محدثه جعفری
خبرنگار

 
رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی ایران، به انجام سالانه حدود 500میلیون تست در آزمایشگاه‌های کشور اشاره کرد و گفت: حدود نیمی از آزمایشگاه‌های کشور خصوصی هستند که بیشترین آزمایش‌های تخصصی در آنها انجام می‌شود.
دکتر شهروز همتی، در نشست خبری که به مناسبت پانزدهمین کنگره بین‌المللی و بیست و یکمین کنگره کشوری ارتقای کیفیت خدمات آزمایشگاهی و تشخیص آزمایشگاه پزشکی ایران برگزار شد، افزود: 70 درصد بار تشخیص برای درمان بیماران بر دوش آزمایشگاه‌هاست. این امر نشان دهنده نقش محوری آزمایشگاه‌ها در نظام سلامت کشور است. هر سال کنگره‌ای برای ارتقای دانش افراد، افزایش سطح کیفی و کمی خدمات و همچنین تعیین خط مشی علوم آزمایشگاهی برای سال پیش رو برگزار می‌شود تا افراد با شرکت در 25 بخش علمی و 40 کارگاه این کنگره بین‌المللی، اطلاعات خود را در زمینه حرفه و خدماتی که به مردم ارائه می‌دهند با آنچه در دنیا وجود دارد، مطابقت داده و از دستاوردهای روز دنیا مطلع شوند.
وی در پاسخ به سؤال «ایران» مبنی بر سطح بندی آزمایشگاه‌ها، با اشاره به فعالیت حدود 6 هزار آزمایشگاه در سطح کشور که بیشتر آنها تشخیص طبی هستند، گفت: حدود نیمی از آزمایشگاه‌های فعال در کشور، دولتی و نیم دیگر مربوط به بخش خصوصی هستند. بیشتر آزمایش‌های تخصصی و فوق تخصصی در بخش خصوصی انجام می‌شود و در آزمایشگاه‌های دولتی، بیشتر آزمایش‌هایی که مربوط به بیماران و افراد بستری است صورت می‌گیرد.
همتی افزود: در نظام سلامت کشور ساختار و تجهیزات پزشکی به گونه‌ای است که در این سه دهه اخیر، در هر منطقه‌ای افراد دسترسی مناسب به خدمات آزمایشگاهی دارند.
 رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی گفت: برخی آزمایشگاه‌ها، چه دولتی و چه خصوصی، نسبت به دیگر آزمایشگاه‌ها ظرفیت بیشتری برای آزمایش‌های تخصصی دارند که به عنوان آزمایشگاه مرکزی شناخته می‌شوند. آزمایشگاه‌های بیمارستان‌های بزرگ همین ویژگی را دارند. در بخش خصوصی هم در هر استانی حداقل 5 آزمایشگاه بزرگ داریم که نقش آزمایشگاه مرکزی را ایفا می‌کنند. به طور کلی حدود 70 درصد آزمایشگاه‌ها در بخش خصوصی کوچک و متوسط هستند که کارشان انجام آزمایش‌های روتین است و اگر فرد نیاز به آزمایش تخصصی داشته باشد با ارجاع بین آزمایشگاهی، مواردی که باید در آزمایشگاه‌های بزرگ و مجهزتر مورد بررسی قرار گیرد بخصوص در مورد بیماری‌های همچون اچ آی وی، سل و... به آزمایشگاه‌های مرکزی منتقل می‌شود.
همتی اظهارداشت: طبق آمار سازمان‌های بیمه گر، این رقم هر سال 15 تا 20 درصد افزایش پیدا می‌کند. افزایش بیماری‌های غیرواگیر همچون دیابت، فشارخون، سرطان‌ها و... بار نیاز به آزمایشگاه‌ها را بیشتر می‌کند و برای این منظور باید تدابیری اتخاذ شود تا خدمات آزمایشگاهی با بهره‌وری بیشتری ارائه شود ناگفته نماند این امر مورد توجه وزارت بهداشت نیز هست و با همکاری انجمن‌های تخصصی و علمی این موضوع در حال پیگیری است.
