یادداشت
تکلیف فیرپلی مالی را همین امروز روشن کنید
داوود عطایی
در فوتبال ایران به خاطر عدم رعایت قوانین کپی‌رایت و عدم دریافت حق پخش تلویزیونی مسابقات فوتبال که گردش مالی حداقل ۲۰ هزار میلیارد تومانی دارد عملاً چیزی به نام تراز مثبت در باشگاه‌داری حرفه‌ای وجود ندارد. رقمی که تیم‌ها از حق پخش و تبلیغات دور زمین و اسپانسرینگ دریافت می‌کنند بسیار ناچیز وغیرحرفه‌ای است. نکته مهم دیگر اینکه باوجود رفتار نامتعارف دلالان فوتبالی که با برخی مدیران باشگاه‌ها هماهنگ هستند به صورت کاذب قیمت بازیکنان درجه دو و سه بشدت افزایش یافته است. امروز دیگر قراردادهای بیست و سی میلیاردی در فوتبال ما تعجب‌برانگیز نیست درحالی که بسیاری از فوتبالیست‌های گرانقیمت یا کارایی لازم را ندارند یا به خاطر زندگی ورزشی غیرحرفه‌ای زمانی طولانی از هر فصل را به دلیل مصدومیت یا محرومیت از دست می‌دهند. برخی هم به دلیل سن‌وسال بالا اکثر اوقات به نیمکت ذخیره تیم‌شان پیچ و مهره می‌شوند.
حال با این اوصاف و باتوجه به کاهش سهمیه ایران در لیگ نخبگان بهترین روش این است که دست‌اندرکاران فوتبال ایران و تصمیم‌سازان در فدراسیون از همین هفته با اعلام سقف بودجه هر باشگاه در لیگ برتر و لیگ یک تکلیف همه را روشن کنند. واضح است که نمایندگان ایران در لیگ نخبگان و لیگ آسیا باید با نگاهی متفاوت بودجه دریافت کنند، در سطح بعدی نیز باشگاه‌هایی که تا رتبه دهم جدول در فصل جاری قرارگرفتند، می‌توانند تا حد مشخصی بودجه‌بندی داشته باشند. شش تیم قعر جدول نیز که همیشه در منطقه خطر هستند می‌توانند در رتبه بعدی سقف بودجه قرار گیرند. همین فرمول باید در لیگ آزادگان نیز به درستی پیاده شود. یعنی چهار تیم اول در حد۸۰ تا صد میلیارد بودجه داشته باشند، تیم‌های پنجم تا دوازدهم ۵۰ تا ۸۰ میلیارد و شش تیم قعرجدول این رقابت‌ها نیز تا سقف ۵۰ میلیارد مجاز به هزینه باشند.
نکته مهم اینکه وقتی میزان بودجه هر رده مشخص شد، ارکان قضایی فدراسیون و سازمان لیگ علاوه بر نظارت دقیق و شفاف‌سازی کامل پرداختی‌های هر باشگاه و انتشار اسناد مالی آنها روی سایت فدراسیون و سازمان لیگ، همین امروز مجازات تخطی از سقف بودجه را برای هر نوع تخلف اعلام و در صورت وقوع بدون اغماض اعمال کنند. همان‌طور که در لیگ برتر انگلیس در فصل جاری از اورتون به خاطر دلایل انضباطی و تخطی از آیین‌نامه‌ها در چند مرحله امتیاز کم شد. در لیگ برتر سال آینده هم به طور مثال بابت هر ده میلیارد تومان تخلف در سقف بودجه یا امضای قرارداد دلاری با بازیکنان داخلی جریمه‌ای از سه تا شش امتیاز منفی در نظر گرفته شود و در صورت وقوع تخلفات بعدی جرایم سنگین‌تری در نظر گرفته شود.
تردیدی نیست اگر ارکان قضایی فوتبال و مدیران برج عاج‌نشین فدراسیون و سازمان لیگ دو سال روی احکام انضباطی و جریمه واقعی تیم‌های متمول و متخلف پافشاری کنند وتسلیم فشارهای درونی و بیرونی نشوند، اوضاع فوتبال کاملاً اصلاح خواهد شد. اگر مدیران عامل و سیستم مدیریتی تیم‌های متخلف نقره‌داغ شوند، دیگر هیچ مدیری جرأت تخلف و ارتباط‌گیری با جریان دلالی را ندارد و رفته‌رفته بساط فساد و لابی‌بازی در فوتبال برچیده می‌شود. هرچند به نظر می‌آید قوانین در فوتبال ایران صرفاً برای ابلاغ به باشگاه‌ها نوشته می‌شود و امیدی به اجرای آنها وجود ندارد اما امیدواریم روزی شاهد فوتبالی پاک در لیگ برتر کشورمان باشیم تا هواداران از تماشای یک رقابت جذاب و سالم لذت کافی را ببرند.