ابتکارعمل «کمیته تماس»؛ تسهیل کننده ایجاد ثبات در افغانستان
اینجا ستون «ذره بین» است و ما با دقت بیشتری به جزئیات یک سوژه خبری پرداخته ایم:
نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان تأکید کرد که اگر مسیر «کمیته تماس منطقه‌ای» مورد توجه دیگران قرار گیرد، با افغانستان باثبات روبه‌رو خواهیم شد.
حسن کاظمی قمی نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان در شبکه ایکس با اعلام اینکه حکومت سرپرست افغانستان دو شرط مهم برای مشارکت خود در دوحه را اعلام کرد، تأکید کرد که فرصت خوبی است معلوم شود گزاره یافتن راهی منصفانه برای تعامل که ذیل اهداف نشست آمده چه میزان جدی است؟ کاظمی قمی تأکید کرد که اگر مسیر «کمیته تماس منطقه‌ای» مورد توجه دیگران قرار گیرد و مسیر تعامل دنبال شود با افغانستان باثبات روبه‌رو خواهیم شد.
پس از روی کارآمدن حکومت سرپرست طالبان در افغانستان با توجه به عدم شناسایی آن در سطح بین‌المللی، این کشور با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده که به اعتقاد تهران، رفع این مشکلات جز از طریق برداشتن گام‌های عملی از سوی کشورهای همسایه افغانستان برای کمک به این کشور ممکن نیست. در چنین شرایطی کشورهای منطقه می‌کوشند نسخه جدید و منطقه‌ای را برای از سرگیری مذاکره و گفت‌و‌گوهای صلح افغانستان طراحی و اجرا کنند؛ چه آنکه بدون آغاز مذاکره و گفت‌و‌گوی سیاسی و پشتیبانی الگوی همکاری منطقه‌ای، زمینه و راه برای تشکیل دولت فراگیر در افغانستان هموار نخواهد شد.
ایده تهران
«گروه تماس» ابتکار عملی بود که چندی پیش از سوی جمهوری اسلامی ایران مطرح شد و مکانیسم عملیاتی و اجرایی موضعگیری‌ها و مصوبات «فرمت مسکو» پیرامون مسائل داخلی افغانستان را جست‌و‌جو می‌کرد. به دنبال طرح این ایده بود که نخستین نشست «گروه تماس» بین‌المللی با حضور نمایندگان ویژه کشورهای منطقه و همسایگان افغانستان در نهم بهمن ماه در کابل برگزار شد و حضور نمایندگان ایران، پاکستان، روسیه و چین به عنوان کشورهای تأثیرگذار بین‌المللی و همسایگان افغانستان بر تحولات این کشور نوید بخش اتخاذ راهکارهای مشترک پیرامون موضوعات سیاسی، امنیتی، مبارزه با تروریسم، همکاری‌های اقتصادی، فرهنگی و حوزه محیط زیست بود. این در حالی است که کشورهای همسایه به این نتیجه مشترک رسیده‌اند که باید در یک فرایند دیپلماتیک جمعی و ابتکار منطقه‌ای، ضمن همکاری با حکومت سرپرست افغانستان، شرایط را در این کشور تغییر دهند.
حال آنکه این مکانیسم همکاری کشورهای همسایه برای کمک به حل مشکلات افغانستان، فارغ از مداخله بازیگران خارج از منطقه ممکن می‌شود. این در حالی است که برگزاری نشست‌هایی همچون «گروه تماس» به معنای شناسایی بین‌المللی حاکمیت طالبان بر افغانستان نیست بلکه تحقق آن به عملکرد طالبان در موضوعات مختلف از جمله رعایت حقوق شهروندی و تشکیل دولت فراگیر بستگی دارد که یک خواست بین‌المللی به شمار می‌رود.
در همین حال قرار است نشست دوحه برای افغانستان به ابتکار سازمان ملل، اواخر ماه جاری در پایتخت قطر برگزار شود و در آن نمایندگان کشورها درباره پیشنهادات «فریدون سینیرلی اوغلو»، هماهنگ‌کننده سازمان ملل در امور افغانستان درباره پیوستن این کشور به جامعه بین‌المللی، مسیرهای تعامل با حکومت سرپرست در کابل و تعیین نماینده ویژه سازمان ملل متحد برای افغانستان تصمیم می‌گیرند. کشورهای منطقه و حکومت سرپرست افغانستان اما با هرگونه تعیین نماینده ویژه سازمان ملل برای افغانستان در حالی که دفتر یوناما در کابل فعال است مخالفت و بر پیگیری ابتکار «گروه تماس» منطقه‌ای برای حل مسائل افغانستان تأکید کرده‌اند.