احیای دکترای علوم آزمایشگاهی راهی برای جذب دانشجو در این رشته
رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی در پاسخ به سؤال دیگر «ایران» درخصوص کمبود نیرو در رشته علوم آزمایشگاهی و برخی آگهی‌های استخدام برای فعالیت در آزمایشگاه البته با ذکر ارائه آموزش به فرد، گفت: در بخش کارشناس و مسئول فنی بشدت با کمبود نیرو روبه‌رو هستیم چرا که افراد اقبالی برای ورود به این رشته به خاطر دستمزدهای پایین ندارند ضمن اینکه از سال 63 تا 74، این رشته دارای مقطع دکترا بود که در همان دوران حدود 1300 نفر فارغ‌التحصیل شدند اما بعد از آن، مقطع دکترا در این رشته حذف شد و انگیزه افراد برای ورود به این رشته کاهش یافت. اکنون نیاز به متخصصان علوم آزمایشگاهی بالینی بیش از پیش احساس می‌شود و از مسئولان وزارت بهداشت می‌خواهیم در این زمینه چاره اندیشی کنند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه حدود 25 سال پیش سیستم‌های اتوماتیک در آزمایشگاه‌های کشور وجود نداشت یا بسیار محدود بود، افزود: به واسطه بخش نمایشگاهی که هر سال در کنگره برگزار می‌شود، توانستیم سیستم‌های آزمایشگاهی جدید را به اعضای جامعه معرفی کنیم تا طی دوره‌ای 5 ساله بیشتر آزمایشگاه‌های کشور از این سیستم‌ها برخوردار شوند. در حال حاضر به غیر از برخی تست‌های خاص همه تست‌ها به صورت اتوماتیک انجام می‌شود و حتی در شهرستان‌های مرزی کشور هم این دستگاه‌ها وجود دارد و کمتر مکانی را می‌توان یافت که به این سیستم‌ها مجهز نباشد.
همتی گفت: هرچند مسائل مربوط به ارز، خرید سیستم‌های جدید  یا تعمیر و نگهداری سیستم‌های جاری را با مشکل مواجه می‌کند، اما همکاران در آزمایشگاه‌ها با تلاش فراوان همواره سعی می‌کنند خدمات آزمایشگاهی را به نحو مطلوب ارائه دهند.
وی افزود: افزایش تعرفه اگر منطقی باشد و بدرستی توسط بیمه‌های پایه پوشش داده شود، فشار مالی بر مردم تحمیل نخواهد شد.
تجهیزات آزمایشگاهی
نیاز به نوسازی دارد
علی حمزه لو، دبیر انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی ایران و دبیر اجرایی کنگره، در این نشست، در پاسخ به سؤالی درخصوص خطاهای آزمایشگاهی گفت: در کشور، خدمات آزمایشگاهی در آزمایشگاه‌ها و به صورت متمرکز انجام می‌شود و به همین دلیل خطاها بسیار ناچیز است اما در دیگر کشورها به علت اینکه در هر مطبی امکان دریافت آزمایش وجود دارد، خطاهای بیشتری هم وجود دارد چرا که بیشترین خطاها مربوط به قبل از انجام آزمایش است.
حمزه لو افزود: عمده مشکل ما استفاده از تکنولوژی‌های روز است که گاه با محدودیت‌های ارزی نمی‌توانیم سیستم‌های بروز را وارد کنیم. ارتقای کیفیت مراکز آزمایشگاهی به تجهیزات پیشرفته و نوسازی دستگاه‌های موجود بستگی دارد. میزان خطاهای آزمایشگاهی ارتباط مستقیمی با این تجهیزات دارد و اگر بازسازی و نوسازی آنها صورت نگیرد، ممکن است خطاها افزایش یابد.
رونمایی از تکنولوژی‌های جدید در کنگره علوم آزمایشگاهی
فریبا شایگان، عضو هیأت مدیره انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی ایران، در این نشست خبری، با اشاره به اینکه بیست و یکمین کنگره کشوری و پانزدهمین کنگره بین‌المللی ارتقای کیفیت خدمات آزمایشگاهی تشخیص پزشکی ایران ۱۱ تا ۱۴ اردیبهشت ماه سال‌جاری در مرکز همایش‌های برج میلاد تهران برگزار می‌شود، گفت: در حاشیه این کنگره جدیدترین تکنولوژی‌های روز آزمایشگاهی رونمایی و نشست‌های علمی و برنامه‌های آموزشی کارگاهی در کنار بزرگ‌ترین نمایشگاه جانبی کیت‌های تشخیصی و تجهیزات آزمایشگاه‌های پزشکی برگزار می‌شود.