دلاری را هم به تایوان اختصاص داد و هدف از آن را به وضوح تقویت تایوان در رقابتش با چین نامید. به گزارش گاردین، رویکرد بیش از پیش تایوان به کشورهای مرکزی و شرقی اروپا در همین راستا و با این ملاحظه صورت می‌گیرد که اگر امریکا نتوانست «چین تایپه» را از خطرات و فشارهای روانی وارده از سوی چینی‌ها مصون نگه دارد، شرکای اقتصادی تازه‌ای داشته باشد و با تکیه بر آنها بازار تولیدات مختلفش و بویژه «سمی‌کنداکتور»های پرطرفدارش کم رونق نشود. این درحالی است که امروز (30 اردیبهشت) لای چینگ تی رئیس جمهوری منتخب جدید تایوان طی آیینی سوگند ریاست جمهوری را قرائت خواهد کرد و جانفشانی‌اش را در راه حفظ منافع تایوان مورد تأکید قرار خواهد داد.
مشتاق آموختن هر چه بیشتر
پیش از به قدرت رسیدن «لای چینگ تی» نیز معاون او که نامش شیائو بی‌کیم است، به چهار کشور مختلف در نقاط مختلف اروپا سفر کرده بود تا در آنجا بازارهای اقتصادی تازه‌ای را برای کشورش باز کند.
به گزارش «یو.اس.آ. تودی»، این مقام تایوانی در هر یک از کشورهای بلژیک، چک، لیتوانی و لهستان با همتاهای خود دیدار کرد و طی آن از اشتیاق خود و دولت متبوعش برای گشودن باب‌های جدیدی در مراودات اقتصادی و تبادل کالاهای مختلف سخن گفت. با اینکه هیچ یک از کشورهای فوق صاحب اقتصادهای شکوفایی نیستند اما به همین دلیل و با هدف طراحی ایده‌های جدید در زمینه‌های اقتصادی و مبادلاتی مشتاق آموختن از تایوان و الگوبرداری از روی الگوهای کاری آنان هستند.
