نقش مشاهده فضای نمایشگاهی بر ذهن کودکان
مختار شکری‌پور
نویسنده
نسبت کتاب و کودک، یکی از موضوعات مهمی است که می‌توان از منظرها و جوانب مختلفی به آن پرداخت که البته انجام آن نیازمند نگاه دقیق و کارشناسانه است. با این حال آنچه مسلم است، لزوم کتابخوانی برای کودکان، حتی از همان بدو تولد است چراکه نتایج مختلفی، نظیر رشد مهارت‌های زبانی، گفتاری کودکان را در پی دارد و از سویی سبب تحریک قوه تخیل آنان شده و به درک بهترشان از محیط اطراف نیز کمک بسیاری خواهد کرد. برای عادت‌دادن کودکان به مطالعه و کسب مهارت و آموزش آنها در این زمینه، خانواده، کانونی مهم و تأثیرگذار محسوب می‌شود. پدر و مادر کتابخوان، الگوی فرزندان در جلب توجه‌شان به کتاب و کتابخوانی هستند چراکه بنای فرهنگ مطالعه از همان دوران کودکی و در خانواده گذاشته می‌شود.
البته دیگر فضاهای اجتماعی چون مدرسه، دانشگاه و همچنین کانون‌های آموزشی و مهارتی که کودک در آنها قرار می‌گیرد، نیز در تداوم این زیرساخت بسیار مهم‌اند. در کنار این فضاها، ورود کودک به فضایی مملو از کتاب، بسیار کارآمدتر است و باعث نهادینه‌شدن هرچه بیشتر فرهنگ کتاب و مطالعه می‌شود. در کنار این امر مهم، اکنون که کودکان به شکل اغراق‌شده در معرض فضای مجازی و موج شتابنده سایر سرگرمی‌های دنیای تکنولوژی قرار گرفته‌اند، سوق دادن کودکان به سمت کتاب و کتابخوانی نجات‌‌بخش خواهد بود. در این میان حضور کودکان در نمایشگاه کتاب، یکی از کارآمدترین و تأثیرگذارترین راه‌ها برای سوق دادن کودکان در این مسیر است. در نمایشگاه کتاب امسال قرار شده که شاهد حضور پررنگ‌تر نویسندگان و مؤلفان کتاب‌های کودکان در غرفه‌ها باشیم که اتفاق ویژه‌ای محسوب می‌شود چراکه هم سبب علاقه‌مندی بیشتر فرزندان‌مان به کتاب می‌شود و هم فوایدی نیز برای اهالی کتاب دارد چراکه فرصت اطلاع از خواسته‌های مخاطبان کم سن و سال در نوشته‌ها و ترجمه‌های خود را پیدا می‌کنند. از دیگر مزیت‌های حضور کودکان در غرفه‌هایی که مختص آنان برپا شده می‌توان به تنوع و تکثر محصولات گوناگون و جذاب فرهنگی اشاره کرد؛ محصولاتی فرهنگی و آموزشی که در کنار تازه‌های نشر در دسترس خانواده‌ها قرار می‌گیرد. برگزاری مسابقه‌های کتابخوانی و پویش‌های متعدد برای مخاطبان کم سن و سال، حضور کودکان در ایستگاه‌های نقاشی و قصه‌گویی و قرار گرفتن کودکان در فضای فکری و فرهنگی نمایشگاه کتاب از دیگر جذابیت‌های حضور آنان در فضای نمایشگاهی خواهد بود. حضور کودکان با والدین‌شان در یک نمایشگاه بزرگ و کلان کتاب و دیدن کتاب‌ها و اتفاقات جانبی آن، تبدیل به خاطراتی ماندگار و خوشایند در ذهن‌شان خواهد شد و همین جریان تشویق بیشتر به کتابخوانی را در پی خواهد داشت. در واقع، این عادت دادن کودکان به فضایی مثل نمایشگاه کتاب، باعث سوق یافتن ذهن آنان در بزرگسالی به سمت حضور در دیگر فضاهای فرهنگی، هنری و اجتماعی نیز خواهد شد که نقشی پررنگ در رشد شخصیت آنان و یادگیری روابط و مناسبات اجتماعی و سایر مهارت‌های جمعی و گروهی خواهد داشت.